Qaı jospar qaıyrly? Adamnyń ba? Allanyń ba?

Kezekti bir dárisinde ustazymyz doktor Ata ás-Synbatı myna duǵany úıretip, onyń mańyzy týraly aıtyp berdi: اللهم دبر لنا فانا لا نحسن التدبير

Oqylýy: «Allahýmma dábbır lánáá fáınnáá láá núhsınýt tádbırá».

Maǵynasy: «Iá, Alla! Seniń josparlaǵanyń bolsyn, óıtkeni biz durys josparlaı almaımyz».

Tápsir kitaptarynyń kópshiliginde Iýsýf (ǵ.s.) paıǵambardyń zyndandaǵy oqıǵasy jaıly, ásirese janyndaǵy eki seriginiń túsin joryp bergen soń: «Sodan Iýsýf álgi ekeýiniń túrmeden shyǵady-aý degenine: «Qojaıynyńa men jaıly aıt (kinásiz ekenimdi esine sal)», – dep tapsyrǵany baıandalady. Alaıda, shaıtan oǵan qojaıynyna Iýsýftyń jaǵdaıyn aıtýdy umyttyrady. Sóıtip, Iýsýf taǵy birneshe jyl zyndanda otyrdy[1] delingen. Aıatty tápsir ǵalymdary eki kózqaraspen túsindirgen, birinshi top Iýsýf (ǵ.s.) Allaǵa emes, adamǵa súıengeni úshin zyndanda taǵy da jeti jyl qaldy dese, basqalary bul jerde shaıtan Iýsýftyń (ǵ.s.) amanat tapsyrǵan serigin umyttyrdy deıdi.

Negizinde Alla biledi, ekinshi pikir durys. Sebebi, ol – Allanyń paıǵambary. Osyǵan deıingi oqıǵalarda: baýyrlary qudyqta qaldyrǵanda, ýázirdiń áıeli, basqa áıelder synaǵynda tek bir Jaratqanǵa ǵana súıengen bolatyn. Bul jerde Alla Taǵala osy oqıǵa arqyly Iýsýftyń (ǵ.s.) josparlaǵany men Óziniń josparlaǵanyn kórsetýdi qalady.

Eger Iýsýf (ǵ.s.) josparlaǵany boıynsha túrmeden shyqsa, ózin aqtaı almaǵandyqtan, Mysyrdyń eń sorly adamy bolyp, eń tómen jumysyn ǵana (kóshe sypyrý, aıaq kıim tazalaý sııaqty) isteıdi eken.

Al, Allanyń jospary bolyp, Mysyr patshasy tús kórip, ony Iýsýftan (ǵ.s.) basqa eshkim jorı almaýy, zyndannan shyǵarda Mysyr áıelderiniń onyń adaldyǵyn moıyndaýy, memlekettiń qazyna ýáziri bolyp taǵaıyndalýy - onyń túrmeden abyroımen shyǵýyna sebep bolady.

Kóbinese josparlaǵan nársemiz ózimiz úshin qaıyrly ne jaman bolýy múmkin. Sondyqtan durysyn Alla ǵana biledi. Quranda: «Alaıda, bul oqıǵany ózderiń úshin jamandyq eken dep oılamańdar. Kerisinshe, ol sender úshin qaıyrly bolmaq...»[2], – dep kelgen.

Osylaısha, bul oqıǵadan ǵıbrat alǵan adamǵa «Iá, Alla! Ózińniń josparlaǵanyń bolsyn, óıtkeni men durys josparlaı almaımyn» dep aıtýdan basqa shara qalmaýy aqıqat.

Abdolla Baıjigit