JÚREKTI QAIǴY BASSA…

Taǵdyrǵa rıza bolyp, shúkirligin aıtyp júretin adamdardy qazirgi tańda sırek jolyqtyramyz. Pende basyna qıynshylyq, qaıǵy kelgende  “Ne úshin dál maǵan keldi” dep birden kúızeliske túsip ketedi. Qazirgi tańda adamnyń qaıǵyǵa batyp ketýiniń aqyry ómirden qol úzýge jetkizip jatqanyn da bilemiz. Musylman adamnyń ondaı is-áreketterge barýy dinimizde durys sanalmaıdy. Alla Taǵalany jetkilikti tanyp, ıslam ónegesinen nár alǵan musylman eshqashan Alladan úmitin úzbeıdi.

Shekten tys kúızelis adamnyń mıyna zaqym kelýge, esinen aljasýǵa jetkizýi múmkin. Ol týraly keıipkerimizdiń áńgimesinen mysal keltirsek. A. esimdi keıipker anasynan aırylǵan sátinde qaıǵyny kótere almaı mańdaıyn uryp, basyn shaıqap qatty berilip jylap, ómirine nalıdy. Sondaı kúndermen ómiriniń bir jylyn ótkizedi. “Janyma tynyshtyq izdep meshitke bardym. Meniń aldymda jasy 10-12 shamalas bala otyr eken. “Ádilet jazylyp ket balam” dep anasy betinen súıip jatty. Bala “DTsP” atalyp júrgen tserebaldy sal aýrýyna shpldyqqan. Sol kezde  esimdi jınadym” deıdi keıipker. Jaǵdaıy ózinen qıyn balaǵa bir, úmitin úzbeı otyrǵan anaǵa bir qarap shúkir etedi. Alaıda A. sabyrsyzdyǵy men úmitsizdiginen shekten tys qaıǵyǵa jol berip, densaýlyǵyna zııan keltirip alǵanyn aıtty. Ózinen psıhıkalyq buzylý belgilerin baıqaıdy.

Shekten tys kúızelis densaýlyqqa zııan keltiretinin Quran da bildirip turǵandaı.  “Eı, ıman keltirgender, sabyr jáne namazben kómek surańdar” [1] dep qaıǵy kelgende tek sabarlyq tanytý kerektigin aıtqan. Alladan járdem surap, synbaýdy nusqaıdy.

 “ (Muhammed ǵ.s.) sabyr et. Rasynda, Alla jaqsylyq isteýshilerdiń eńbegin (saýabyn) joımaıdy” [2] degen aıattarda Alla Taǵala paıǵambaryn sabyrǵa shaqyrady. Sol sekildi bul aıat bizderge de sabyrly bolýǵa úndep otyr.

Sonymen qatar “Keıimeńder de, qaıǵyrmańdar...” [3] degen aıattardan da adam balasyna qaıǵyǵa jol bermeńder degen nasıhatty túsinemiz.

Qaıǵy-qasiret pendege synaq retinde jiberiletindikten, bir Allaǵa jalbarynyp, járdem surap, táýkelge  barýymyz kerek. Quranda : 

“Alladan buıryqsyz eshbir qaıǵy-qasiret bolmaıdy” [4]

“Senderge kelgen ár baqytsyzdyq, óz qoldaryńmen istep, tapqan kúnálaryńnyń kesirinen. Solaı bola tura Alla kópshiligin keshiredi, baqytsyzdyqqa ushyratpaıdy” [5]

Demek, ımany kámil adam ǵana synaqqa shydap, sabyrly bolady. Alladan, aqyret kúninen úmit etkendikten shúkirligin tastamaıdy. Sabyr etkenderge Alla Taǵalanyń súıinshisi bar ekenin esten shyǵarmaı, saýabynan úmit etedi.

Ári musylmannyń qarýy duǵa. Qandaı jaǵdaıǵa tap bolsaq ta Alla Taǵalanyń keńdigi men meıirimi sheksiz. Alla Taǵaladan pana izdep, kómek suraǵan pendeniń qoly eshqashan bos qaıtpaıdy. Quranda:

“Aıt (Muhammed s.ǵ.s.): eger duǵalaryń bolmasa, Rabbym senderdi qalaı baǵalasyn?...” [6]

“Muhammed s.ǵ.s) eger quldarym, Men týraly senen surasa: Men olarǵa óte jaqynmyn, tilek tileýshiniń duǵasyna jaýap beremin. Endeshe, olar da ámirimdi qabyl etsin. Jáne maǵan sensin. Bálkim týra jol tabar”[7]

Qorytyndylaı kele, Alla Taǵala adamzatty Ózińe qulshylyq etý úshin jaratqanyn qaperimizden shyǵarmaıyq. Sondyqtan adamdy synaý arqyly kimniń ımanynyń shynaıy ekenin aıshyqtaıdy. Qıyndyq, qaıǵy-qasiretke tap bolsaq saǵymyzdy syndyrmaı, Alladan úmitimizdi úzbeıik.Úmiti kúshtiniń senimi kúshti.

[1] Baqara súresi,153 aıat

[2] Hýd súresi,115 aıat

[3] Álı Imran súresi,139 aıat

[4] Taǵabýn súresi, 11 aıat

[5] Shura súresi, 30 aıat

[6] Fýrqan súresi, 77 aıat

[7] Baqara súresi, 186 aıat

 

Tumar QAIRATQYZY,

L.N.Gýmılev atyndaǵy EUÝ stýdenti