Musylmanshylyq kimde joq?
Alla Taǵala adamzat balasyna sońǵy elshi etip Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) paıǵambardy jiberip, jer betindegi ıláhı dindi kemeline jetkizip, qııametke deıin úkimi júretin Islam dinin bekitti. Adamzattyń eki dúnıede baqytqa kenelýine kepildik berip qasıetti Qurandy túsirdi. Adamdarǵa týra jol bastaýshy, aq pen qarany aıyrýshy retinde túsirilgen qasıetti Quran tálimine nazar aýdarar bolsaq, bólinýden, birin-biri kúndeýden saqtaný kerektigin kóremiz.
«Shyn máninde, múminder bir-birine baýyr» («Hýjýrat» súresi, 10-aıat) dep sıpattaǵan Alla Taǵala Qurannyń kóptegen aıattarynda musylmandardyń birligine, ózara baýyrmaldyǵy men qurmetine aıryqsha mán berip, altybaqan alaýyzdyqtan tyıady. Tipti taǵy bir aıatta: «Alla: «Dindi durys túsinip, durys tutyńdar hám dinde jik-jikke bólinbeńder», - dep, Nuhqa shegelep tapsyrǵan negizgi ustanymdardy, ózińe ýahı etkenimizdi hám Ibrahımge, Musaǵa ári Isaǵa shegelep tapsyrǵan negizgi ustanymdardy sender úshin de din etip bekitti» («Shýra» súresi, 13-aıat) dep dinde jik-jikke bólinbeýdi buıyrady. Aıatta aıtylǵandaı «Dindi durys túsinip, durys tutyńdar hám dinde jik-jikke bólinbeńder» dep Nuhqa shegelep tapsyrǵan negizgi ustanymdar musylman úmmetine de júktelgen.
Degenmen qazirgi ýaqytta musylmandardyń jaǵdaıyna nazar salsaq, ártúrli jamaǵattyń kóptigin baıqaımyz. Jáne ár jamaǵat ózin aqıqat jolynda ekenin jar salyp, basqalardyń baǵyty burys dep aıtýdan taısalmaıdy. Bul jamaǵattyń biri rýhanı kemeldikke shaqyrsa, endi biri daǵýattan basqasyn joqqa shyǵarady. Taǵy biri baýyrmashyldyqqa shaqyrsa, biri taýhıdke shaqyrýda. Keıbiri tipti saıasatqa aralasyp, halyqty halıfat qurýǵa shaqyrsa, al biri basqanyń bárin kúpirlikpen aıyptaıdy. Qarap otyrsaq, atalǵan maqsattyń bári árbir musylmannyń boıynda bolý kerektigin umytqandaımyz. Ardaqty Alla elshisinen (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) jetken káýsar bulaqtyń bul kúnde árkim qalaǵan tusynan qudyq qazyp, Islam dininiń qundylyǵyn joǵaltyp jatqandaı kórinedi.
Búginde joǵaryda aıtyp ótken túrli toptardyń ózine tán belgileri, ustanǵan ustanymy, tipti belgili bir maqsat-múddesi de aıqyn qalyptasyp úlgerdi. Sony oılaǵan shaqta sanaǵa sansyz saýal qaptap, jaýabyn tappaı jantalasamyz. Rýhanı kemeldik, taqýalyq dep júrip, syrtqy kóriniske mán bermeı, Islam dinin ortaǵasyrlyq din etip kórsetip qoımadyq pa? Daǵýat dep belgili ustanymdaǵy kópshilikti beınelep, uzyn kóılek, bir qaladan ekinshi qalaǵa sapar shegip júrgen adamdardy elestetip, tek osy jamaǵat qana Alla dini úshin janashyr, qalǵanynyń dinı derti bolmaǵandaı kórsetip qoımadyq pa? Halıfat dep kindik qanymyz tamǵan qasıetti týǵan jerimizdi tárk etip, belgisiz maqsatta bógde elge sapar shegýdi Islamnyń negizgi talaby etip kórsetip almadyq pa? Eń soraqysy «Álimsaqtan beri musylmanmyn» degen, «Birinshi tilek tileńiz bir Alladan jazbasqa» dep din men dástúrli sabaqtastyra bilgen halqymyzdy kúpirlikpen kináláıtin jamaǵattyń paıda bolýyna jol berdik emes pe?
Árbir top óz qalaýynsha Quran aıattary men Paıǵambar hadısin yńǵaıyna ıip alǵandaı áser beredi. Olar atalǵan aıat pen hadıs arqyly óz jamaǵatyn ǵana qýattap, qalǵanyn kereksiz, orny joq jamaǵat etip kórsetip jatqan sekildi. Sondyqtan keıbir jastardyń «Ana jamaǵat adasqan, myna jamaǵat tozaqy» deýi tańǵalmaıtyn qubylysqa aınaldy. Alaıda shynaıy musylman Jaratýshy Allany bir dep tanyǵan jáne ózine mindettelgen bes paryzdy oryndap júrgen jan dep bilemiz. Musylman adam búgingi álem jaǵdaıyn durys túsinip, ózge senim ókilderine qurmetpen qarap, sabyrlyq tanytyp, beıbit ómir súrýge umtylýy tıis. Qazirgi kezde jastarymyz Islam dinine qyzyǵýshylyq tanytyp, aqıqatty moıyndaýda. Alaıda keıbir baýyrlarymyz din paryzdaryn tolyq oryndaı almaı júrgen azamattarǵa «kápirsiń» dep kiná taǵýda. Dinimizde ıman negizderin moıyndap, Islam paryzdaryn áli tolyq oryndaı almaı júrgen adamdarǵa sen kápirsiń deý durys emes. Elimizdiń turǵyndarynyń 70 paıyzy – musylmandar. Allaǵa jan tánimen ıman keltirip, ıman negizderin moıyndaǵan adam aqıqatynda musylman bolyp eseptelinedi. Sondyqtan musylmandar arasynda namaz oqıtyn nemese namaz oqymaıtyn adam dep senim máselesinde bólip-jarý – úlken qatelik. Musylman bolý áste-áste demekshi, ár nárseniń óz ýaqyty bar.
Musylman Islam dinin tolyq moıyndap, qoǵam arasynda tatýlyqty, tynyshtyqty, beıbitshilikti saqtaýy tıis. Shynaıy musylman eń aldymen Islamdy, óziniń salt-dástúrin, tarıhyn jaqsy bilýi kerek. Musylman tek qara basynyń qamy úshin ǵana emes, ózge adamdardyń ıgiligi jolynda ómir súrýi qajet. Hadıste: «Naǵyz musylman – ózge adamdarǵa tilimen de, qolymen de zııan tıgizbeıdi», – delingen. Taǵy bir hadıste: «Alla úshin adamdardyń eń súıiktisi – adamdarǵa paıdaly bolǵany», – degen. Sondyqtan ózin shynaıy musylman sanaǵan adam basqa adamdarǵa, jalpy qoǵamǵa zııanyn tıgizbeı, kerisinshe paıdaly bolý arqyly ózin jaqsy jaǵynan kórsetip, úlgi bolýy tıis.
Erbolat JÚSIPOV,
Nur-Sultan qalasynyń bas ımamy
