«TUZDY BASPA - TUZDY ShAShPA»

"TUZDY BASPA - TUZDY ShAShPA" deıtin bala kezden sanamyzǵa sińgen tyıymdarǵa oraı, ata aıtqan, kúndeligime jazylǵan, qysqasha bolǵanymen naqty túsiniktemeni osy jerde keltirsem, zerdesi bar adam ózi de talaı mán-maǵynany uǵa jatar dep oılaımyn.

Ata:

"Tuz - Allanyń adamdarǵa ǵana emes, barlyq jan-janýar, óskin-ósimdikterge berilgen nesibe úlesi. Qazaqtar tuzdy nanmen qatar qoıady. Qaıtys bolǵan adamdy "dám-tuzy taýsyldy" dese, áldebir qaýip-qaterden aman qalǵanda "tatar dám-tuzy bar eken" dep jatady. Qarǵystyń eń aýyry da:

"Dám-tuzym atsyn!" - deıtin sóz. Joldasqa adal, aınalasyna ádil adamdardy "dám-tuz attamaıtyn azamat" dep maqtap baǵalaıdy. Opasyzdyq jasaǵandy "dám-tuzǵa túkirdi" dep jazalaǵan. Dám-tuzdy ardaqtaý basqa halyqtarda da bar. Mysaly, orystar erekshe qurmettegen adamnyń aldynan nan men tuz alyp shyǵady.

Jaratylysta tuzdyń túrleri kóp, árqaısysynyń qajet oryny bar. Tuzdyń tirshilik úshin quny erekshe, tuzsyz tabıǵat jadap-jutap quryr edi. Tuzsyz esh nárseniń dámi de, nári de bolmaıdy.

Tuz óziniń ómirge asa zárýligimen qasıetti. Qazaqtar tuzdy baspaıdy, tuzdy tógip-shashpaıdy, munyń bári - qatal tyıym. Qazirgi kezde kósheniń tońyn eritý úshin tonnalap tuz tógý ádeti óris alǵan.

Bir kúni bolmasa, bir kúni aıaqqa basyp taptap júrgen tuzdyń kıesi uryp, tarshylyq pen qıyndyqqa urynbasqa kim kepil bolypty.

Biraq qudiretke senbeıtin Qudaısyz qoǵamda ony kim oılapty?" - dep edi. Sonaý jetpisinshi jyly kúızele otyryp aıtqan osy boljamnyń shyndyǵyn keıin kózimizben kórip, basymyzdan ótkizdik.

Ár nárseniń qaıtarymy bolatyny sózsiz eken.

Zeınep Ahmetova "Kúretamyr"