Raıana ma álde Raıan ba?

Assalaýmaǵaleıkým! Sizderden suraıyn degenim, Raıan esiminiń maǵynasy qandaı? Keıbireýler Raıana dep júr. Qaısy durys?

Ответ

Allaǵa shúkir, qazirgi kezde náresteli bolyp perzentine at qoıdyrýǵa meshitke kelip jatqan qara kóz qandastarymyz barshylyq. Paıǵambar (s.ǵ.s.) súnneti, qazaqı salt dep qundaqtaǵy balasyna azan shaqyrtyp, bata tilep jatady. Jas ata-analardyń munysy – qýantarlyq jaıt. Imamdar aldyna kelgen soń aq batasymen birge, qajet bolǵan jaǵdaıda, balanyń esimine baılanysty aqyl-keńesin de beredi. Óıtkeni, jaǵymsyz esim nemese aty-jónindegi baǵzy áripteriniń qateligi kisi sońynan kóleńke tárizdi ómir boıy qalmaıdy. Jas ata-ana bolashaq balasyna esim tańdaýda zamanaýı ádispen ǵalamtor kómegine júginedi. Árıne, mundaı ádis barlyq kezde oń nátıje bere qoımaıdy.

Máselen, búginde Ramazan aıynda týǵan qyz balaǵa «Raıana» dep at qoıylyp júr. Onyń máni – jánnat qaqpasy – Raıan Ramazanda oraza tutqandarǵa ǵana arnalǵan degen paıǵambar (s.ǵ.s.) múbárak sózderine qatysty.

Al, endi nege Raıan emes, Raıana? «A» áripi qaıdan qosylady? Bul keshegi Janar degendi «Janara», Aıjandy «Aıjana» degeni sekildi ǵana. Basqa sebebi joq. Osylaısha, esim ıesi qyz bala ekenin aıshyqtaǵysy keledi. Árıne, bul – qatelik.

Máselen, qazaqta Asyljan, Nurjan, Baqyt, Kenje, Janat, Juldyz, Baıan syndy er balaǵa da, qyz balaǵa da ortaq esimder bar. Degenmen, ajyratý úshin «a» áripi eshýaqytta qoıylmaıdy.

Balanyń esimi – ómirlik serigi. Onyń aty-jóni senimin, ulttyq bolmysy men tárbıesin aıshyqtap turatyn «kody». Sonymen birge, basqa ulttar bizdiń aty-jónimizdi tili kelmeı burmalap jatsa, biz óz esimderimizdi bile tura shubarlatqanymyz qalaı bolmaq?! Sondyqtan bala esiminiń árpin burmalamaı, Raıana emes Raıan, Tamerlan emes Temirlan dep qoıǵan abzal. Balańyz atyna zaty saı bolyp er jetsin!

Rýslan Kambarov