DIN TAZASYN DINNEN IZDE...
Din tazasyn dinnen izde,
Din shataǵyn synǵa sal.
Anyq aına ózińizde
Aıda aqyldy qattyraq! (Shákárim Qudaıberdiuly).
Paıǵambardyń (s.a.ý.): «Aqyrzamanda jasy kishi, aqyly álsiz keıbir toptar shyǵady. Jaqsy sóz aıtady, Quran oqıdy, biraq oqtyń sadaqtan atylǵany sııaqty dinnen shyǵady. Imany tamaǵynan tómen túspeıdi».... (Buharı, Mánaqıb, 25) - degen maǵynada hadısiniń mánine qarasaq, qazirgi kezdegi ásire dinshilderdiń beınesin kórýge bolady. Islam ǵalymdary bulardyń harıjıler ekendigin aıtady.
Alaıda, qazirgi din ustanýshynyń ımany tamaǵynan tómen túspese (ıaǵnı sózi men isi sáıkes kelmese) bul sózdi basqaǵa telýdiń qajeti qansha?!
Dindarlyqtyń qadiri tómendep, din dese esti azamat tura qashatyn (Shákárim) zamanda dinge bet buryp jatqan azamattarymyz úshin shynaıy dindarlyq pen ımandylyq úlgisin kim kórsetedi?
Dinniń syrtqy talaptary men sharttary, qulshylyqtary bizdiń ishimizge adamgershilik, izgilik túrinde qashan kiredi?
Qazirgi qoǵamdaǵy dindar beınesine áser etetin, shynaıy dindarlyq pen ásire dinshildiktiń arasyn ajyratýǵa kómektesetin bul másele eshqashan ózektiligin joǵaltpaıdy. Alaıda, bul dáris berýmen, aıtýmen, jazýmen qol jetkizetin deńgeı emes. Biz, ózimizdiń aramyzdan shyqqan ǵulama oıshyldarmen, taqýa dindarlarmen maqtanamyz, qazirgi din adamyn da solarmen salystyrýǵa tyrysamyz. Biraq, olardyń rýhanııatqa jetken jolyn saralap jatqanymyz shamaly. Bizdegi dindarlyq talaby ázirge syrtqy formadan asa almaı júr. Radıkaldy toptardyń basymdyq berýimen tipti qarapaıym azamattar da sol «dindar tıpin» sánge aınaldyrǵanyn baıqap júrmiz. Al ımandylyǵymen, adamgershiligimen, qaıyrymdylyǵymen, qarapaıymdylyǵymen erekshelenetin dindar beınesi ázirge álsiz qalyp tur.
Sol sebepti, dinı-qaǵıdalyq bilimmen qatar rýhanı-ımandylyq, adamgershilik tárbıege de basa kóńil bólgen durys. Qysqasy, dindi tek qaǵıdalar jıyntyǵy retinde ustaný jetkiliksiz, ol qaǵıdalar men rásimder adamnyń rýhanı qalyptasýynyń qozǵaýshysy bolýy tıis. Ihsanǵa qadam sonda bastalady. Ony da aqylmen, paıymmen, túısikpen, ar-ujdanmen sezbek kerek. Áıtpese bos!
Keńshilik TYShHANULY
