QAZIR ISLAMǴA TIL TIGIZETIN, QARALAITYN, JALA JABATYNDAR KÓBEIDI
Onyń da dinı fanattyq, radıkaldyq, sáláfı-ýáhhabılik, sakraldanǵan qasań neosopylyq, dúmshelik, túrli jat aǵymdar jáne dinı ári ıntellektýaldyq saýaty, bilimi tómen, tanym-túsinigi taıaz, tarıhty, mádenıetti jan-jaqty bilmeıtin keıbir ýaǵyzshylar sııaqty birqatar sebepteri bar.
Alaıda olarǵa renjımiz, olardy synaımyz dep tutastaı ıslamdy dattaǵannan jáne jurtty tutastaı ıslamnan sýytýdan saq bolǵan durys. Keıbireýler dinı fanattyqty, radıkaldyqty, sáláfı-ýahhabılikti synaımyn, olarmen kúresemin dep júrip, tutastaı ıslamdy, musylmandyqty synap, din dushpanyna aınaldy. Olar ózderiniń qalaı dinsizdikke, ımansyzdyqqa ketkenin, ıslamafobqa aınalǵanyn bilmeı de qaldy. Bul da bir – qasiret.
Al ateıster men qazirgi táńirshimin dep júrgen ıslam dushpany bolyp júrgenderge aıtar sóz joq. Olar VIII ǵasyrdyń basynan beri ata-babasy ustanǵan din men mádenıetten bezip júr, naǵyz adasý. Qazaq halqy, jalpy túrki halyqtary VIII ǵasyrdan buryn da dinsiz, ımansyz, Qudaısyz bolmaǵan. Biraq, ata-babalarymyz VIII ǵasyrdan bastap, ıslamdy eń durys ári aqıqat din dep qabyldady, ıslamdy ózderine din retinde tańdady jáne burynǵy nanym-senimderimen sıntezdedi/biriktirdi.
Ony da jaıdan jaı qabyldaı salmady, aqyldasty, quryltaı ótkizdi, oı-eleginen ótkizdi, burynǵy túrkilik nanym-senimimen salystyrdy. Nátıjesinde ıslamdy maquldady. Osyny bilmek kerek.
Jalpy ıslamnan bezý degen sóz – qanshama ǵasyrlyq tarıhyńnan, mádenıetińnen, ata-babańnan, sonaý 8-ǵasyrdan bergi uly adamdarymyzdan bezý degen sóz. Qazirge deıingi myń jyldan asa ýaqyttaǵy qazaqtyń handarynyń, batyrlarynyń, sheshenderiniń, aqyndarynyń, qysqasy áıgili bolǵan kez kelgen tulǵasynyń ómirine úńiletin bolsaq, olardyń naǵyz musylman bolǵanyn kóremiz.
Osynshama tereń tamyrynan jerigen adamdardyń – uly mádenıet quryp, uıysqan ult qalyptastyrýy múmkin emes, bos sandyraq, qur dalbasalyq.
Olaı bolsa, dinı býkvalısterdi, qasańdyqty, dinı fanatızmdi, radıkalızmdi ornymen, jónimen synaıyq, qarsylyq bildireıik, quqyqtyq negizde tyıym salaıyq jáne rýhanı jolymyzdy túzeıik. Biraq, olarǵa renjımiz, olardy synaımyz, talasyp-tartysamyz dep júrip, tutastaı Islamdy, Qurandy, Paıǵambardy, qanshama ǵasyrlyq qundylyqtardy dattap, olarmen qarsy kúresip ketýden saqtanaıyq.
Bizdi ustap turatyn qundylyqtarymyzdy qasterleıik ári qorǵaıyq.
Islam – qııametke deıin adamzatqa jaýap beretin asa uly din. Endeshe, sonaý ótken ǵasyrlardaǵy tanym-túsinikke túbegeıli baılanyp qalmaıyq nemese túp tamyrdan túbegeıli qoparylyp, jel aıdaǵan qańbaqsha anda-munda sandalmaıyq. Olaı bolsa orta joly men tepe-teńdigin taýyp, ıslamdy jańadan nemese zamanaýı túsineıik. Uly mádenıet retinde ustanaıyq.
Jolaman BULANULY
15.08.2024
