PAIǴAMBARǴA (S.Ǵ.S.) QOIYLǴAN ÚSh SURAQ
Muhammed paıǵambar (s.ǵ.s.) paıǵambarlyq mindetin alǵash bastaǵan kezde-aq mekkelikterdiń tarapynan kóptegen qarsylyqtarǵa jolyǵady. Múshrikter bir ǵana Qudaıǵa qulyshylyq etýi qabyldaı almaǵan edi. Sonymen qatar olar Muhammedti (s.ǵ.s.) Allanyń elshisi dep moıyndaýdan túbegeıli bas tartady. Osylaısha olar áz elshige (s.ǵ.s.), onyń sońynan ergenderge sózben bolsyn, ispen bolsyn, qoldarynan kelgenshe qastyq qylyp baǵady.
Birde mekkelik putqa tabynýshylar Paıǵambardy (s.ǵ.s.) masqaralap, tyǵyryqqa tireımiz degen oımen suraq joldamaqshy bolady. Ol úshin Nazar bın Harıs jáne Ýkbat bın Ábı Mýıta atty eki shabarmandy jasaqtap Paıǵambar (s.ǵ.s.) jaıly Mádınada turatyn ıahýdeılik Áhli kitap ǵalymdarynan paıǵambardyń kelýi jaıynda habar aldyrmaq bolady. Mekkelikter ekeýine Muhammedtti (s.ǵ.s.) sıpattap, onyń qasıetterin, qandaı dinge shaqyryp jatqanyn jetkizip, oǵan jalpylama baǵa berýdi surap kelýdi tapsyrady.
Mańyzdy tapsyrma alǵan eki shabarman Mádınaǵa attanady. Kele sala ıahýdeı ǵalymdy tapqan olar Muhammed (s.ǵ.s.) jaıly baıandap:
«Sender naǵyz Kitap ıeleri bolǵandyqtan taıpalas týysymyz jaıly kóbirek bilý úshin senderge kelip otyrmyz»,- deıdi.
Sonda ıahýdeıler:
«Oǵan myna úsh suraqty qoıyńdar. Eger ol shynaıy paıǵambar bolsa, barlyǵyna jaýap beredi. Eger jaýap bere almaı qalsa, ózin-ózi tanytqysy kelip júrgen bireý bolǵany, oǵan ne isteımin deseńder óz erkileriń»,- deıdi.
«Birinshiden, tańǵajaıyp tarıhy bar, tańsáride jolǵa shyqqan bozbalalar jaıly ári olardyń maqsaty jaıly surańdar.
Ekinshiden, bıligi shyǵystan batysqa deıin jetken adam jaıly surańdar.
Odan soń Rýh jaıly ári onyń kim ekendigi jaıynda surańdar»,- deıdi.
Sonymen qatar, mekkelikterge eger Muhammed osy suraqtarǵa jaýap berer bolsa, shynaıy paıǵambar dep qabyldap, onyń sońynan erýdi ósıet etedi.
Nazar bın Harısa men Ýkbat bın ábı Mýıta Mekkege kelip, bolǵan jaıtty quraıyshtyqtarǵa jaıyp salady.
Artynsha mekkelik múshrikter áz Elshige (s.ǵ.s.) kelip ıahýdeı úıretken suraqtardy qoıady. Sonda Alla elshisi (s.ǵ.s.): «Erteń kelińder, jaýap beremin»,- dep olardy qaıtaryp jiberedi.
Alaıda Jaratýshydan keletin ýahı on bes kúnge keshigedi. Sol kezde mekkelikter «jaýabyn erteń beremin dep edi, on bes kún ótti áli joq» dep qýana jeńisterin toılaýdy bastap ketken edi. Áz Elshi (s.ǵ.s.) qatty qapalanyp júrgen kúnderdiń kúninde Jebireıil perishte ýahı alyp keledi. Bul ýahı: «Qandaı da bir iske bel býǵanyńda, «Men ony erteń (mindetti túrde) isteımin», - dep aıtýshy bolma»,- dep Paıǵambarǵa eskertý retinde keledi.
Ýahı etilgen aıattarda Alla Taǵala ıahýdeıdiń suraǵyndaǵy úńgir ıeleri (Ashabýl kahf) jaıly, Zulqarnaıyn paıǵambar men rýh jaıly jaýaptar jiberedi.
Birinshi suraqtyń jaýaby «Káhf» súresiniń 9-aıaty boldy: «Sonda sen Bizdiń birinen-biri asatyn aıattarymyzdyń (aıqyn dálelderimizdiń) arasynan tek «Ashabý káhf» (úńgir ıeleri) jáne Raqımdy (úńgir ıeleriniń esimderi jazylǵan tas taqtany) ǵana eń tańǵajaıyp aıat dep oıladyń ba?»
Al ekinshi suraqtyń jaýaby osy súreniń 83-85-aıattary boldy: «Olar senen Zulqarnaıyn jaıly suraıdy. Olarǵa: «Senderge ol jaıly da ǵıbratty áńgime aıtyp bereıin»,- de. Rasynda, biz oǵan jer betinde tegeýrindi zor bılik násip ettik ári dittegen maqsatyna jetýine septigin tıgizetin (aqyl-parasat, ilim, kúsh-qýat, baılyq ári bılik syndy) ár alýan múmkindikter berdik. Sóıtip, ol kúnderdiń kúninde jasaǵyn bastap, (batysqa qaraı) jol tartty (joryqqa attandy)».
Úshinshi suraqtyń jaýaby ýahı etilgen «Isra» súresiniń 85- aıatynda boldy. Ol jerde Alla Taǵala múshrikterge:
«Sondaı-aq olar senen Rýh jaıly suraıdy. Olarǵa: «Rýh – Rabbymnyń ǵana biletin isi. Bul jaıly senderge tym az ilim berilgen»,- dep aıt»,- degen jaýapty ýahı etedi.
Osy ýahıdan keıin mekkelik múshrikter eshqandaı qarsy jaýap qaıtara almaı qalady. Alaıda Muhammedtiń (s.ǵ.s.) paıǵambarlyǵyn qabyldaýǵa olardyń tákapparlyqtary jibermedi…
