Балаларға арналған дәстүрлер АЙДАР ҚОЮ

Айдар қою – қазақтың ұл балаларына қатысты ерекше салт-дәстүрлерінің бірі. Бұл рәсім баланың физикалық және рухани күш-қуатын арттыру, оның әлеуметтегі орны мен беделін бекіту мақсатында жүргізіледі. Айдар қою рәсімі, сондай-ақ, ұл балаға болашақта бақыт, даналық, және айбарлылық тілеумен байланысты.

Айдардың мәні

Айдар – ұл балаға қойылатын сәндік элемент. Қазақ халқында айдары бар бала айбарлық, рухани күшке ие деп есептеледі. Айдар қою кезінде баланың айдарына маржан немесе қара тас тағып өріледі, бұл оның көз бен тілден қорғалуын, жамандықтан сақталуын білдіреді. Айдар балаға күш-қуат, жүректілік, және бойында ерекше қасиеттерді оятуға көмектеседі. Бала азамат болып соғысқа, алыс жорыққа аттанғанда айдарын төбесіне түйіп аттанады. Ол жауды жеңеміз соғысқа тастүйін дайынмын деген ырым.

Дәстүрдің өтуі

Айдар қойған балаға арнап арнайы дастарқан әзірленеді, сонымен қатар, бір мал сойылады. Бұл рәсім ауылдағы аталарды, үлкендерді шақырып, балаға бата алу мақсатында ұйымдастырылады. Батаның берілуі – баланың болашағына, өмірінің ұзақтығына, және оның мықты азамат болып қалыптасуына тілек білдірудің бір жолы.

Бата беру жолы

Бата беру кезінде ауылдың данагөй, көпті көрген, шешен-шежіре шалдары баланы өз орындарына шақырып, оның қасиеттерін, парасатын арттыруды мақсат етеді. Айдарлы баланы шалдардың отырған орнына аунатып алу – осы рәсімнің бір бөлігі. Бұл – баланың даналық, көрегендік, және көшбасшылық қасиеттерін бойына сіңіру үшін жасалатын іс. Бала соларға тартсын, яғни, олардың жақсы қасиеттерін өз бойына дарытуы үшін жасалады.

Айдар қоюдың символикасы

Айдар қою – баланың жеке тұлғасын қалыптастыру, оның қоғамдағы орнын, беделін, және рухани күшін арттырудың символы. Бұл рәсім қазақ халқында ұрпақтың жалғастырушысы, отбасының тірегі болып табылатын ұл баланы тәрбиелеуге арналған ұлттық құндылықтардың бірі. Айдар қою – қазақ мәдениетінде ұл баланың өмірінде маңызды рөл атқаратын дәстүр. Бұл рәсім арқылы балаға рухани байлық, даналық, және күш-қуат берілетініне сенім артады. Айдар қою – ұлттық мәдениетіміздің байлығын, құндылықтарын және ата-бабаларымыздың даналығын ұрпақтан-ұрпаққа жеткізетін маңызды элемент болып табылады.

Болат БОПАЙҰЛЫ