QOLǴA SÝ QUIý

 Qazaq halqynda úıge qonaq kelgende jas balanyń qolyna quman berip, moınyna  súlgi asyp, as isherdiń aldynda qonaqtardyń qolyna sý quıǵyzatyn dástúr bar. Ańyz boıynsha bul dástúr Súleımen paıǵambardan qalǵan desedi.

   Dáýit paıǵambar otyz ulynan aırylǵan soń qaıǵydan qan jutady. Ulyq Alla ony jubatý ushin oǵan taǵy bir ul syılaıdy. Dáýit uldy bolardyń qarsańynda Jibireıil perishte ýahı ákeledi.

- Áı, Dáýit! Ulyq Alla saǵan bir ul násip etedi. Biraq sharty sol: ol balanyń qyzyǵyn toǵyz jyl ǵana kóresiń. Osyǵan rızasyń ba?- deıdi. Dáýit ishteı qynjylady da:, «Jappar ıemniń ámirine ne qylsa da, rızamyn», - dep kelisedi. Kóp uzamaı Dáýit uldy bolyp, esimin Súleımen qoıady.

Dáýit patsha bolǵandyqtan, onyń saraıyna kún saıyn júzdegen adam qonaqqa keledi eken. Sol kezde jeti jasar Súleımendi bir qolyna quman, bir qolyna súlgi ustatyp, saraıdyń aldynda qyzmetke qoıady. Bala kúni boıy kirgen-shyqqan qonaqtardyń qolyna sý quıyp, alǵasyn alady. Onyń adal qyzmetine rıza bolǵan qonaqtar:

-          Ǵumyr jasyń uzaq bolsyn!

-          Qudaıdyń súıikti quly bol!

-          Basyńnan baq, astyńnan taq ketpesin!

-          Ádil patsha bol!

-          Eki dúnıeniń syryn bil!

-           Dushpanyń qatal, dosyńa adal bol!

-          Ǵalym bol!- dep, toqsan toǵyz túrli tilek aıtyp, bata beredi eken. Arada on bes jyl ótedi. Súleımenniń buǵanasy bekip, qabyrǵasy qataıyp, oıy da,, boıy da ósip, azamat bolyp er jetedi.

Bir kúni Dáýit Ulyq Allaǵa:

- Ýa Alla, maǵan ulyńnyń qyzyǵyn toǵyz jyl ǵana kóresiń dep ediń. Bul ne hıkmet?- dep suraıdy. Ulyq Alla:

- Ras aıtasyń. Súleımenniń peshenesine toǵyz jyldyq ǵumyr jazdym. Biraq zerek ulyń qonaqqa qyzmet etýden sharshamady. Aqsaqaldardyń batasyn alýǵa qumar boldy. Kún saıyn adamdar oǵan meniń 99 esimimdi aıtyp,shyn júrekten alǵys jaýdyryp, batasyn beredi. Kóptiń alǵysymen onyń ǵumyr jasy uzardy. Meniń bir esimim- Halyq. Halyqtyń tilegin qabyl etpeý ulyqtyǵyma syn bolar. Búginnen bastap Súleımenge 99 túrli muǵjıza berem. Jerdegi búkil taý-tas, ań-qus, on segiz myń ǵalamǵa patsha qylamyn,- dedi. Sodan bastap Súleımenge darymaǵan qasıet qalmapty desedi. Osyǵan oraı «Súleımende sý quıǵan», «Sý ıesi Súleımen», degen sózder el arasyna taralypty. Qazir de Qazaq halqy úıge qonaq kelgende js balasynyń qolyna quman men súlgi berip: «Úlken kisilerdiń batasyn al»,-  dep sý quıǵyzady. «Batamenen el kógerer, jańbyrmenen jer kógerer» degen támsil sóz Súleımennen qalǵan eken.

   «Salt-dástúr sóıleıdi» kitabynan...