AQYRZAMANDA MÁDINIŃ ShYǴÝY HAQ PA?
Quranda ımam Mádi jáne onyń kelýi jaıynda eshteńe aıtylmaǵan. Biraq Ábý Dáýit, Termızı, Ibn Mája, Tabaranı, Ábý Iaǵla, Bázzaz, Ahmad ıbn Hanbal sekildi hadıs ǵalymdary ulyq sahabalardan Imam Mádi týraly biraz hadıster jetkizgen. Onyń birinde Imam Mádiniń esimi ashyq baıandalsa, basqalarynda astarlap aıtylǵan. Ibn Haldýn sekildi keıbir ǵalymdar ol jaıynda kelgen hadısterdi álsiz dep sanaǵan.
Dinı derekkózderde ol týraly bylaı baıandalady: «Aqyrzaman jaqyndaǵanda Mekke men Mádına jerinde ımam Mádi paıda bolady. Iaǵnı bir halıfa qaıtys bolyp, musylmandar arasynda tártipsizdik bolady. Mádınalyq bir kisi Mekkege qashyp shyǵady. Mekkelik bir top adam ony qarsy alyp, ózi qalamasa da oǵan Rúkin men Maqam arasynda baıǵat beredi. Mine, sol kisi ımam Mádi bolady.
Ol Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) otbasy haziret Áli men Fatıma anamyzdyń balasy ımam Hasannyń násilinen (Alla olarǵa razy bolsyn) bolady. «Mádi» (máhdı) degen sóz «týra jolda júrgen jáne basqalardyń týra jolmen júrýine sebepshi» degen maǵynany bildiredi.
Imam Mádige qarsy Sham ólkesinen ásker jiberiledi. Mekke men Mádına arasynda olardy jer jutady. Bul habardy estigen Sham men Iraq ólkesiniń ulyq kisileri kelip, ımam Mádige qol tapsyrady.
Keıin ol Quddys meshitine barady. Sol sátte Tajal da keledi. Artynan Sham ólkesiniń Damask qalasyndaǵy shyǵys munarasyna Isa (oǵan Allanyń sálemi bolsyn) paıǵambar túsedi. Ol da Tajalmen soǵysýǵa keledi. Ekeýi birge Tajaldy óltiredi. Sosyn ekeýi namaz oqyǵanda Isa paıǵambar ımam Mádini ımamdyqqa shyǵarady (Sharh kıtab ál-fıqh ál-akbar, 191-192 better).
Imam Mádi adamdar arasynda Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) súnnetin jarııa etedi. Sóıtip Islam dini jer betine tolyq ornyǵady. Imam Mádi jomart kisi bolady. Ol bar mal-dúnıeni halyqqa taratady, ony sanamaıdy. Ol jeti jyl halıfa bolady. Qaıtys bolǵanda musylmandar onyń janazasyn oqıdy».
Áhli súnnet ýál jamaǵat ókilderi Imam Mádiniń shyǵýyna senedi. Onyń shyǵýyn joqqa shyǵarǵan adamdy kápir dep sanamaıdy.
Daıyndaǵan Hasan AMANQUL,
«Munara» gazeti, №22, 2021 jyl
