TYLSYMǴA SENÝ KEREK PE?
Tylsym – tabıǵı nárseler men qubylystar álemine qarama-qarsy, olardyń zańdarynan bıik turatyn jáne ony basqaratyn erekshe naqtylyqty bildiretin termın. Dintaný ǵylymynda bul uǵym adam sanasyn jaýlap alǵan qııal, eles, qasıet, baılanys degen maǵynany bildiredi. Sonymen qatar tylsym kúshtiń bar ekendigi jáne onyń qandaı ekenin tek Alla ǵana biledi. Olar jaıynda adam balasy naqty ári tujyrymdy nárse aıta almaıdy. Sebebi ony kózben kórip, qolmen ustaý múmkin emes. Ǵaıyp álemine qatysty sharıǵatta perishte, jyn, shaıtan, ibilis pen nápsi jaıynda baıan etedi. Sonyń ishinde perishtege sený – ımannyń sharty. Biraq musylman adam ǵaıyp álemine qatysty sharıǵattyń habar bergen sıpattamasynan ary asa almaıdy.
Perishte, jyn men shaıtan atty maqulyqtardyń bar ekenine adam balasy senedi. Sonymen qatar, qaı zamanda da adamdar sıqyrshylar men arbaýshylardyń, jalǵan kóripkelderdiń qurbany bolyp jatady. Máselen, pendelikke salynyp, keıbireýler balasy oqýǵa túser aldynda qumalaq ashtyrsa, endi bireýler kásibin dóńgeletý úshin kóripkelge júginedi. Taǵy bireýler dertine shıpa izdep táýip aralaıdy. Sol sekildi bireýler joǵyn izdep balshyǵa júginedi. Qoǵamda kórinis bergen jaıttarǵa nazar salsaq, olardyń ishinde joǵary bilimdi, áleýmettik jaǵdaıy túzý adamdar da Allaǵa senýdiń ornyna tylsym dúnıemen shuǵyldanýshy adamdarǵa kóbirek senip, bolashaǵyn kóripkelge boljatyp, adasyp jatady. Mundaı iske barý sharıǵat boıynsha úlken kúná ári qatelik. Óıtkeni, ıslam dininde baqsy-balgerlerdiń isine tyıym salynǵan. Eger táýip emdeý sharalary barysynda Allaǵa serik qospaı, Quran aıattaryn oqyp, dem salatyn bolsa, oǵan ruqsat. Al jyn-shaıtandar men óliler arqyly emdeý sharıǵatta tyıym salynǵan is. Árýaqtarmen sóılesý, jyn-shaıtanmen dos bolý nemese onyń kómegine júginý, ajaldan arashalap qalamyn dep Alladan basqa ózgeden medet suraý, erteńgini boljaý, sáýegeılik jasaý, sıqyr kórsetý sekildi is-áreketterdiń barlyǵyna dinimiz tyıym salady. Bul týraly «Jyn» súresiniń 26-27 aıattarynda: «Alla Taǵala ǵaıypty eshkimge bildirmeıdi, onyń syryn eshkimge ashpaıdy…» dep eskertken. Islam dini boıynsha eń úlken kúná – Allaǵa serik qosý bolmaq.
Sondaı-aq, sońǵy ǵasyrda vampırler, qasqyr adam men zombıler, ıaǵnı qara kúshter men jyn kirgen adam jaıyndaǵy fantastıkalyq áńgimeler men kınolar barǵan saıyn kóp adamnyń nazaryn jaýlap barady. Sol sekildi sıqyrshylar, kórikti jalmaýyzdar, symbatty qanisherler búginde kitap, kıno men beıne oıyn ındýstrııasyn jaýlap alǵan tylsym dúnıe keıipkerleriniń birine aınalýda. Osy máselege qatysty áleýmettanýshy professor Klod Fısher: «Eles pen arýaqtarǵa on amerıkalyq azamattyń ishinde bireýi sengen bolsa, sońǵy birneshe onjyldyqta úsheýdiń ishinde bireýi senetin jaǵdaıǵa jetti. Amerıkalyqtardyń aǵa býynyna qaraǵanda, jas býynnyń eleske jáne jyn-eles úılerine eki esedeı kóp senetini, baqsylarǵa eki ese kóp baratyny belgili boldy», – dep dabyl qaǵýda.
Al gazet sholýshysy Maıkl Kalıa esimdi jýrnalıst adam ishine kiretin zalym kúshter jaıynda: «Ótken onjyldyqtaǵy zombı, qasqyr adam men vampırler dáýreni qaıta týyp, álem mádenıetinde jyn-periler taqyryby jandana tústi» dep jazady.
Qoryta aıtar bolsaq, dúnıejúzi boıynsha adamdardyń 50 paıyzy eleske senedi eken. Sol sekildi eles taqyryby kóptegen halyqtardyń ádebıetiniń tórinen oryn alatyny tańǵaldyrady.
Kózge kórinbeıtin adamzat pen parallel ómir súrip jatqan jyn, shaıtan, perishte atty maqulyqtardyń bar ekeni shyndyq. Alaıda, olardyń kómegine júginý, olarmen tikeleı baılanys ornatýǵa sharıǵat boıynsha ruqsat berilmegen. Sonymen qatar, sıqyrǵa, balgerge jáne nýmerologtyń aıtqandaryna senýge bolmaıdy.
Qasymov Berdimurat Saıynuly
«Kóktal» meshitiniń naıb ımamy,
Astana qalasy Dinderdi zertteý ortalyǵynyń
teology, ıslamtanýshy.
