Uıaly telefonnyń qońyraý únine Qurandy qoıýǵa bola ma?
Uıaly telefonnyń qońyraý únine Qurandy qoıýǵa bola ma?
Ответ
Qazirgi tańda kópshiliktiń qońyraý únine Quran aıattaryn nemese oıatqyshqa azan daýsyn qoıyp júrgeni belgili. Osy tusta, Allanyń kálamyn oıynshyqqa aınaldyrmas úshin jáne Onyń rámizderin qurmetteý maqsatynda bul isten alshaq bolýdy eskertemiz.
Óıtkeni Alla Taǵala Qurandy bekershilikke, uıaly telefondarǵa qońyraý úni etip qoıýǵa emes, aıattaryna pikir júgirtý jáne ondaǵy úkimderge amal etýimiz úshin túsirdi.
Alla Taǵala Quranda:
كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ إِلَيۡكَ مُبَٰرَكٞ لِّيَدَّبَّرُوٓاْ ءَايَٰتِهِۦ وَلِيَتَذَكَّرَ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ ٢٩
«Bul – múbárak Kitap [Quran], ony saǵan (ýa, Muhammed) aıattaryn (adamdar) zerdeleýi úshin hám aqyl ıeleri úgit alýlary úshin túsirdik»[1], - deıdi.
Mysyr eliniń buryńǵy múftıi doktor Álı Juma, Islam zertteýler akademııasynyń burynǵy múshesi Mahmýd Ashýr jáne odan da basqa ǵalymdar Quran aıattaryn qońyraý únine qoldaný haram degen pátýa bergen.
Onyń sebebin bylaı túsindirdi:
1) Quran aıattaryn qońyraý únine qoıý ony aıaq-asty etýge alyp barady. Óıtkeni dárethanada nemese basqa da las jerlerde qońyraý shalyp qalýy yhtımaly bolǵandyqtan ol iske jol berilmeıdi.
2) Bul is Qurandy qurmetteýge, ulyqtaýǵa jatpaıdy. Alla Taǵala Quranda:
ذَٰلِكَۖ وَمَن يُعَظِّمۡ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقۡوَى ٱلۡقُلُوبِ ٣٢
«Mine, solaı! Al kim Allanyń (bekitken) rámizderin ulyqtasa, kúdiksiz, ol júrekterdiń taqýalyǵynan»[2],-deıdi.
Keıbir adamdar qońyraý únine mýzyka qoıǵannan Qurandy qoıǵan abzalyraq degen ýáj aıtýy múmkin. Alaıda mýzykanyń ornyna Quran qoıǵannan jaı ǵana áýen qoısa jeterli. Bastysy oǵan qońyraý shalyp jatqanyn bilse boldy emes pe?
Al azandy oıatqysh únine qoıýǵa kelsek, oǵan ruqsat etiledi.
Biraq myna sharttar eskerilýi qajet:
1) Oıatqyshtaǵy azandy sóılemniń sońyna deıin tyńdaý. Óıtkeni sózdiń sońyna deıin jetkizbeı, ortasynan óshirse maǵynasy tolyq bolmaı qalady. Mysaly: «Áshhádý álla ıláhá ıllálloh, Áshhádý ánná Mýhammadan» dep «Rasýlallah» sózi aıtylmaı sóndirýge nemese «Áshhádý állá ıláhá» degen ýaqytta óshirýge bolmaıdy. Óıtkeni ol «Alla joq» dep kýálik bergen bolady.
2) Dárethanada qosylyp ketpeýin qadaǵalaýy tıis. Sebebi ol Allany eske alatyn oryn emes. Degenmen, atalmysh sharttardy oryndaǵannyń ózinde oıatqyshqa azan daýsyn qoldanbaýǵa keńes beremiz. Sondyqtan Qurandy qońyraý úni, azandy oıatqysh retinde paıdalanýǵa bolmaıdy. Bul sharıǵat rámizderine degen qurmetsizdik jáne taqýalyqqa jat áreket bolyp tabylady.
