Jas túlekke nasıhat
Sizder keshe ǵana mektep tabaldyryǵyn ımene attap, tarydaı bolyp enip, búginde taýdaı talappen kezeki bir kezeńge qadam basqaly otyrsyzdar. Endigi tańda sizder on bir jyl boıy alǵan bilimge súıene otyryp, qalaǵan joǵary oqý oryndaryna túspekke talaptanyp, úlken ómir jolyna attandyńyzdar. Esterińde bolsyn, elimiz óskeleń urpaqtyń boıynan bilimdilik pen otansúıgishtikti, adamgershilik pen kishipeıildikti, ádeptilik pen izettilikti, qaısarlyq pen ótkirlikti, aqyl men kóriktilikti kórgisi keledi. Bul atalǵan sıpattardy boıymyzǵa sińirmeı adamdyq ta, azamattyq ta óz kemeline jetpeıdi. Sol úshin de dana halqymyz «Asyl – tastan, aqyl – jastan» dep, adam boıyndaǵy asyl-qasıetterdiń barlyǵy bala kúnnen qalyptasatynyn aıtqan.
Qasıetti kitabymyz Quran kárimde Alla Taǵala adamzat balasyna bylaı dep eskertedi: «Biletinder men bilmeıtinder áste teń bola ma?». Kórdińizder me, álemderdiń Rabbysy adamzat balasyn ekige bólip aıtady: biletinder men bilmeıtinder. Iaǵnı, bilimdiler men bilimsizder. Demek, adam balasyn kóriktendirip, Alla Taǵala aldynda dárejesin kótere túsetin nárse ol bilim eken. Islam tarıhyna kóz júgirter bolsaq, ardaqty paıǵambarymyz Muhammedke (s.ǵ.s.) túsken alǵashqy aıattar da «Oqy! Jaratqan Rabbyńnyń atymen oqy!» dep kelgen. Óıtkeni, bilim – dindarlyq, taqýalyq, shúkirshilik sekildi jaqsylyq ataýlynyń bastaýy. Sondyqtan eń áýelgi ıláhı pármen de bilim týraly boldy.
Alla tarapynan adamzat balasyna týra joldy kórsetip, úlgi-ónege berýge jiberilgen ardaqty paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) óziniń bir ósıetinde bylaı deıdi: «Kimde-kim bilim izdený jolyna tússe, onda Alla oǵan jánnatqa aparar joldy jeńildetedi. Shynynda, perishteler mindetti túrde bilim izdenýshige razy bolǵanyn bildirip, qanattaryn jaıady. Shyn máninde, ǵalym úshin mindetti túrde aspandaǵy ári jerdegi búkil nárse, tipti sýdaǵy balyq ta, Alladan onyń kúnálarynyń keshirilýin tileıdi! Al, ǵalymnyń qarapaıym qulshylyq etýshiden artyqshylyǵyna keler bolsaq, onyń artyqshylyǵy – aspandaǵy tolyq aıdyń basqa juldyzdardan artyqshylyǵyndaı. Shynynda, ǵalymdar paıǵambarlardyń muragerleri, al paıǵambarlar bolsa, ózderinen keıin dınar da, dırham da qaldyrmaǵan, olar tek bilimdi mura etti. Kimde-kim bul bilimdi alsa, onda uly sybaǵaǵa qol jetkizdi». Kórdińizder me, kúlli álemderdiń ıesi Alla Taǵalanyń aıryqsha quldary – Paıǵambarlarymyzdyń bar baılyǵy, artqy urpaqqa qaldyrǵan qazynasy – aqsha da, baılyq ta emes, bilim bolatyn. Al, kimde-kimde sol bilimdi meńgerip, kókiregine asyl nuryn jııatyn bolsa, qandaı dárejege jetedi? – paıǵambarlardyń mırasqorlary deıdi.
