Balalarǵa arnalǵan dástúrler BALANY SÚNDETKE OTYRǴYZÝ DÁSTÚRI

Súndetke otyrǵyzýdyń maqsaty:
Súndetke otyrǵyzý — ul balanyń er jetý jolyndaǵy mańyzdy kezeń. Ádette, bul rásim 3, 5 nemese 7 jasqa tolǵanda oryndalady, bul sandar qazaq halqynda qasıetti dep sanalady. Súndetke otyrǵyzý dástúri balanyń rýhanı ári azamattyq jolǵa qadam basýy, jaýapkershilikti sezinýi jáne tazalyqtyń mańyzyn túsinýi úshin mańyzdy. Sonymen qatar, musylmandyq dástúrdiń bir bóligi bolyp, dinı tárbıege de jol ashady.
Bata berý
Súndet toıynda aýyldyń aqsaqaldary, týystar, úlkender balaǵa arnaıy bata beredi. Batanyń mazmuny balanyń deniniń saý bolyp, uzaq ómir súrýi, eli men halqyna adal qyzmet etetin azamat bolýy jónindegi tilekterdi qamtıdy. «Ómir jasyń uzaq bolsyn», «Ata-anańnyń qýanyshy, eldiń tiregi bol» degen sekildi izgi tilekter aıtylady.
Súndetke otyrǵyzatyn adam
Súndetke otyrǵyzý rásimin atqarýshy adam erekshe tańdalady. Ádette, bul mindetti tájirıbeli molda nemese kásibı dáriger atqarady. Mundaı adamǵa aýyl nemese otbasy tarapynan úlken senim artady, sebebi bul rásim densaýlyqqa zııan keltirmeı, durys atqarylýy tıis. Qazirgi tańda medıtsınalyq mekemelerde arnaıy dárigerler bul qyzmetti júzege asyrady.
Densaýlyqqa paıdasy
Súndetke otyrǵyzýdyń densaýlyqqa paıdasy ǵylymı turǵyda dáleldengen. Bul rásim tazalyqty saqtaýǵa kómektesedi, túrli ınfektsııalar men aýrýlardyń aldyn alady. Tazalyqty kúsheıtip, balanyń jalpy densaýlyǵyna oń áserin tıgizedi.
Yrym-tıymdar
Súndet toıyna baılanysty birneshe yrymdar men tyıymdar oryndalady. Bala súndettelgen soń, ony syrt kózden qorǵap, nazardan tys qaldyrmaıdy. Onyń densaýlyǵy men rýhyn saqtap, balaǵa jyly lebizder aıtylady, aýyrtpalyq túsirmeý úshin arnaıy duǵalar oqylady. Ásirese, balany qorqytpaı, kerisinshe, ony qýantatyn jaǵdaı jasaýǵa tyrysady.
Balaǵa jasalatyn syılyqtar
Súndet toıynda balaǵa arnaıy syılyqtar beriledi. Týystary men jaqyndary balany qýanyshqa bóleý úshin oǵan mal, aqsha, ádemi kıim-keshek, oıynshyqtar jáne basqa da syılyqtar jasaıdy. Mundaı syılyqtar balanyń merekelik kóńil-kúıin arttyryp, bul sátti umytylmas estelikke aınaldyrady.
Tilek-duǵalar
Súndetke otyrǵyzý kezinde úlkender balaǵa arnap tilek-duǵalar aıtady. Olar balaǵa densaýlyq, uzaq ǵumyr, adaldyq, el men jerine laıyq azamat bolý tilegin bildiredi. Sonymen qatar, «Elińniń qorǵany bol», «Adal azamat bolyp ósýińdi tileımiz» degen tilekter oqylady. Bul duǵalar arqyly balaǵa árdaıym qoldaý kórsetilip, onyń bolashaǵyna oń yqpal etedi.
Bolat BOPAIULY