Qumar oıyn men bástiń úkimi

Suraq: assalam aleıkým. Qazirgi kezde býkmekerlik mekender kóbeıip ketti. Bástesý dinimizde maquldanbaǵan ekenin kórsetetin aıattar men hadısterden tolyǵyraq maǵlumat berseńızder bola ma ? Rahmet

Ibragım

Ответ

Jaýap: aleıkým salam. Býkmekerlik oıyndar, qandaı da bir sport túrinde jarysqa túsken eki nemese birneshe taraptyń biriniń jeńisin boljap, sol úshin bás tigip utý nemese utylý – ǵasyrymyzdaǵy keńinen etek jaıǵan qumardyń túri. Asyl dinimizde qumar oıyndardyń úkimi – haram. Sebebi ol adamnyń dinine de dúnıesine de birdeı zararyn tıgizedi.

Qumar oıynnyń haramdyǵynyń Qurandaǵy dáleli:

يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ ۖ قُلْ فِيهِمَا إِثْمٌ كَبِيرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِن نَّفْعِهِمَا

«(Muhammed Ǵ.S.) olar senen ishimdik jáne qumar jaıynda suraıdy. Olarǵa: «Ekeýinde de zor kúná bar. Adamǵa paıdasy bola tura, paıdasynan kóri kúnásy zoryraq» – de»[1].

Bul aıat ishimdik pen qumardyń haram ekenin dóp basyp aıtpasa da, paıdasynan góri zııanynyń basym ekeninen habar berýde. Áýelgi sahabalar úshin osy aıat ishkeli jatqan ishimdikterin qaıta túkirip tastaýlaryna jetkilikti bolǵan. Eger olar qumar oınaǵaly jatqanda, oıyndaryn da toqtatary sózsiz edi. Árıne mundaı erlikke sahabalar men sahaba rýhty erler ǵana barady. Jáne de bul aıat ishimdik pen qumardy tyıýshy alǵashqy qadam ǵana. Sebebi keıinnen túsken Maıda súresinde ishimdik pen qumarǵa úzildi-kesildi haram degen úkim taǵylady.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَن ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنِ الصَّلَاةِ ۖ فَهَلْ أَنتُم مُّنتَهُونَ

 «Áı múminder! Rasynda ishimdik, qumar, tigilgen tastar (puttar) jáne bal ashatyn oqtar – lastyq, shaıtannyń isterinen. Odan saqtanyńdar, qutylarsyńdar. Negizinen shaıtan, ishimdik, qumar arqyly aralaryńa dushpandyq ári kek salyp, Allany eske alýdan jáne namazdan tosýdy qalaıdy. Al sonda da tyıylmaısyńdar ma?»[2].

Bul aıatta qumar oıyny túbegeıli haram etilgen. Onyń dáleli:

