TAZALYQ – BARLYQ IGILIKTIŃ KILTI
Úlkenderden «Namaz – tazalyq» degen sózdi bala kúnnen estip keldik. Sonda «Shań bólmede namaz oqypsyń, úı jınalmaı qalǵan» dep ashýlanyp, salǵyrttyq jasamaýdy eskertetin edi. Múmkin sol kezde paıymyna jiti bara almaǵan da shyǵarmyz. Qazir oılap qarasam, sol arqyly namazdyń tán men jannyń tazalyǵyn saqtaıtynyn, uly qulshylyq ekenin túsindirip, onyń qadirin baǵamdaýǵa úıretipti ǵoı.
Aınalasy las jer men olqy-solqy, kir kıim kıip namaz oqý ǵıbadatta shynaıylyqty kórsete almaıdy, kerisinshe nemquraılylyq pen salǵyrttyqty tanytsa kerek. Adamnyń denesi, kıim jáne ǵıbadat ornynyń kir men nájisterden ada bolýy syrtqy tazalyqty kórsetedi. Endi osylardy muqııat tarqatyp aıtsaq.
Eń birinshi dene tazalyǵy ǵusyl alýdan (paryz bolǵan jaǵdaıda) bastalady. «Eger júnip bolsańdar, tolyq tazalanyńdar», «Tazalanbastan, júnip kúıinde namaz oqymańdar» [1], - degen aıattar ǵusyl alýdy mindetteıdi.
Al, adamnyń ǵusyly buzylmaǵan bolsa ol namazdy oryndaý úshin dáret alýy tıis. Dáret týraly Quran Kárimde: «Eı, ıman etkender! Namazǵa turarda júzderińdi jáne qoldaryńdy shyntaqqa deıin jýyńdar. Bastaryńa másih tartyp, aıaqtaryńdy eki tobyǵyna deıin jýyńdar» [1]. Sodan soń, «Kıimińdi taza usta. Jaman nárselerdi tasta» [2] - degen aıatqa saı kıimniń tazalyǵyna da muqııat bolý qajet. Ári namaz oqıtyn orynnyń tazalyǵyna da kóz jetkizgen durys.
Tazalyq – dúnıe men aqyrettegi barlyq ıgiliktiń kilti. Onymen qosa únemi taza júrýge tyrysý Alla Taǵalanyń aldynda dárejeńizdiń ósýine sebep bolady. Óıtkeni, Allanyń aldynda tek taza nárseler unamdy. Máselen, jan-dúnıenizdiń túrli rýhanı kirlerden, jasalǵan sadaqalardyń rııadan taza bolýy, ǵıbadat kezinde de nıettiń taza bolýy rýhanı kemeldikke jeteleıdi. Iaǵnı maqtaný, kózboıaýshylyq, nemquraılyqqa salynyp, kóńildi kirletip almaý sekildi ishki tazalyq ta mańyzdy. Ári amaldaryńyzdyń saýaby bútin bolýǵa septigin tıgizedi. Amaldardyń tikeleı nıetke baılanysty bolǵany sekildi kez-kelgen iste Alla Taǵalanyń razylyǵyn nıet etý mańyzdy. Sonda ǵana jasalǵan qulshylyqtar júrekterge jaryq nur bolmaq.
Tumar QAIRATQYZY
1. «Máıda» súresi, 6 aıat
2. «Múddasır» súresi, 4-5 aıat
