Balalarǵa arnalǵan dástúrler TULYM QOIý

23 qańtar 2025 610 0
Оqý rejımi

Tulym qoıý – qazaq halqynda qyz balany sán-saltanatpen, kórkemdikke tárbıeleý maqsatynda jasalatyn dástúrli rásim. Qyz balaǵa tulym qoıý onyń erekshe ádemiligi men náziktigin aıqyndaıdy, ári balany til-kózden saqtaıtyn tumar retinde de sanalady. Qazaqtar kishkene qyzdarynyń basyna tulym qoıyp, onyń bolashaǵyna baqyt, densaýlyq, qorǵaýshylyq tileıdi.

Tulym qoıý joly

Kishkentaı qyzdyń shashyn ustaramen aınadaı etip qyryp, eki shekesine azdap shash qaldyrady, ony tulym dep ataıdy. Tulymnyń ushyna marjan tas nemese basqa da asyl buıymdardy qosyp óredi. Bul balaǵa sulýlyqpen qatar qorǵaý qyzmetin atqarady dep sengen.

Tulymǵa qatysty yrymdar men tyıymdar

Tulym qoıýmen birge birneshe yrym-tyıymdar jasalady.

1. Tumar retinde taǵý: Tulymnyń ushyna marjan tas nemese kózmonshaq taǵý qyz balany til-kózden qorǵaý úshin jasalady. Bul tas jamandyqtan qorǵaýshy retinde úlken mánge ıe.

2. Tulymdy qııýǵa tyıym: Tulymdy qııýǵa nemese basqa bireýge syılaýǵa bolmaıdy, sebebi tulymnyń qasıeti buzylady dep sengen.

3. Sulýlyqtyń belgisi: Tulymmen júrgen qyz balaǵa «tulymdy qyz» dep erkeletip, erekshe mán beretin bolǵan. Bul dástúr balanyń náziktigi men súıkimdiligin kórsetedi.

Tulymnyń tárbıelik máni

Tulym qoıý dástúri arqyly qazaq halqy qyz balanyń sulýlyǵyn, náziktigin dáripteıdi. Tulymdy qyzdy kórgende úlkender «tulymdy qyz kele jatyr» dep erkeletip, súıispenshilikpen qarsy alady. Bul dástúr qyz balaǵa jaqsy kóńil bólýdi, qamqorlyq jasaýdy, názik ári sulý bolýdy úıretetin tárbıelik mánge ıe. Tulym qoıý – qazaq halqynyń qyz balaǵa degen qurmetin, sulýlyqty baǵalaý mádenıetin kórsetetin salttarynyń biri. Tulymdy qyz erteńgi kúni otbasynyń, áýlettiń kórki, qoǵamnyń ajary bolsyn degen tilekpen jasalatyn bul dástúr onyń ómirin baqyt pen qorǵaýshylyqpen baıytýdy kózdeıdi.

 

Bolat BOPAIULY

 

 

Pіkіrler Kіrý