Jumys istep júrip quran tyńdaýǵa bola ma?

Assalamý aleıkým!

Qurylysta nemese basqa da sharýamen aınalysyp júrip Quran dıskin tyńdaýǵa bola ma?

Ответ

Ýa aleıkým assalam!

Quran Kárimde: «Quran oqylǵan kezde ony den qoıyp tyńdap, tynyshtyq saqtańdar, meıirimge bólenesińder[1]», – dep ámir etilgen.

Bul aıattan eki másele týyndaıdy:

1. Namazda ımamǵa uıyp turǵan adam Quran oqymaıdy. Tek qulaq salyp, únsizdik saqtaıdy. Ábý Hýraıra (r.a.): «Alla elshisi (s.ǵ.s.) daýystap oqıtyn namazdan keıin: «Senderden bireý jańa ǵana menimen qosylyp tıláýat etti me?» – dep suraıdy. Bir kisi: «Iá, Alla elshisi», – dedi. Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Nege menimen Quranda (oqýda) talasasyńdar?» – dedi. Osy oqıǵadan keıin adamdar Alla elshisimen (s.ǵ.s.) qosylyp namazda Quran oqýdy doǵardy[2]»,-dep rıýaıat etti.

Jáne Jábır (r.a.) rıýaıat etken bir hadıste: «Kim ımamǵa uıyp tursa, onyń qyraǵaty oǵan (uıýshyǵa) qyraǵat[3]», – delingen. Osy maǵynalas aıat-hadısterdi negizinde hanafı mazhaby boıynsha, uıyǵan adam (daýystap jáne ishteı oqylatyn)  barlyq namazda  tıláýat etpeıdi.

2. Namazdan tys orynda Quran tyńdaý.

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Quran oqyǵan kezde Mekke múshrikteri jurt estimesin dep ádeıi daýys shyǵaryp, ýlap-shýlap sóılese bastaıtyn[4].

Olardyń bul áreketi Quran Kárimde: «Jáne qarsy kelýshiler (kápirler) «Bul Qurandy tyńdamańdar, oqylǵanda shýyldańdar. Bálkim, jeńiske ıe bolarsyńdar» desti[5]», – dep baıan etilgen.

Demek, musylman Quran dıskin qosyp qoıyp, Quranǵa degen qurmetin saqtaǵan kúıde óz jumysyn nemese sharýasyn istep otyryp, aıattardy tyńdaýynda eshbir aıyp joq.

Ábý Hýraıra (r.a.): «Kimde-kim Alla Kitabynyń bir aıatyn tyńdaıtyn bolsa, oǵan eselep saýap beriledi, al tıláýat etýshige (oqyǵan aıaty) qııamet kúni nur bolady[6]», – degen hadıs rıýaıat etken.

[1] Aǵraf súresi, 204-aıat
[2] Ahmed
[3] Mýatta
[4] Faýaıd Quran, Tafsır Ibn Kasır, 2-tom, 96-bet
[5] Fýssylát súresi, 26-aıat
[6] Ahmed