Halal-haramdy ajyratpaıtyn jannyń úıine qonaqqa barsam bola ma?

Assalam aleıkým. Halal men haramdy bólip-jaryp qaramaıtyn adammen saýda-sattyq qarym-qatynas jasaýǵa, dastarhanyna qonaq bolýǵa sharıǵat qalaı baǵa beredi?

Ответ

Ýa aleıkým assalam. Eger halal men haramdy bólip-jaryp qarastyrmaıtyn adamnyń taýarynyń jaǵdaıy naqty belgili bolmasa, onda onymen saýda-sattyq jasaýǵa sharıǵat ruqsat beredi. Sebebi, haram jolmen  tabylǵan taýardyń kúnási – haramǵa qol suqqan adamnyń moınynda. Al, óz kezeginde taýarǵa sharıǵı jolmen qol jetkizgen adamǵa kelsek, oǵan eshqandaı kúná jazylmaıdy.

Alaıda, álgi taýardyń bireýden urlanyp-tartylyp alynǵany sııaqty naqty haram jolmen tabylǵany belgili bolsa, onda ol taýardy alý – haram. Óıtkeni bul jaǵdaı «kúná men dushpandyqqa járdemdesý»[1] men «adamdar arasynda bir-biriniń malyna buzyqtyqpen qol suǵý»[2] babyna jol ashady.

Degenmen, musylman adamǵa qoldanǵaly jatqan nemese bireýdiń tutynyp jatqan nársesiniń qaıdan, qalaı kelgenin tirmiskilep suraýy talap etilmegen. Bireýdiń kiris kózin ańdý da durys emes.

Osy sebepti de ondaı musylman kisilermen saýda jasasyp, dastarhanyna qonaq bolýdyń esh ábestigi joq. Sebebi, Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) musylmandarǵa:

إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمْ عَلَى أَخِيهِ الْمُسْلِمِ فَأَطْعَمَهُ طَعَامًا، فَلْيَأْكُلْ مِنْ طَعَامِهِ وَلَا يَسْأَلْهُ عَنْهُ، وَإِنْ سَقَاهُ شَرَابًا مِنْ شَرَابِهِ، فَلْيَشْرَبْ مِنْ شَرَابِهِ وَلَا يَسْأَلْهُ عَنْهُ

«Eger qaısy biriń musylman baýyrynyń úıine baryp, ol oǵan tamaq usynsa, tamaǵyn jesin, alaıda ol tamaq týraly suramasyn. Eger sýsynyn usynsa, sýsynyn ishsin, alaıda ol týraly suramasyn»[3], – dep eskertken.

Imam Mýlla Qarı bul hadısti: «Iaǵnı, halal ne haram ekenin anyqtaý úshin «bul tamaq qaıdan kelgen?» dep suramasyn»[4], – dep ashyqtaǵan.

Al, eger ol kisi dastarhanǵa haram ekeni naqty belgili nárseni qoısa, onda ol zatty tutynýǵa bolmaıdy.

Eń durysy bir Allaǵa málim.

Aıbek Ábdiqadyr
Muslim.kz saıtynyń dinı sarapshysy