Osy aıtylǵan asyl maǵynaly sózderden túıetin ǵıbratymyz qandaı bolmaq? Adam balasynyń asyl qazynasy bilim bolýy kerek eken. dana halqymyzdyń maqal-mátelderine qulaq túrsek te, «bilimdiniń kúni – jaryq, bilimsizdiń kúni – ǵarip», «bilim – yrys qazyǵy», «bilekti birdi jyǵar, bilimdi myńdy jyǵar» dep jalǵasyp kete beredi. Sondaı-aq, «oqý-bilim – ınemen qudyq qazǵandaı» ekenin esten shyǵarmaýymyz tıis. Sol úshin osy bastan arman-maqsattaryńyzdy aıqyndap, elge tıgizer paıda-úlesińizdi ǵylymnyń qaı salasynan alatyndaryńyzdy anyqtap alýlaryńyz tıis. Elbasymyzdyń: «Elimizdiń erteńgi taǵdyry – bilimdi jastardyń qolynda» dep sizderdeı jastarymyzǵa úlken úmit artýy da osydan kelip týyndaıdy.
Minekeı, on bir jyl oqyǵan bilimderińizdi, toqyǵan tárbıelerińizdi kórsetip, tańdaǵan mamandyq ıesi bolyp, Otanymyzdyń órkendeýi men kórkeıýi jolynda úles qosatyn da sát bastaldy. Qurmetti baýyr-qaryndastarym! Shama-sharqyńyzsha daıyndalyńyz, jattańyz, oqyńyz! Sodan soń bir Allaǵa táýekel etińiz (isińizdi tapsyryńyz). Óıtkeni áreketińizge qaraı Alla Taǵala bereket násip etedi.
Qurmetti jas túlek, UBT degen qamshynyń sabyndaı osy bir qysqa ǵumyrda ómirdiń toqtaýyna sebep bolatyndaıuly synaq emes. UBT – jaı ǵana bir baspaldaq. Ótseńiz – jaqsy, ótpeseńiz de – Siz úshin bul iste bir jaqsylyq baryn umytpańyz!
Abaı atamyz «shyǵar esigin taba almaı, ýaıym-qaıǵynyń ishine kirip alyp, qamalyp qalmaq, ol ózi de bir anturǵandyq» dep, qaıǵy-muńǵa túsip, sharasyz, áreketsiz jyraqta qalýdy, anturǵandyq, aqymaqtyq dep sıpattaǵan.
Qurmetti jas túlek! Ár bir kúnimizdiń ár mınýty men sekýndtaryn qalt jibermeı, neǵurlym máýeli aǵashty kóbirek eksek, sonshalyqty jaqsylyqqa kenelemiz.
Quranda «Aǵraf» súresiniń 144-aıatynda Alla Taǵala: «...Saǵan bergenderimdi al da, shúkirlik etýshilerden bol...», – dep, kúnińdi sary ýaıymǵa salynbaı, eshkimge eshqandaı yza-kek saqtamaı, qurdymǵa súırep, jarǵa jyǵar kórealmaýshylyq pen ishtarlyqqa boı aldyrmaı kóńil toqtyǵymen ótkizý týraly buıyrǵan.
Qurmetti baýyr-qaryndastar, táýelsiz eldiń erke ulandary! Úmitsizdik, maqsatsyzdyq, keleshekke senimsizdik pıǵyldan aýlaq bolaıyq! Qarańǵy túnnen keıin jaryq kúnniń, ár qıynshylyqtan keıin jeńildik baryna seneıik! Árkimniń óz taǵdyry – óz qolynda. Alla Taǵala aldaǵy naýqan – UBT-ǵa jeńildik berip, alǵa qoıǵan maqsat-murattaryńyzǵa jetýlerińizdi násip etsin! Jolyń bolsyn, jas túlek!
Naýryzbaı qajy Taǵanuly
QMDB tóraǵasynyń birinshi orynbasary, naıb múftı,
respýblıkalyq «Áziret Sultan» meshitiniń bas ımamy
