Qurban shalmasam ne bolady?

Assalam aleıkým. Meniń shetelde oqıtyn inim bar. Onyń ondaǵy baratyn meshitiniń ımamy jas arab jigiti eken. Ol inime qurban shalý – shamasy jetken adamǵa da mindet emes degen kórinedi. Suraǵym: meniń qurban shalarlyq múmkindigim bar. Biraq shalmasam qalaı bolady eken? Kúná bolmaı ma?  Artýr

Ответ

Ýa aleıkým assalam. Alla Taǵala inińizdiń ilimine bereke, ǵıbadatyna qabyl bolýdy násip etsin.

Qurban shalý – namaz, zeket jáne qos aıt meıramymen qatar hıjranyń ekinshi jyly sharıǵattastyrylǵan. Ol árbir qurbandyq shalýǵa shamasy jetetin adam úshin ýájip (mindetti) amal bolyp tabylady.

Qurban shalýdyń ýájip ekenine Quran men súnnet dálel bolady.

Alla Taǵala Quranda: «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ» (Sondyqtan Rabbyń úshin namaz oqy, qurban shal!)[1] – degen. Tápsir ǵalymdary bul aıatty: «Áı, Muhammed! Rabbyń úshin (qurban) aıt namazyn oqy da qurbanyńdy shal», – dep ashyqtaǵan. Aıattaǵy buıryq – jalpy maǵynada aıtylǵan. Endeshe, Paıǵambarǵa (s.ǵ.s) aıtylǵan buıryq Onyń (s.ǵ.s) úmmetine de qatysty. Basqalaı aıtsaq, Paıǵambarǵa (s.ǵ.s) ýájip bolǵan nárse úmmetke de ýájip bolady. Sebebi, úmmet Paıǵambarǵa (s.ǵ.s) qarap boı túzeıdi ǵoı.

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s): «من وجد سعة فلم يضح فلا يقربن مصلانا» (Kimde-kim shamasy kele tura qurbandyq shalmasa, namazymyzǵa jaqyndamaı-aq qoısyn!)[2] – degen. Bul hadıste aýyr sógis bar. Bul syndy sógis ýájipti oryndamaýshy adamǵa ǵana aıtylady.

Paıǵabarymyz (s.ǵ.s) taǵy bir hadısinde: «من ذبح قبل الصلاة فليذبح شاة مكانها و من لم يكن ذبح فليذبح على اسم الله» (Kimde-kim namazǵa[3] deıin soıǵan bolsa, ornyna basqa qoı soısyn. Al, kim soımaǵan bolsa, Allanyń atymen soısyn)[4] – degen. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) munda namazǵa deıin soıǵandar úshin qaıta soıýdy ámir etýde. Bul syndy ámir de qurban shalýdyń úkiminiń ýájip ekenin kórsetedi.

Artýr, keı ǵalymdar qurban shalýdyń súnnet ekenin aıtqan. Olar qurban shalmaýǵa bolatynyn aıtqan, alaıda múmkindik bola tura qurban shalmaǵan adamnyń kóptegen jaqsylyqtan qur qalatynyn da aıtqan. Biz-daǵy qurban shalýdyń dálelderin saralap, úkiminiń – ýájip ekenin aıtamyz. Shamańyz kelip tur eken, bul ıgiliktin maqurym qalmańyz.

[1] Káýsár 2
[2] Ahmad; Hakım;  Baıhaqı
[3] Iaǵnı, aıt namazy
[4] Býharı; Mýslım