Máýlitti merekeleý durys pa?
Assalamý aleıkým! Dinı kesh retinde aqsham nemese quptan namazynan keıin Quran oqytyp, artynan jınalǵan jurtshylyqqa ýaǵyz-nasıhat aıtyp, máýlitti atap ótýge sharıǵat ne deıdi? Jalpy, birqatar arab elderinde atap ótiledi eken, bizdiń elde de atalarymyz máýlitke qoı soıyp, máýlit oqýshy edi dep eske alady.
Ответ
Ýa aleıkým assalam!
Máýlitti atap ótý – eń abzal amaldardyń biri. Óıtkeni, bul Paıǵambarǵa (s.ǵ.s.) degen súıispenshilik pen qýanyshtyń kórinisi. Al, Paıǵambardy (s.ǵ.s.) jaqsy kórý – ıman negizderiniń biri. Hadıste paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) : «Sizder meni ata-anańyzdan, bala-shaǵańyzdan jáne barsha adamdardan artyq jaqsy kórmeıinshe, kámil ımandy bolmaısyzdar[1]», – dep eskertken. Sonymen qatar, Paıǵambar (s.ǵ.s.) «Bul men týǵan kún[2]», – dep, óziniń dúısenbide oraza tutýyn Jaratqanǵa shúkirshiliktiń bir kórinisi retinde aıshyqtap aıtýda.
Joǵaryda aıtylǵan sebeptermen birge, otbasyna qýanysh syılaý, týystyq qarym-qatynas jasaý sııaqty izgi murat qosylsa, mustahab bolady. Máýlittiń atap ótýdegi maqsat Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) ǵıbratty ǵumyryn nasıhattaý jáne tanytý bolsa, sharıǵatqa quba-qup bolady. Óıtkeni, murat-maqsatqa jetýge sebepshi quraldyń úkimi – maqsattyń úkimimen teń bolady.
Al, máýlitti bıdǵat jáne dinge qaıshy dep kesip aıtý durys emes. Sharıǵat quptamaıtyn jáne adasýshylyq bop esepteletin bıdǵat Quran, súnnet, sahabalar jolyna jáne ǵulamalar biraýyzdan kelisken máselege qaıshy bolýy kerek.
Býraıda ál-Áslámı (r.a.): Alla elshisi (s.ǵ.s.) joryqtyń birine shyqqan kez edi. Joryqtan oralǵan shaqta bir qara áıel kelip: Ýa, Alla elshisi! Sizdi Alla aman-esen qaıtarsa, dańǵarada oınap, án aıtamyn dep názir etken bolatynmyn, – deıdi. Sonda Paıǵambar (s.ǵ.s.): Eger názir etken bolsa jasa, áıtpese jasama[3], – deıdi.
Mine, bul Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) kózi tirisinde bolǵan oqıǵa. Alaıda, máýlit ótkizý eń sońǵy adamzatqa jiberilgen Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) ónegeli ómirinen tálim alý, súnnetin oqyp-úırený maqsatynda bolýy qajet.
[1] Buharı
[2] Mýslım
[3] Ahmed, Tırmızı
Rýslan Kambarov
