Jumaq mekenine eshbir pende áli kirmegen bolsa, ol qashan jaratylady?

Suraq? Jumaq mekenine eshbir pende áli kirmegen bolsa, ol qashan jaratylady?

Ответ

Jaýap: Mysyr shaharyndaǵy babamyz Sultan Beıbarys atyndaǵy meshittiń hutpa oqıtyn ımamy, Ázharlyq ǵalym Hısham ál-Kámıl Hamıd «Ilmýt taýhıd» kitabynda tómendegideı anyqtama bergen:

«Jánnát – Alla Taǵala Ózine moıynsunǵan pendeleri úshin ázirlep qoıǵan máńgilik rahat mekeni. Ondaǵy nyǵmetterdi adamnyń aqyly elestete almaıdy, onda kóz kórmegen, qulaq estimegen, jáne adamzattyń qııalyna  kelmegen nyǵmetter bar. Sondaı-aq, ol qazir bar bolyp, jaratylyp qoıylǵan».

Jánnát sóziniń  tildik maǵynasy – jemis aǵashy mol,   ishinde ózender aqqan, aǵashtarynyń kóptiginen ishi kórinbeıtin baý. Alaıda, ony osy dúnıedegi baqshalarǵa uqsatýǵa bolmaıdy. Bul týrasynda Hıjrı jyl sanaǵynyń V-VI ǵasyrynda ǵumyr keshken Imam Matýrıdı mektebiniń aqıda salasynaǵy ǵalymy Áz-Zahıd Ábý Ishaq as-Saffar ál-Býharı óziniń «Tálhısýl ádıllátı lıqaýaǵıdıt taýhıd» (تَلْخِيصُ الْأَدِلَّةِ لِقَوَاعِدِ التَّوْحِيد) kitabynda bylaı dedi:

«Ál-Jahmııa (aqıdadan adasqan toptyń ataýy) jánnát pen tozaq áli jaratylmady qııamet kúni biraq jaratylady»,- dedi. Bilip qoı! jánnát pen tozaq jaratylyp qoıylǵan. Alla Taǵala Ál-Imran súresiniń 133-shi aıatynda jánnátti sıpattap: « أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ  – taqýalar úshin ázirlendi» jáne tozaqty Káhf súresiniń 29-shy aıatynda sıpattap: «إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا – Rasynda Biz, zalymdar úshin tozaq otyn ázirledik»,-dedi. Sondaı-aq, jánnátti dúnıe tirshiligindegi baý-baqshalarmen salystyryp túsinýge bolmaıdy. Óıtkeni, Alla Taǵala jánnátti bul dúnıedegi baý-baqshada joq bolǵan sıpattarmen sıpattaǵan».

Ábý Hýraıra (r.ǵ.) rıýaıat etken hadıste: Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) aıtady: «Alla taǵala: Izgi quldarym úshin kóz kórmegen, qulaq etimegen jáne adam balasynyń oıyna kelmegen jaqsylyqtardy ázirlep qoıdym,-deıdi». (Hadısti ımam Buharı, Mýslım rıýaıat etti). Buny quptaıtyn Allanyń kitabynda:

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِيَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ

«Eshbir jan istegen amaldary úshin qaıtarym syı retinde ózderi kózaıym bolatyn qandaı qýanyshtyń jasyrylǵanyn bilmeıdi»,  (Sájde súresi, 17 aıat).

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): aıtty: «Jánnáttaǵy sadaqtyń kólemindeı oryn, búkil dúnıeden artyq». (Imam Buharı,Mýslım rıýaıat etti).

Nurlan Ramazanov

Respýblıkalyq «Áziret Sultan» meshitiniń naıb ımamy