MUHARRAM AIY – JYL BASY
Bıyl, 19 shilde – hıjra kúntizbesi boıynsha 1445 jyl, muharram aıynyń birinshi kúni.
Sharıǵatymyzda uly ǵıbadat bolyp sanalatyn qajylyq paryzynyń aıaqtalýymen jańa jyl bastalady. Iaǵnı zulhıjja aıynan keıin keletin muharram aıynyń kirýimen jańa jyl bastalady. Osy rette elimizdegi barsha musylman qaýymyn jyl basy – muharram aıynyń kelýimen shyn júrekten quttyqtaımyn. Alla Taǵala árbir otbasyǵa baq pen bereke, yntymaq pen yrys násip etkeı. Jyl basynda josparlaǵan ıgi isterińiz berekeli bolǵaı.
Jaratýshy Jabbar Iemiz qajylyq aıynda musylmandar úshin nyǵmetin támámdaǵanyn jetkizip bylaı degen: «Búgin Men senderdiń dinderińdi kemeline jetkizdim, senderge degen nyǵmetimdi támámdap, Islamdy senderge din etýge razylyq tanyttym» («Máıda» súresi, 3-aıat).
Bul qasıetti aıat – Quran Kárimniń sońǵy túsken aıattarynyń biri. Endeshe osy aıat túsken aımen musylman kúntizbesi de támámdalyp, taǵy bir jyldy qorytyndylaıtyn sát keledi.
Muharram aıynda keletin Ashýra – musylman tarıhyndaǵy aıtýly kúnderdiń biri. «Ashýra» sózi «onynshy» degen maǵynany bildiredi. Iaǵnı muharram aıynyń onynshy juldyzy. Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) alǵash Mádına qalasyna kelgende Ramazan aıynyń orazasy paryz bolmaǵan shaqta qaladaǵy ıahýdılerdiń muharramnyń onynshy kúni oraza ustaıtyndyǵyn kórip, olardan bul orazanyń sebebin suraıdy. Sonda olar: «Bul – biz úshin aıtýly kún. Naq osy kúni Alla Taǵala Musa (oǵan Allanyń sálemi bolsyn) paıǵambar men qaýymyn ozbyr Perǵaýynnan qutqarǵan», – dep jaýap beredi. Sonda Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Olaı bolsa Musaǵa (oǵan Allanyń sálemi bolsyn) senderden góri men jaqynmyn», – dep, musylmandarǵa osy kúni oraza tutýǵa buıyrady. Biraq keıinirek Ramazan orazasy paryz etilgen soń: «Qalaǵan adam tutsyn, qalamaǵan adam aýzyn ashsyn», – dep erikti oraza retinde qaldyrady.
Alla Taǵala jańa jylymyzdy qutty, berekeli, múbárak etip, qasıetti aıda atqaratyn izgi amaldarymyzǵa mol saýaptan jazǵaı. Ámın!
Naýryzbaı qajy TAǴANULY,
QMDB Tóraǵasy, Bas múftı
