Sózdiń salmaǵy
Jalpy, sóz jáne sóıleı bilý – Jaratýshynyń qulǵa bergen úlken nyǵmetteriniń biri. Quran kárimde Alla Taǵala: «(Ol sondaı) Ar-Rahman, oǵan (adamǵa) sóıleýdi úıretti», – deıdi. Osy aıat jaratylystyń ishinde basqalarynan kóptegen nársede artyq bolýynyń úlken kórinisteriniń biri – sóılý ekenin ańǵartady. Abaı atamyzdyń «Qısynymen qyzyqty bolmasa sóz, Nege aıtsyn Paıǵambar men ony Allasy» degen óleń joldaryna mán bersek, joǵarydaǵy aıattyń maǵynasy ashyla túsetindeı kórinedi. Demek, sóz ben sóıleýdiń qadiri shúkirlikke muqtaj bolmaq.
Alaıda, ár nárseniń eki ushy bolatyndaı, sódiń de paıdasy men zııany jeterlik. Ardaqty Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) sahabalaryna aıtqan bir ósıetinde: «Kimde-kim Allaǵa jáne aqyret kúnine ıman keltirgen bolsa, jaqsy sóz sóılesin, áıtpese úndemesin», – degen eken. Bul jerde sóz ben ımannyń baılanysy baıqalyp tur. Jaqsy sóz ımandy adamnyń aýzynan shyǵatyny osy hadısten bastaý alyp turǵandaı. Qazaqta «til tas jarady, tas jarmasa bas jarady» deıdi. Rasynda, kóptegen keleńsizdiktiń basy orynsyz aıtylǵan sózden ekenin ómirde de kórip júrmiz. Talaı adam kezinde kórkem qarym-qatynasta bola tura bir sózdiń sebebinen jyldar boıy bet kórsetpesteı arazdasyp jaýlasýda. Bul qarym-qatynas barysynda abaılyqty talap eteri sózsiz. Bir danalyqta: «Sóz – ishten shyqpaı seniń tutqynyń, shyqqannan keıin sen onyń tutqyny bolasyń», – deıdi. Búginde qanshalaǵan adamdar kezinde aıqtan sóziniń saldarynan baz keshýde. Al, aqylmen aıtylǵan kórkem sóz talaıdyń taǵdyryna ózgeris ákelýine sebep bolǵan.
Birde bir qart ustaz báıbishesimen kóshede kele jatsa, ózderine qadala qaraǵan jigitke kózderi túsedi. Tanymaǵannan qobaljı bastap edi, enteleı júgirgen jigit aqsaqaldy qushaqtaı alady. Áreketine tań qalǵan qarııa: «Sen kimsiń?» – deıdi. Jigit: «Ata, osydan birneshe jyl buryn men oqyǵan mekteptiń synybyna kirip, maǵan jymııa qarap: «Alla jazsa sen dáriger bolasyń», – dep, basymnan sıpaǵan edińiz. Men ol kezde úshinshi synyptyń oqýshysy edim. Sol sátten bastap ózime dáriger bolýdy maqsat qyldym. Sóıtip, mektep qabyrǵasyn támámdaǵan soń medakademııaǵa túsip, ony bitirip, qazir qalalyq aýrýhanada naýqastardy emdep, adamdardyń alǵysyn alyp jatyrmyn», – degen eken.
Árıne, bundaı oqıǵalar ómirde jeterlik. Demek, jaqsy sóz aıtýdyń mańyzdylyǵy qashanda zor. Al, sóz bitkenniń eń salmaqtysy – Allanyń sózi Quran bolmaq. Quranda «Mýzzammıl» súresinde: «Aqıqatynda saǵan salmaqty sózdi túsiremiz», – delingen. Máni men mańyzy tereńde jatqan adamzatty eki dúnıede de baqytqa aparatyn sol salmaqty sózdiń qadirine jetip, ómirimizge jolbasshy etýdi barshamyzǵa násip etsin!
Qanat Qydyrmın
«Áziret Sultan» meshitiniń naıb ımamy
