Saýda orny úshin zeket qalaı beriledi?

Assalamý aleıkým! Meniń bazarda birneshe saýda núktem bar. Zeket berýim paryz ekenin bilemin. «40 qoıdan 1 qoı» degendeı, saýda núktesi bar men sııaqty azamattar zeketti qalaı berýi kerek?

Ответ

Ýa aleıkým assalam! Dúnıe-múliktiń zeketin berý – Islamnyń bes paryzynyń biri. Tabystyń zeketin berýdiń birneshe sharty bar[1]: 

1. Tabystyń nısap mólsherine jetýi. Hadıste: «200 dırhamnan tómen qarajattan sadaqa (zeket) berilmeıdi[2]». Al, nısap mólsheri – 85gramm altyn qunyn quraıdy;

2. Múliktiń qolda bolýy jáne negizgi qajettilik pen qaryzdan tys qarajat bolýy[3];

3. Qoldaǵy nısap mólsherindegi qarjy aı esebimen bir jyl aınalýy.

Dúkendegi taýar jáne qoldaǵy qarajat nısap mólsherin qurap tursa jáne joǵarydaǵy sharttar tolyq oryndalsa, barlyq shyǵyndardy esepten shyǵaryp, taza tabystyń 2,5%[4] zeket retinde beredi. Mine, bul 40/1 bolyp tabylady.

Eskere ketetin jaıt, zeketti eseptegende úı-jaı, jıhaz, kıim-keshek jáne kólik qısapqa qosylmaıdy.

Rýslan Kambarov

[1] Maıdanı, «Lýbáb», 144-bet
[2] Ábý Daýd, Tırmızı, Nasaı, Ibn Maja
[3] Abdýlla bın Mahmýd Maýsılı, «Ihtııar», 1-2 bólim, 149-bet
[4] Maıdanı, «Lýbáb», 152-bet