TÁÝBE ETÝDIŃ PAIDALARY

Nájmýddın ál-Gazzı (rah.) óziniń «Hýsn ýt-tánábbýh» atty eńbeginde kúnádan táýbe etýdiń keıbir paıdalaryn bylaısha atap ótedi:

Múmın táýbe etý arqyly quldyqtyń kemeline jetedi. Táýbe etkeni úshin Allanyń mahabbatyna ıe bolady. Hadıs sháripte: «(Bir kúnámen) synalyp, kóp táýbe etken múmın qulyn Alla taǵala jaqsy kóredi», - dep aıtylady. 

Táýbe etken qul Allanyń razylyǵyn alady. Alla taǵala qulynyń shynaıy táýbesin qabyl etip, kúnálaryn keshiredi. Aıatta: «Rasynda, men táýbe etýshilerdi óte keshirýshimin», (Taha súresi, 82-aıat) delingen. Hadıste bolsa: «Kúnásyna táýbe etken adam kúnási múlde joq adammen teń», - dep aıtylady.

Táýbe etýmen qul Alla taǵalanyń meıirimine bólenedi. Óıtkeni táýbe etý – saýapty is. Allanyń meıirimi jaqsylyq istegenderge jaqyn. Hadıste: «Kúnásyna ókingen (táýbe etken) adam Alladan raqym kútedi. Al istegen jamandyǵyna máz bolǵan (táýbe etpegen) adam Allanyń jazasyn kútedi», - dep aıtylady.

Táýbe etken adam kúnádan jáne Rabbysyna qarsy shyǵýdyń qorlyǵynan qutylyp, moıynsunýdyń abyroıy men qurmetine jetedi. Óıtkeni kúnálar dúnıe men aqyrette qasiret ákeledi. Táýbe etý jáne Rabbysynyń ámirine moıynsuný joǵary dárejelerge jeteleıdi.

Táýbe etken adamnyń júregi eljirep, meıirimge toly bolady. Rabbysynan uıalǵandyqtan, Alla taǵalanyń raqymyna bólenedi. Júrektegi bul meıirim bolsa, táýbeniń qabyl bolýynyń belgisi. Omar (r.a.): «Táýbe etýshilermen birge otyryńdar, óıtkeni olar jumsaq (Allanyń meıirimine jaqyn)» - deıdi.

Táýbe jan tynyshtyǵyna, rızyq-nesibeniń molaıýyna jol ashady. Hýd súresiniń 3-aıatynda: «Rabbylaryńnan keshirim tileńder, sosyn Oǵan táýbe etińder, sonda Ol senderdi belgili bir merzimge deıin túrli nyǵmetke bólesin jáne izgilerge meıirim tanytsyn», - dep aıtylǵan. Hadıs sháripte: «Kimde-kim kóp ıstıǵfar aıtsa, Alla taǵala oǵan túrli aýrtpalyqtan, aldynan shyqqan ár qıyndyqtan shyǵýdyń jolyn kórsetip, kútpegen jerden rızyq beredi», - delingen.

Kúná istegen adam quddy bir kemshiligin jaýyp turatyn, ottan saqtaıtyn perdeni jyrtqandaı bolady. Táýbe etken qul bolsa, kúná jasaý arqyly jyrtylǵan bul perdeni qalpyna keltirgendeı bolady. Paıǵambarymyzdan (s.a.ý.): «Múmın úshin qansha perde bar?» - dep suraldy. Ol (s.a.ý.): «Sanaýǵa kelmeıtinder kóp. Alaıda musylman kúná jasaǵanda bir perdeni jyrtady. Al táýbe etetin bolsa, oǵan sol perdemen birge taǵy toǵyz perde beriledi...».

«Hamálá-ı Arsh» (Allanyń arshysyn alyp júretin perishteler) keshirim tilep, táýbe etken adam úshin duǵa etedi. «Múmın» súresiniń 7-shi aıatynda bylaı dep aıtylady: «Arshty kóterip júrgender jáne onyń aınalasyndaǵy perishteler Rabbylaryn madaqtap, páktep, Oǵan ıman keltiredi. Ári Oǵan ıman keltirgender úshin keshirim surap: «Ýa, Rabbym! Sen bárin meıirimińmen, (ılahı) bilimińmen qorshadyń. Endi táýbe etip, seniń jolyńmen júrgenderdi keshir jáne olardy tozaq azabynan saqtaı kór», deıdi».

Alla taǵala táýbe etken qulynyń kúnálaryn jaqsylyqqa aýystyrady. «Fýrqan» súresiniń 70-aıatynda: «... Tek qana táýbe etip, ıman keltirip, izgi is istegender olaı emes. Óıtkeni Alla olardyń kúnálaryn jaqsylyqpen almastyrdy...», delingen.

Táýbe jánnatqa kirýge sebepker. «Nur» súresiniń 31-shi aıatynda: «Eı, múmınder, báriń de Allaǵa táýbe etińder, sonda jaqsylyqqa jetesińder» delingen. Bul jerdegi jaqsylyq (fálah) jumaqqa kirý degendi bildiredi. Hadıs sháripte bylaı dep aıtylady: «Aspannyń segiz esigi bar, jeteýi jabyq, bir qaqpasy kún batqannan qııamet tańy atqanǵa deıin ashyq bolatyn táýbe esigi».