Musylmandardyń ózge dindegilermen neke qıdyrýyna bola ma?
Assalaýmaǵaleıkým! Sizderden suraıyn degenim, musylmandar ózge din ókilderimen nekelese alady ma?
Ответ
Ýaǵaleıkýmassalam!
Islam dini otbasylyq ómirge asa qatty mán beredi. Sol sebepti de Quran Kárimde úılený men otbasylyq ómir jaıly naqty baıandalǵan. Onda úılenýdiń sharttary men shekteýleri egjeı-tegjeıli kórsetilip, kimge úılenýge bolyp-bolmaıtyny da anyq túsindirilgen. Alla Taǵala musylman emestermen úılený jaıly:
وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّىٰ يُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ ۗ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّىٰ يُؤْمِنُوا ۚ وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ ۗ أُولَٰئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ ۖ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ ۖ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ
«(Eı, musylmandar!) Múshrik áıelmen ol ımanǵa kirmeıinshe, nekelespender. Onyń kórki senderdi tańdandyrsa da, múshrik azat áıelden múmin kúń jaqsy. Múmin áıelderdi múshrik erkekterge ol ımanǵa kirmeıinshe nekelemender, Onyń kórki senderdi tańdandyrsa da, múshrik azat erden múmin qul jaqsy. Óıtkeni, ondaılar (múshrik áıelder men múshrik erkekter) senderdi tozaqqa shaqyrady, al Alla óz tilegi boıynsha senderdi jumaqqa jáne keshirimge shaqyrady. Ýaǵyz – nasıhat alsyn dep, Alla adamdarǵa óz aıattaryn aıqyn baıandaıdy»,[1] – degen.
Bul aıattyń mazmunynan Allany bir dep tanyǵan musylman adam Allaǵa serik qosyp júrgen adamǵa úılenýine áste bolmaıtynyn kórýge bolady. Bul úkim er men áıelge birdeı ortaq bolyp tabylady.
Alla Taǵala taǵy bir aıatta:
الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ ۖ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ ۖ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلَا مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ ۗ وَمَنْ يَكْفُرْ بِالْإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الْآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ
«Búgin senderge jaqsy nárseler halal etildi. Kitap berilgenderdiń (hrıstıan, ıahýdı) tamaǵy (baýyzdaǵandary) halal etildi. Senderdiń tamaqtaryń olarǵa da halal etildi. Jáne múminderden arly-abyroıly áıeldermen ári senderden buryn Kitap berilgenderden (hrıstıan, ıahýdı) de arly-abyroıly áıeldermen máhrlerin berip, zınaqorlyq istemeı, astyrtyn kóńildes bolmaı úılenýleriń halal etildi. Kim ımanǵa qarsy shyqsa, Sonda onyń amaly joıyldy jáne ol, aqyrette de zııan tartady»[2] – deıdi.
Bul aıattan musylman er adamnyń musylman áıelimen úılenýine bolatyny sııaqty kitap ıelerinen (ıahýdı jáne hrıstıan) bolǵan áıeldermen de shańyraq qurýyna ruqsat etkenin ańǵarýǵa bolady. Alaıda, bul aıat tek musylman er adamǵa ǵana qatysty, sebebi onda musylman áıelge qatysty esh nárse aıtylmaǵan. Musylman áıeldiń ózge din ókilimen turmys qurýyna qatysty Alla Taǵala «Mýmtahına» súresiniń 10-aıatynda sóz etken. Onda bylaı delingen:
(يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا جَاءَكُمُ الْمُؤْمِنَاتُ مُهَاجِرَاتٍ فَامْتَحِنُوهُنَّ ۖ اللَّهُ أَعْلَمُ بِإِيمَانِهِنَّ ۖ فَإِنْ عَلِمْتُمُوهُنَّ مُؤْمِنَاتٍ فَلَا تَرْجِعُوهُنَّ إِلَى الْكُفَّارِ ۖ لَا هُنَّ حِلٌّ لَهُمْ وَلَا هُمْ يَحِلُّونَ لَهُنَّ ۖ وَآتُوهُمْ مَا أَنْفَقُوا ۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ أَنْ تَنْكِحُوهُنَّ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ ۚ وَلَا تُمْسِكُوا بِعِصَمِ الْكَوَافِرِ وَاسْأَلُوا مَا أَنْفَقْتُمْ وَلْيَسْأَلُوا مَا أَنْفَقُوا ۚ ذَٰلِكُمْ حُكْمُ اللَّهِ ۖ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ ۚ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ)
«Áı, múminder! Senderge múmin muhajir áıelder kelse, olardy synańdar. Olardyń ımandaryn Alla jaqsy biledi. Eger de olardyń (shyn) múmin áıel ekendigine kóz jetkizseńder, onda olardy kápirlerge qaıtarmańdar. Bul áıelder – kápirlerge (adal) halal emes, kápirler de olarǵa (adal) halal emes. Kápirlerdiń bul áıelderge bergen máhrlerin ózderine qaıtaryp berińder. Eger bul áıelderdiń máhrlerin berseńder, olardy nekelenýlerińniń oqasy joq. Kápir áıelderdi nekelerińde ustamańdar. Kápir áıelderge bergen máhrlerińdi surańdar. Kápirler de senderge kelgen múmin áıelderge bergen máhrlerin surasyn. Bul senderge Allanyń úkimi. Alla aralaryńa úkim shyǵarady. Alla – tolyq bilýshi, hıkmet ıesi»[3].
Bul aıat musylman qyzynyń ózge din ókilderimen úılene almaıtyndyǵyn naqty kesip aıtýda. Sebebi, musylan qyzy men ózge din ókilderi bir-birine halal bolmaıdy. Al, halal emes nárseni jasaý kúná bolyp tabylady.
Alla barshamyzdy týralyǵyna bastaǵaı!
Rýslan Sultanov
Respýblıkaly «Áziret Sultan» meshitiniń naıb ımamy.
[1] «Baqara» súresi, 221-aıat.
[2] «Maıda» súresi, 5-aıat.
[3] «Mýmtahına» súresi, 10-aıat.
