Qymyz ishýge sharıǵat qalaı qaraıdy?

Assalaýmaǵaleıkým! Qymyz ishý jaıynda suraq qoıǵym kelgen edi. Kóp suralyp jatqan da shyǵar. Sonda da bilgim kelgeni qymyzdyń quramynda az da bolsa spırt bolady eken. Ony ishse kúnási joq pa? Azamat

Ответ

Ýaǵaleıkýmássálám ýá rahmatýllahı ýá bárakátýh! 

Qurmetti Azamat, eti adal maldyń súti de adal. Buǵan Islam ǵalymdary arasynda talas joq. Qymyz – eti adal sanalatyn jylqy súti bolǵandyqtan, haram deýge bolmaıdy.

Tek hanafı ǵulamalary arasynan Imam Muhammed qatty ashyǵan jylqy sútin ishý haramǵa jaqyn mákrýh dep eseptegen. (Ǵulamanyń «qatty ashyǵan jylqy súti» degeni, sol bizdiń qymyzymyz bolsa kerek).

Degenmen, ulyq ımam Ábý Hanıfa jáne Imam Ábý Iýsýf kózqarasy boıynsha ashyǵan bolsa da, jylqy súti adal. Árıne, masaıtatyn ereksheligi paıda bolyp, kóp ishken adamdy mas qylyp jatsa, onyń úkimi bólek[1]. Sebebi Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Mas etýshi ishimdikterdiń bári haram. Kóp ishkende mas etetinniń azy da haram»[2], - degen. 

Biraq, qymyzdy qansha ishse de kisini mas qylmaıtyny belgili. Sondyqtan da, qymyz ishýdiń dinı turǵyda eshqandaı kúnási joq deýge negiz bar.

Al, quramyndaǵy ashý barysynda ózdiginen paıda bolǵan az mólsherdegi spırt syrttan ádeıi qosylmaǵandyqtan ári qansha ishse de masaıtpaıtyndaı az bolǵandyqtan, negizge alynbaıdy. Óıtkeni, az kólemde ózdiginen paıda bolǵan spırt ashyǵan aıranda da, tipti ashyǵan nanda da bar.

Eń durysy – Allaǵa málim!

Abdýsamat Qasym