«Qydyr ata qoldasyn» dep aıtý durys pa?
Toıda, jıyndarda, merekelerde jasy úlken kisilerden bata suraǵan kezde «Qydyr darysyn», «qydyr qoldasyn» dep aıtyp jatady. Bul qanshalyqty durys nemese burys?
Ответ
Qydyr/Hıdr sózi - arab tilinde úsh túrli qoldanylady hadr, hıdr jáne hýdr qazaq tilinde «jasyl» degen maǵynaǵa saıady. Quran Kárimde[1] qıssasy baıandalǵan Qydyr, Musa paıǵambardyń zamanynda ómir súrgen. Tápsir kitaptarynda paıǵambar nemese áýlıe kisi bolǵandyǵy aıtylady. Qydyr dep atalýy, «júrgen jerinen kók shóp pen jasyl jelek shyqqandyǵynan nemese jasyl kıim kıetindiginen» dep aıtylady.[2]
Qydyr jaıynda ǵulamalar arasynda eki túrli pikir bar:
1. Musa paıǵambardyń zamanynda ómir súrgen, qazir joq, dúnıeden ótip ketken.
2. «Isa paıǵambar men Qydyr, áli de tiri» degen pikir.
Qazaqy túsinigimizde Qydyr ata, jaqsylyq taratýshy, qınalǵanǵa kómektesip, bereke tasýshy sekildi uǵym bar. Sondyqtan bata bergende «qydyr darysyn», «qydyr qoldasyn» dep aıtyp jatady. Bul sózderi úshin kúnáhar boldy nemese Allaǵa ortaq qosyp dinnen shyqty deı almaımyz. Alaıda, sharıǵattyń sheńberinen asyp ketpeý árbir musylmanǵa mindet. Bata bergende halyq arasynda narazylyq týdyratyn nemese talasty sózderdi qoldanbaǵan jón.
[1] «Káhf» súresi, 60-82 aıattar
[2] Qýrtýbı, ál-Jámıǵ lı Ahkamıl-Qýran, 65-shi aıat tápsiri
