ShAPAǴAT HAQ

قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: اِسْتَكْثِرُوا مِنَ الْإِخْوَانِ فَإِنَّ لِكُلِّ مُؤْمِنٍ شَفَاعَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ. (الجامع الصغير)

Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı deıdi: “Múmin baýyrlaryńdy kóbeıtińder. Óıtkeni qııamet kúni (kemel jáne salıhaly) ár múmin úshin shapaǵat (kórsetý ókilettigi) bar”. (Sýıýtı, ál-Jamıǵ ýs-saǵır)

Shapaǵat kináli ıakı kómekke muqtaj jandarǵa qatysty keshirim nemese meıirim suraý degendi bildiredi.

Dinimizde shapaǵat aqyret kúni bir qaýym kúnáhar múminderdi keshirilýi, al baǵynyshty múminderdiń odan joǵary deńgeıge jetýi úshin Paıǵambarymyz (s.a.ý.) ben Alla Taǵala mursat bergen basqa pendelerdiń Alla Taǵaladan ótinip, jalbarynýy.

Búkil áhlı súnnet ǵalymdarynyń pikirinshe, paıǵambarlardyń, sheıitterdiń, salıhaly jandar men Quran kárim, oraza, Qaǵba mýazzama tárizdi Islam qundylyqtarynyń shapaǵaty haq. Shapaǵattyń haq bolýy Kitap, súnnet jáne ǵulamalardyń ortaq pikiri arqyly naqtylanǵan másele. Shapaǵatty teriske shyǵarýshy áhlı bıdǵattan sanalady.

Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı degen:

“Úmmetimniń úlken kúná jasaǵandaryna shapaǵatym haq”.

“Árbir paıǵambardyń úmmetine jasaıtyn bir duǵasy bar, ol duǵalaryn oqyǵan jáne qabyl bolǵan. Al men duǵamdy úmmetime shapaǵat etý úshin aqyretke qaldyrdym”.

“Qııamet kúni úsh túrli adam shapaǵat etedi: Paıǵambarlar, sosyn ǵulamalar jáne sheıitter”.

Iýnýs súresiniń 3 aıatynda (maǵynasy): “…onyń ruqsatynsyz eshbir shapaǵatshy eshkimge ara túsip, shapaǵat ete almaıdy” deıdi. Iaǵnı Alla Taǵala qalasa, shapaǵat qaqpasy ashylady jáne shapaǵatqa ruqsaty barlar óz qalaǵandaryna emes, Allanyń qalaǵanyna shapaǵat etedi. Múddássır súresiniń 48-aıatynda bylaı baıandalady: “Endigi jerde olarǵa shapaǵatshylardyń shapaǵaty túk te paıda bermeıdi”. Iaǵnı olar -kápirler- ımansyz ótkendikten shapaǵatshylardyń shapaǵaty paıdasyz. Bul aıattan ol kúni múminderge shapaǵat etiletini ańǵarylady. 

Paıǵambarymyz (s.a.ý) eń úlken shapaǵat ıesi. Týra jol men únem ıesi muragerleri de osy shapaǵatqa mura retinde ıe bolyp, úmmetten mıllıardtaǵanyna shapaǵat etedi. Aıat, hadıs jáne ıjma arqyly naqtylanǵan shapaǵatty teriske shyǵarý dúnıe men aqyret azabyna sebep bolmaq. (Bahr ýr-Ra-ıq)