Kóz zınasynan qorǵaný joldary qandaı?

Assalamý aleıkým! Kózdi haram nársege qaraýdan tyıýdyń ımanı paıdasy jaıly aıtyp berińizdershi?

Ответ

Ýa aleıkým assalam!

Kózdi haramnan tııýdyń týra júrýge tıgizer kóptegen septigi bar. Sonymen birge, ımannyń lázzatyn sezinýge de tikeleı áser etedi. Bul jaıynda Abdýlla bın Masǵud (r.a.) rıýaıat etken hadıste: «Aqıqatynda kóz salyp qaraý – Ibilistiń ýly jebeleriniń biri. Kimde-kim Menen qoryqqandyqtan qaraýyn qoısa, júreginde lázzatyn sezinetin ımanmen almastyramyn[1]», – delingen.

Haram nársege qaraýdan tıylý – paryz. Quran Kárimde: «(Eı, Muhammed!) Musylman er kisilerge aıt, kózderin (ózge áıelderge, tyıym salynǵan nárselerge qaraýdan qorǵap) tómen qaratsyn jáne áýretterin qorǵasyn. Bul – olar úshin tazasy. Anyǵynda, Alla olardyń ne istep jatqandarynan Habardar[2]», – dep ámir etiledi.

Demek, musylmanǵa haram nársege qaraýǵa qatań tyıym salynady. Haram nárse teledıdar, ınternet, sýrettegi beıne nemese naqty áıeldiń ózi bolýynda eshbir aıyrmashylyq joq. Kez kelgen jaǵdaıda kózdi haramnan  saqtaý – ıláhı ámir. Óıtkeni, haramǵa kóz túsken soń eń áýeli júrekti buzady. Júrek buzylǵan soń, qulshylyq yqylaspen oryndalmaıdy. Sonymen birge, denege de zııany tıedi.

Ábý Hýraıra (r.a.) rıýaıat etken hadıste: «Kóz zına jasaıdy, til zına jasaıdy, qol zına jasaıdy, aıaq zına jasaıdy, al ony múshe qoshtaıdy nemese qoshtamaıdy[3]», – delingen. Kóz – júrektiń aınasy. Kózge túsken kez kelgen nárse júrekke barady. Osylaısha, júrekti buzyp, zııanyn tıgizedi. Aqyrynda, bul Alla Taǵalany eske alýǵa jáne qulshylyq etýge kedergisin tıgizedi.

Kózdi tyıym salynǵan nársege qaraýdan saqtaıtyn basty sebepter tómendegideı:

1. Nápsi men qumarlyqty tııý úshin Alla Taǵaladan járdem surap duǵa etý;

2. Alla Taǵala kórip turǵanyn umytpaý. Alla bizdiń syrtqy is-áreketimiz ben ishimizdegi nıetimizden habardar. Kózdi haramnan saqtaýǵa ámir etýshi de – Alla. Imam Jýnaıd (r.a.): «Kózdi haramnan qalaı tyıasyń?» – degen kisige: «Kórip turýshy (Alla) sen qarap turǵan (tyıym nársege) senen buryn qaraýda degen oımen», – dep jaýap beredi.

3. Jaǵymsyz ádetterge ıtermeleıtin jaman joldastardan alys júrý;

4. Kúnádan saqtanyp, saýaptan qur qalmaýdy oılaý;

5. Qulshylyqqa erekshe mán berý. Jamaǵatpen namaz oqý, túnde eki bas namaz oqý, ıstıǵfar aıtý. Qulshylyq etý adamdy kúnádan tyıatyndyǵyn Quranda: «...Anyǵynda, namaz jekkórinishti (buzyq) isterden jáne qaıtarylǵan nárselerden tııady...[4]», – dep bildiredi. 

[1] Tabaranı
[2] Nýr súresi, 30-aıat
[3] Ahmed, Ibn Hıbban
[4] Ǵankabýt súresi, 45-aıat