BIR JYLǴA TATITYN SAÝAPQA KENELGIŃ KELE ME?..

Allaǵa shúkir, aılardyń sultany – Ramazan aıyn aman-esen shyǵaryp saldyq. Bul aıǵa jetken de bar, jetpegen de bar. Sondyqtan da, jetkenderimiz Allanyń bul nyǵmetine sansyz shúkirler aıtamyz. Bul qasıetti aıdan keıin keletin aı – Sháýýál dep atalady.

Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Kimde kim Ramazan aıynyń orazasynan soń Sháýýál aıynda 6 kún oraza ustasa, bir jyl oraza ustaǵandaı bolady»,[1] – dep úmbetine sansyz saýaptyń kózin kórsetedi. Bul Sháýýál aıynyń alty kúndik orazasy men Ramazan aıynyń orazasyn qosqanda bir jyldyq saýapqa teń keletinin ǵalymdar Qurannyń «Kimde-kim bir jaqsylyq jasasa, oǵan onyń on ese qarymy beriledi» degen aıatyn negizge alyp túsindiredi. Iaǵnı, Ramazan aıyndaǵy otyz kún men Sháýýál aıyndaǵy alty kún qosylǵanda, otyz alty kún bolsa, bul san on eselenip, úsh júz alpys kún bolady. Jyl on eki aıdyń saýaby, mine, osydan shyǵady.

Ramazan aıyndaǵy oraza paryz orazaǵa jatsa, odan tys ýaqyttarda ustalatyn orazalar retine qaraı ýájip, nápil, mákrúh orazalar bolyp bólinedi. Sháýýál aıynda alty kún oraza ustaý – súnnet.

Bul orazany sol aıdyń ishinde kez kelgen kúni úzbeı birinen keıin biri nemese bólip-bólip 6 kún ustaýǵa bolady. Biraq aıttyń artynsha ustap bitirgen abzal.

Ata-babalarymyz paryz orazany ǵana ustap qoımaı, Paıǵambarymyzdyń sońynan erip, Alla taǵalaǵa bir qadam bolsa da jaqyndaı túsý maqsatymen nápil orazalardy da ýaqtyly ustap otyrǵan. Mysaly, Sháýýál aıyndaǵy alty kúndik oraza týraly sóz qozǵaǵan aqyn Qańly Júsip:

Raýaıat jazǵan qaı bala?
Maǵynadan joq habaryń.
Sháýýaldyń alty kúninen
Qanshalyq boldy zalalyń...
Sháýalda tutpaq alty kún,
Hadısi men sabıt dúr,[2] – degen.