1. Qumar oıyny ishimdik, tigilgin tastar jáne bal ashatyn oqtarmen para-par qoıylǵan. Al keıingi atalǵandardyń haram ekeni aıtpasa da túsinikti. Endeshe, haram nársemen para-par bolǵannyń ózi de haram.
2. Qumardy «lastyq» dep ataýy. Mundaǵy lastyq maǵynasynda kelgen «rıjs» sózi – ári zararly, ári kúnáli nársege qoldanylady. Mysalǵa Haj súresinde «فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْأَوْثَانِ» (Al endi rıjs (nájis) puttardan saqtanyńdar) delingen. Bul daǵy osy maǵynany qýattaı túsedi.
3. Qumardy shaıtannyń isinen ekenin baıandaýy. Ár musylman adam shaıtannyń isi – adamdy azǵyrý men tozaqqa túsirý ekenin biledi. Endeshe onyń isteri óz zatynda haram. Musylman adam ondaıǵa jýymaıdy.
4. Qumarǵa jýymaýǵa buıyrýy. Alla Taǵala joǵaryda aıtylǵan tórt nársege, ıaǵnı ishimdik, qumar, tizilgen tastar jáne bal ashatyn oqtardyń eshbirine jýymaýdy buıyrdy. «Jýyma», «jaqyndama» degen buıryq «jasama» degen buıryqtan da keńirek maǵynaǵa ıe. Sebebi «jasama» dep is barysynda aıtylady. Al «jýyma» deý istemek túgili ol iske jaqyndaýǵa da tıym salady.
5. Qumardy tastaý – qutylýǵa jeteleıdi, jeńiske jetkizedi. Iaǵnı, qumar syndy jaǵymsyz ádetten arylǵan adam maqsatyna jetedi. Musylmannyń maqsaty – dúnıede de, aqyrette de birdeı jeńiske jetip, eki dúnıeniń baqytyna kenelý. Eger ne nárse bul maqsattyń aldyn oraıtyn bolsa, musylman adam ony sózsiz tastaýy kerek.
6. Qumar adamdardyń arasynda dushpandyq týǵyzady. Shaıtan malǵun qumardy ortaǵa salyp, jaqyn dostar men bir ata-anadan týylǵan aǵaıyndardyń arasyn sýytý úshin bar aılasyn qoldanyp qalýǵa tyrysady. Shaıtan adam balysynyń jaýy. Endeshe onymen úndes bolýǵa múldem bolmaıdy.
7. Qumar adamdardy bir-birine kektendiredi. Qumardan jeńiliske ushyrap, ýaqytynda ózin toqtatpaı, sońynda malynan túgeldeı aırylǵan adam jeńgenge de, uıymdastyrǵan adamǵa da kózqarasy ózgerip, ár nársege ashýshań bolyp, stresske túsip, psıhıkasy kúızelip, árkimge kektenip júretini belgili.
8. Qumar – Allany eske alýǵa tosqaýyl bolady. Oıynnyń qyzyǵyna kirip, Emotsııanyń eteginde ketken adamdardyń óziniń musylmandyq bolmysynan ajyrap ne sózine, ne isine esep bermeıtin kúıge túskenine de az kýá bolmadyq.
9. Qumarǵa kirip ketken adam úshin namazdyń mańyzy ekinshi satyǵa túsip qalady. Namaz – óz ýaqytynda oqylýy kerek paryz amal. Alaıda búgingi tańda eki saǵattyq fýtbol úshin namazyn qurban etken adamdardyń sany qansha?!
10. Alla Taǵala qumardyń osynshama zararyn aıta kele: «Al sonda da tyıylmaısyńdar ma?» dedi. Sahabalar bul isterdi aıattyń túsisimen-aq doǵarǵan. Sóıtip olar adamzat tarıhynda paıǵambarlardan (a.s) keıingi eń qurmetti orynǵa bólendi. Al endi kezek bizge kelgende, qashanǵy Allanyń ámirine atústi qarap júre bermekpiz?! Tyıylatyn ýaqytymyz áli kelmedi me? Allanyń sózine qulaq asar ýaqyt týmady ma?!

Mine, osylaı Alla Taǵala bir aıattyń boıynda qumardyń haram ekenin on túrli tásilmen kórsetip berdi. Nápsisin aqylyna ustatqan, júregi Alla dep soqqan ár musylman úshin qumar oıynnyń qanshalyqty kúná ekeni osy aıattan anyq bolsa kerek.

Taǵy bir aıatta Alla Taǵala:

وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ

«Aralaryńdaǵy maldaryńdy buzyq jolmen jemeńder»[3], – dep buıyrǵan. Qumar oıyn – haram. Haram bolsa – buzyq jol. Endeshe bir-birińniń maldaryńa qumar oınap qol suǵýshy bolmańdar!

 

Qumar oıynnyń haramdyǵynyń hadıstegi dáleli:

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s):

من لعب بالنردشير فكأنما صبغ يده في لحم خنزير ودمه

«Nardy oınaǵan adam qolyn dońyz eti men qanyna batyrǵanmen teń»[4], – deıdi. Taǵy bir hadıste:

من لعب بالنرد فقد عصى الله ورسوله

«Nardy oınaǵan adam Alla Taǵalaǵa jáne Elshisine qarsy keldi»[5], – degen.

Joǵarydaǵy eki hadıste oınaýǵa bolmaıtyn oıynnyń naqty nardy ekeni aıtylǵanymen, ǵalymdar bul hadısti nardy ispettes barlyq qumar oıyndarǵa birdeı qatysty dep qarastyrǵan.

Sáttilik ıesi Alla ǵana.

Aıbek Ábdiqadyr

Muslim.kz saıtynyń dinı sarapshysy