QMDB: Jelilik marketıngke qatysty pátýa qabyldandy (FOTO)

Elordada ótken Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy Ǵulamalar keńesiniń HHII májilisinde jelilik marketıng jaıly pátýa qabyldandy.

Pátýa mátininde:

«Jelilik marketıng pen qarjylyq pıramıdanyń qurylymy uqsas bolǵanymen, ekeýiniń jumys júıesi eki túrli. Qarjylyq pıramıdalar eshqandaı ónim nemese taýar usynbaıdy, aınalymda tek aqsha júredi. Onyń jumys jasaý prıntsıpi mynadaı: siz aldymen belgili bir somada aqshalaı salym salasyz, sonan soń sizdiń artyńyzdan tirkelgen adamdardyń salymynyń esebinen paıyzdyq úles alyp otyrasyz. Salymshylardyń sany kóbeıgen saıyn tabys ta eselene beredi. Munda aldaýshylyq, kómeskilik, aılakerlik jáne basqa da zańsyz (sharıǵatqa qaıshy) áreketter bolǵandyqtan, bul kásippen aınalysýǵa sharıǵatta ruqsat joq. Jelilik marketıng – ol -táýelsiz dıstrıbıýterler (taýar ótkizýshi agent) jelisin qurý arqyly ónimdi satý nemese qyzmet túrin kórsetý. Munda ónim deldal arqyly emes, óndirýshi kompanııadan tikeleı tutynýshynyń qolyna tıedi. Árbir agenttiń tabysy ónimdi satqany úshin beriletin ústeme aqy jáne qol astyndaǵy agentterinen túsken syıaqydan quralady. Óz tobyna tirkelgen agentterdiń sany neǵurlym kóbeıgen saıyn, tabys ta soǵurlym molaıyp otyrady. Alla Taǵala: «Bir-birlerińniń mal-múlikterińdi aram jolmen jemeńder»[1], – dep buıyrady. Sharıǵat turǵysynan jelilik marketıng durys (adal) kásip bolý úshin tómendegi sharttar tabylýy tıis:

1. Kompanııa músheleriniń maqsaty ári áreketi jańa klıentterdi tartyp, solar arqyly deldaldyq nemese syıaqy sekildi aqshalaı tabys tabýmen shektelmeýi tıis. Kerisinshe, kompanııa saýda-sattyq nemese naqty qyzmet kórsetý negizinde qurylýy kerek. Sondaı-aq kompanııa tarapynan usynylǵan taýar nemese qyzmet túri sharıǵat turǵysynan halal bolýy shart;

2. Uıymǵa múshelikke tirkelý aldyn-ala tólemsiz (tipti taýar satyp alý arqyly bolsa da) bolýy shart. Jumysty uıymdastyrýshy adamdar óziniń eńbegi nemese qyzmeti úshin aqy talap ete alady. Biraq tólemin ónimniń nemese oryndalǵan jumystardyń ózindik qunynan qymbat suraýy durys emes;

3. Kompanııa múshesi ónimdi satý nemese qyzmet kórsetý arqyly jańa klıentterdi tartýǵa mindettelmeýi shart;

4. Jelilik marketıngke qatysýshy adamnyń óziniń tikeleı klıentterinen syıaqy alýy durys. Al ózinen keıingi 2-shi, 3-shi nemese t.b. tizbektegi klıentterdiń esebinen syıaqy alý durys emes. Óıtkeni mundaı kásip eshbir áreketsiz nemese eńbeksiz jasalǵan bolyp sanalady. Sondyqtan ol adal tabysqa jatpaıdy;

5. Qatysýshy tarap kez kelgen ýaqytta erikti túrde qandaı da bir kedergisiz uıymnan shyǵyp ketý quqyǵyna ıe bolýy tıis[2].

ÚKIM:

1. Jelilik marketıng durys bolý úshin birinshi kezekte kompanııanyń kórsetetin qyzmet túrleri men usynatyn taýarlary halal bolýy tıis.

2. Joǵaryda aıtylǵan sharttar tolyqtaı tabylmaǵan jaǵdaıda ondaı saýda túrine sharıǵatta tyıym salynady, onyń tabysy halal bolmaıdy.

*Qazirgi tańda kóptegen jelilik marketıng júıesinde atalmysh sharttar tolyq tabylmaıtyndyǵyn eskergen jón», – delingen.

[1] «Baqara» súresi, 188-aıat.

[2] «Jelilik marketıngtiń úkimi» atty pátýa, Evrazııa pátýa keńesiniń III otyrysy, Stambýl qalasy, 21-22 jeltoqsan, 2018 jyl.