BÚIREK SYBAǴA
Qazir múlde umytylǵan, ertede el ishinde bolǵan salttyń biri - "búırek sybaǵa" dep atalǵan.
Bul salt tikeleı jas balalarǵa arnalǵan.
"Dastarqany qazaqtyń - bólinbegen enshisi" deıtin dala qaǵıdasyn berik ustanǵan ata-babamyz baryn basqamen bólisýdi ózine paryzdaı sanaǵan. Aıtaıyq, qysqy soǵym kezinde jasy úlken jaqyndarǵa, el qadirlegen aqsaqalǵa sybaǵa jiberý, soǵym basyna baýyr-týys, dos-jarandy shaqyryp
dám tatqyzý - erteden qalyptasqan ejelgi dástúr. Tatýlyq, syılastyqqa dáneker bolatyn mundaı jaqsy dástúr tek úlkenderdi ǵana emes,
jas balalardy da elep-eskergen eken.
Soǵym ıesi dos adamnyń ne aralas-quralas otyrǵan kórshisiniń balasyna soǵymnyń búırek-júregine et aralastyryp sybaǵa jiberdi. Munyń ózi balanyń kóńilin kóterip, mereıin ósirip, jaǵymdy áser beredi eken, óıtkeni jeke sybaǵa atap qurmettep tur. Qarapaıym, biraq yntymaq-birligi nyǵaıta túsetin máni bar tárbıe úlgisi eken.
"Búırek sybaǵa" dep keıde jaı ǵana "búırek" deıtin saltty kúni búginge deıin umytpaı júrgenim - anamnyń jyl saıyn soǵym kezinde kórshi-kólemniń balasyna sybaǵa daıyndaıtynynan.
Bir joly:
- Bul ne úshin kerek? - dep suradym.
Sonda ol kisi:
- Bala degen búginginiń kishisi, erteńginiń úlkeni ǵoı. Solar júrekti, qaıratty bolyp óssin, aınalasyna búıregi
buryp turatyn janashyr, meıirimdi bolsyn, babalardan qalǵan jádiger rásimderdi bilip júrsin degen aq nıetpen jasalady bul dástúr. Sodan keıin búırek, júrek degen ettegen de nárli, sińimdi, bala asqazanyna aýyrlyq túsirmeıtin juǵymdy qorekter, - dep edi.
Qudaıǵa shúkir, búginde shamasy kelgen qazaq soǵym soımaı qarap otyrmaıdy. Soǵym basyna kóńili jeterlerdi shaqyrý da - izi sýymaı, súrleýi taptalmaı kele jatqan kisilikti dástúrimiz.
Ózim úlken
shańyraqtyń qazanyn
ustap otyrǵandyqtan múmkindigimshe salt-dástúrdi ustaýǵa tyrysamyn. Dese de, oıǵa alǵanym oryndalmaı kóńil shirkin oısyrap qalatyn kez de bolady. Sózim naqty bolýy úshin aıtaıyn, baıaǵy anamnan kórgen "búırek sybaǵany" jalǵastyrǵym kelip, jastary menen áldeqaıda kishi bolsa da, kórshiniń eki balasyna sybaǵa apardym. Bul salttyń mán-maǵynasyn táptishtep túsindirdim.
Ókinishke qaraı, kórshi kelinshek:
"Oı, apaı, bizdiń úıdiń balalary mundaı nárselerdi jemeıdi, olar túgili ózimiz de jemeımiz", - dep qarap tur. Qaǵylǵan qolymdy qaıta sozyp uqtyrýǵa qulshynbadym, shyndyǵynda, ary qaraı sózimdi qor etkim kelmedi. Tek sanasy kemtar adamǵa qazaqtyń saltyn usynǵanyma ókindim..
Zeınep Ahmetova "Kúretamyr"
