Tarazyda aýyr tartatyn amaldar
Quran Kárimde: «Qııamet kúni týralyq tarazysyn qoıamyz. Sonda eshkim ádiletsizdikke ushyramaıdy. Eger bir uryq túıiriniń salmaǵyndaı bolsa da, ony ákelemiz. Biz esep alýda jetkiliktimiz»[1], – delingen.
Adamdardyń jaqsy-jaman amaldary ólshenip tartylatyn tarazynyń eki basy bolady. Onyń bir basyna jaqsy amaldar, al ekinshi basyna jaman amaldar qoıylady.
Keı ǵulamalar: «tarazyǵa amaldarmen qatar, adamdardyń ózderi men olardyń amal dápterleri tartylady», – deıdi. Amaldardyń tartylatynyna mynadaı dálel bar:
Ábý Hýraıra (r.a.) rıýaıat etken hadıste Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Rahmanǵa jaǵymdy, tilge jeńil, tarazyda aýyr eki sóz bar: Sýbhanallahı ýá bıhamdıhı, Sýbhanallahıl-Azım»[2], – degen.
Adamdardyń ózderiniń tartylatynyna mynadaı dálel keltiredi:
Ábý Hýraıra (r.a.) rıýaıat etken hadıste Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Qııamet kúni (tarazyǵa) úlken semiz kisi ákelinedi, biraq ol masanyń qanatyndaı da salmaq tartpaıdy. «Qııamet kúni olarǵa salmaq bermeımiz»[3], – degendi oqyńdar!»[4] – degen.
Amal dápterleri tartylatynyna mynadaı dálel keltiredi:
Abdýllah ıbn Amr (r.a.) rıýaıat etken hadıste Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Alla Qııamet kúni úmbetimnen bir kisini halyqtyń tóbesine qoıady. Oǵan (jamandyqtary jazylǵan) toqsan toǵyz kitap kórsetiledi. Árbir kitaptyń (kólemi) kóz jeter jerge deıin.
Sosyn oǵan: «Mynadan bir nárseni joqqa shyǵarasyń ba? Baqylaýshy perishteler saǵan zulymdyq jasamap pa?» – deıdi. Ol: «Joq, ýa, Rabbym!» – deıdi. (Alla Taǵala): «Úziriń bar ma?» – deıdi. Ol: «Joq, ýa, Rabbym! Úzirim joq», – deıdi. Alla Taǵala: «Árıne, Bizdiń aldymyzda sende bir jaqsylyq bar. Búgin oǵan zulymdyq joq», – deıdi.
Sóıtip, bir kýálik shyǵarylady. Onda: «Áshhádý állá ıláhá ıllállah, ýá áshhádý ánná Mýhammadan abdýhý ýá rasýlýh», – dep jazylǵan. Oǵan: «Salmaǵyńdy (tarazyǵa) qoı!» – deıdi. Ol: «Ýa, Rabbym! Myna kitaptardyń qarsysynda bul kýálik ne turady?» – deıdi. (Uly Rabby): «Saǵan zulymdyq qylynbaıdy», – deıdi. Sóıtip, kitaptar tarazynyń bir basyna, kýálik bir basyna qoıylady. Sonda kýálik aýyr kelip, kitaptar shashylyp ketedi. Allanyń esimimen birge (salystyrǵanda), eshteńe de aýyr tartpaıdy»[5], – degen.
Tarazyda aýyr tartatyn amaldar
Ábý Dárda (r.a.) rıýaıat etken hadıste Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Tarazyǵa kórkem minez-qulyqtan aýyr eshteńe qoıylmaıdy»[6], – degen.
Ábý Málık ál-Ashǵarı (r.a.) rıýaıat etken hadıste Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Tazalyq – ımannyń jartysy. «Álhamdýlılláh» (dep aıtý) tarazyny toltyrady, «Sýbhanallahı ýálhamdýlılláh» (dep aıtý) aspan men jerdiń arasyn toltyrady», – degen.
«Aqyret ótkelderi» kitabynan