ÁITEKE BIDIŃ URPAQQA QALDYRǴAN ÓSIETTERI

24 jeltoqsan 2024 177 0
Оqý rejımi

1. Ómirdiń basy bar, sońy bar. Basy - úmit, sońy - ókinish.

2. Aqyldy taqta otyrǵan patshadan surama, taqtan túskennen sura.

3. Bata - qurannyń aınasy.

4. Atańnan bota qalmasyn, bata qalsyn. Botanyń quny bir jut, batanyń quny máńgi qut.

5. Adamǵa eń jaqyny - týys. Týysyńmen ketisseń, basyń azaıar, qurmet tutsań, syılassań qasyń azaıar.

6. Aǵaıynmen toı toılas, saýdalaspa, jaýyńmen saýdalas, toı toılaspa.

7. Aqyldynyń ajary jarqyraǵan kólmen teń. Aqylsyzdyń ajary bult pen býǵa teń

8. Aqylsyzǵa aıtqan sóz qumǵa sińgen sýmen teń. Aqyldyǵa aıtqan sóz Alash ustar týmen teń.

9. Sulý suqtanýǵa jaqsy, aqyl juptanýǵa jaqsy.

10. Tuman túbi - jut, aqyl túbi - qut

11. Aqyl - tamyr.

Minez - japyraq.

12. Jaqsy adamnyń serigi - aqyl, qaırat, ádep, tózim, sabyr, úmit, tatýlyq, birlik

13. Jalǵan sóz - dert, aqıqat - em, sezim - bulaq, qııal - shyryn, til - júregińniń aınasy

14. Alysar bolsań shynyńdy aıt, qaýyshar bolsań syryńdy aıt.

15. Syryn bilmeı, syr aıtpa, kúnderdiń kúninde ne despesińdi bilipsiń.

16. Qaıraýly pyshaǵyńdy muqatpa, kúnderdiń kúninde ne kespesińdi bilipsiń

17. Kóp oılanyp, az sóıle, jańylmaısyń

18. Saqaldynyń bári sáýegeı emes, aqyl aıtqannyń bári danagóı emes.

19. Shege taǵany, taǵa tulpardy, tulpar erdi, er elin saqtaıdy. Batyr jaý barda, bı daý barda syıly.

20. Qaıyrsyzdan han qoısań - qaıyrly bolmaıdy, úlgisizden bı qoısań - ósıeti bolmaıdy.

21. Úıde atańnyń, túzde otannyń namysyn qorǵa.

22. Atań qazaq atty tisinen, erdi isinen tanıdy.

23. Joldasyn tappaǵan adam azady. Basshysyn tappaǵan el azady.

24. Qara jerden nár al.

25. Uzaq jol - qıly asý, qıyn soqpaq kimniń kim ekenin tanytady.

26. Orynsyz sert dertke, oryndy sert myrzalyqqa, kókke jetkizedi.

27. Qolyń synsa qaıta biter, saǵyń synsa qaıtyp biter?

28. Júrekke túsken dyqta bir, jańǵaqqa túsken qurt ta bir.

29. Kúıe kıimdi jeıdi, kúıik janyńdy jeıdi.

30. Túbine qaraı butaǵy, tegine qaraı urpaǵy.

31. Óser eldiń aqyny kóp, ósher eldiń ákimi kóp.

32. Qýanysh kelse taspa, qasiret kelse saspa.

33. Jetpeı jatyp boldym deme, bolmaı jatyp toldym deme.

34. Shıki teri ıleseń ultan bolady, nápsisin tyıa bilgen sultan bolady.

35. Dańqqa tulpar dúldildigimen jetedi, er jigit bilgirligimen jetedi.

36. Ózińnen bıikti kúndeme, ózińnen tómendi júndeme.

37. Dańqtyń joly dańǵyl emes, abyroıdyń joly arnaly emes.

38. Nárin ishken bulaqqa tas laqtyrma, óreń jetpese ókpeleme.

39. Aqqýmen dos bolsań jaýyń joq bolar, quzǵynmen dos bolsań, shuqyǵanyń boq bolar.

40. Altynnan taza aqyl bar, kókten bıik tákapparlyq bar, teńizden tereń bilim bar

41. Ómirdiń ne ekenin myń buralań jolda kóresiń. Kóńildiń ne ekenin qus bolyp tuǵyrǵa qonǵanda bilesiń. Adaldyń ne ekenin oryndalǵan iste kóresiń.

42. Anańnyń kim ekenin saǵynyp ańsaǵanda bilersiń. Ákeńniń kim ekeni tar jolda taryǵyp, sharshaǵanda bilersiń. Jalanyń ne ekenin pálege naqaq qalǵanda bilersiń. Bıiktiń ne ekenin shyńnyń basyna shyqqanda kóresiń.

43. Sózi iske aspasa - bilgenimen sol sol ǵarip. Qaz-úırek bolmasa - aıdyn shalqar kól ǵarip. El jaǵalaı qonbasa - betegeli bel ǵarip. Bárinen de talapsyz týǵan er ǵarip.

20.12.2020 jyly paraqshamda iriktep jarııalappyn. Qajeti bolar izdegenge, ózimede dep qaıta salyp otyrmyn.

 

Aıgúl Kemalbekqyzy SAǴYMBAI

 

Pіkіrler Kіrý