AIaQ KIIMMEN NAMAZ OQÝǴA BOLA MA?
Islam – tazalyqqa negizdelgen din. Tazalyq – dinimizdiń eń basty qaǵıdalarynyń biri. Ári kóptegen ǵıbadattardyń qabyl bolýy osy tazalyqqa tikeleı baılanysty. Musylmannyń eń abzal qulshylyǵy namaz ekeni barshamyzǵa aıan. Alaıda sol namazdyń durys bolýy úshin, denemiz, kıimimiz jáne namaz oqıtyn ornymyz nájisten taza bolýy shart.
Alla Taǵala Quranda «Kıimińdi tazala»[1] degen. Eger osy atalǵan úsheýiniń biri taza bolmasa namazymyz da durys bolmaıdy.
Ánas bın Málikten (oǵan Alla razy bolsyn) Alla elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) «Aıaq kıimmen namaz oqıtyn ba edi?» dep suralǵanda, «ıá» dep jaýap bergen[2]. Demek aıaq kıimmen namaz oqýǵa bolady. Alaıda aıaq kıim nájisten taza bolýy shart. Ábý Saǵıd ál-Hýdrıdan (oǵan Alla razy bolsyn) jetken hadıste: «Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) sahabalarmen namaz oqyǵanda aıaq kıimin sheshti. Ony kórip basqalar da aıaq kıimin sheshti. Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) namazyn oqyp bolǵan soń: «Aıaq kıimderińdi nege sheshtińder?» – dep surady. Adamdar: «Sizdiń sheshkenińizdi kórip, biz de sheshtik», – dedi. Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Maǵan Jábireıil (ǵ.s.) kelip, aıaq kıimimde bir jaman nárse baryn jetkizdi. Sender meshitke[3] kelseńder, aıaq kıimderińniń tabanyna qarańdar. Jaman nárse (nájis) bolsa, jerge ysqylap, nájisti ketirip baryp namaz oqyńdar»[4] dedi.
فعن أبي هريرة رضي الله عنه، عن النبي صلى الله عليه وآله وسلم قال: «إِذَا وَطِئَ أَحَدُكُمْ بِنَعْلِهِ الْأَذَى فَإِنَّ التُّرَابَ لَهُ طَهُورٌ»
Ábý Hýraıradan (oǵan Alla razy bolsyn) jetken hadıste: «Eger sizderdiń birińiz aıaq kıimmen las nárse basyp ketseńiz, topyraqqa ysqylańyz. Óıtkeni topyraq lastyqty tazalaýshy»[5], – degen. Nájis juqqan zattardy túrli tásildermen tazalaýǵa bolady. Mási men aıaq kıimge nájis tıse sýmen jáne jerge ysqylap nájisten tazartýǵa bolady.
Qoryta aıtqanda, aıaq kıimmen namaz oqýǵa ruqsat etiledi. Alaıda basty sharty aıaq kıimde nájis bolmaýy kerek. Nájis tıgen jaǵdaıda ony tazalap, namaz oqı berýge bolady.
[1] «Mýddassır» súresi, 4-aıat.
[2] Imam Buharı
[3] Ol kezdegi meshitterde qazirgideı kilemder tóselmegen. Al qazirgi tańda meshitterde kilemder tóselgendikten mindetti túrde aıaq kıimdi sheship kirý kerek bolady.
[4] Ábý Dáýd [5] Ábý Dáýd
