BIR QURBANDYQ MALY NEShE ADAMNYŃ ATYNAN JARAMDY BOLADY?
Qoı men eshki bir adamnyń atynan baýyzdalady. Al, túıe men qaramal bir adamnyń atynan da, jeti adamnyń atynan da soıylýyna bolady. Biraq jeti adamnan asyp ketýge bolmaıdy[1].
Buǵan Jabırdiń (odan Alla razy bolsyn):
نَحَرْنا مع رسولِ اللهِ صلَّى اللهُ عليه وسلَّم عامَ الحُديبيةِ: البَدنةَ عن سَبعةٍ، والبَقرةَ عن سَبعةٍ
«Alla elshisimen birge Hýdaıbııada bir túıeni jeti adamnyń atynan, bir qaramaldy jeti adamnyń atynan baýyzdadyq»[2], – dep aıtqan sózi dálel.
Alaıda túıe men qaramaldy qurbandyqqa shalýǵa birikken kisilerdiń barlyǵynyń nıeti qurbandyq qulshylyǵyn óteý maqsatynda bolýy kerek. Eger olardyń bireýi qurbandyqqa tek et alý nıetimen qosylsa, barlyǵynyń qurbandyǵy qurbandyq retinde sanalmaıdy[3]. Al qurbandyq, qıran[4], tamattýǵ[5], aqıqa[6], názir[7] qurbandyǵyn nıet etip qosylýǵa bolady. Bastysy bulardyń barlyǵynyń nıeti qulshylyq maqsatynda bolýy shart[8].
«Qurbandyq pátýalary» kitabynan
QMDB Sharıǵat jáne pátýa bólimi
[1] «ál-Mábsýt», 6/171.
[2] Mýslım, №1318.
[3] «ál-Fátáýa ál-Hındııa», 5/375.
[4] Qıran – qajylyqty óteýdiń bir túri. Onda aldymen ýmra jasap, odan keıin ıhram halinen shyqpaı, ıhram kıimin sheshpesten qajylyq ýaqytyn kútedi. Qajylyq ýaqyty bastalǵanda alǵashqy ıhramymen qajylyǵyn jalǵastyrady. Iaǵnı qajylyqqa ýmrany qosý arqyly eki ǵıbadatty bir ıhrammen óteý.
[5] Támáttýǵ (tamattýǵ) – qajylyqty óteýdiń bir túri. Onda aldymen ýmra jasap, odan keıin ıhram halinen shyǵady. Odan keıin qajylyq ýaqytyna deıin oǵan ıhram kezinde tyıym salynatyn barlyq nárseler ruqsat etiledi. Qajylyq ýaqyty bastalǵanda qaıtadan ıhramǵa kirip qajylyǵyn jalǵastyrady.
[6] Aqıqa – arab tilinde «týylǵan náresteniń shashy» degendi bildiredi. Al, sharıǵattaǵy maǵynasy: «Ol – sábıdiń dúnıege kelýine oraı Alla Taǵalaǵa shúkirshilik retinde soıylatyn qurbandyq».
[7] Názir qurbandyǵy – ol belgili sharttardyń oryndalýyna baılanysty musylman balasy bir maldy qurbandyqqa shalamyn dep ýáde etip, ýádeniń ýaqyty kelgende shalatyn malǵa aıtylady.
[8] «Bádáıý ás-sánáıyǵ», 4/198.
