Orazanyń basqa qulshylyqtan aıyrmashylyǵy nede?

Qudsı hadıste Alla Taǵala: «Orazanyń saýabyn Men beremin», – deıdi. Orazanyń basqa qulshylyqtan aıyrmashylyǵy nede?

Ответ

Bul ımam Buharı men Múslım hadıster jınaǵynda kelgen hadıs. Rıýaıatta Alla Taǵalanyń: «Adam balasynyń orazadan basqa barlyq amaly ózine. Ol (oraza) Men úshin. Onyń saýabyn Men beremin...», – degeni kórsetiledi. Hafız Ibn Hajar (Alla ony raqymyna alsyn) atalmysh hadıske súıene otyryp nelikten oraza erekshe ǵıbadat ekenine qatysty ǵalymdardyń birqatar tujyrymdaryn jınaqtaǵan. Solardyń birnesheýine toqtalaıyq:

1. Oraza – rııa (kózboıaýshylyq) aralaspaıtyn qulshylyq. Imam Qýrtýbı: «Qulshylyqtardaǵy nıetke kózboıaýshylyq kire alady. Al, orazany Alladan basqa eshkim kórmeıdi. Sondyqtan Alla Taǵala Qudsı hadıste: «Pendem men úshin (orazada) qumarlyǵyn tyıady», – dep aıtqan.
2. «Onyń saýabyn Men beremin» degen sózdiń maǵynasy: «Orazanyń saýaby men mólsheri Maǵan ǵana aıan», – degeni. Imam Qýrtýbı qulshylyqtardyń saýaby jaıly rıýaıattar keltiredi. Hadıste: «Adam balasynyń árbir amalynyń saýaby onnan jeti júzge deıin eselenedi...» dep aıtylǵan. Demek, árbir amaldyń saýap mólsheri jaıly habardarmyz. Al, orazanyń saýabyn tek Alla ǵana biledi.
3. Oraza – teńdesi joq qulshylyq. Máselen, meshitti Allanyń úıi dep ataımyz. Onyń máni, meshittiń dinimizdegi mártebesi men mańyzdylyǵy joǵary ekenin ańǵartady. Sol sııaqty «Oraza Men úshin» dep Alla Taǵala orazany aıshyqtap aıtýy atalmysh qulshylyqtyń tereń syryn ańǵartady.