Aqıdanyń adam ómirindegi áseri
Adam balasy úshin eń mańyzdy taqyryp ol – erteńgi kúni qabirde eń birinshi bolyp qoıylatyn suraqqa baılanysty. Súıikti Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) óziniń sahıh hadısinde: «Adam balasy qabirge qoıylǵanda oǵan eki perishte kelip úsh suraq qoıady», – degen. Sonyń birinshisi – «RABBYŃ KIM?» degen suraq. Iaǵnı, adam balasy úshin eń mańyzdy taqyryp ol – «Rabbysyn taný». Al pendeniń bul dúnıege kelýindegi maqsat – Jaratýshysyn tanyp, oǵan ıman keltirip, qulshylyq jasaý. Aıat-hadısterde: «Jalǵyz Alladan basqa jaratýshy, rızyq berýshi, paıda keltirýshi, zııandy ketirýshi, jalynýǵa, jalbarýǵa, qulshylyqqa laıyq táńirdiń joqtyǵy», – baıandalady.
Keı musylmandar ókinishke oraı ıslamdaǵy barlyq bilimderdiń atasy bolǵan «aqıda bilimine» tıisti deńgeıde kóńil bólýden qaldy. Qazirgi zamannyń bir ǵalymy aıtqandaı: «Biz musylmandar Allanyń buıryqtarymen tanystyq, biraq Allanyń ózimen tanysqan joqpyz. Sol úshin de buıryqtaryn oryndaýda selqostyqqa ushyradyq. Eger de biz áýeli Allany tanyp, sosyn buıryqtarymen tanysqanymyzda, buıryqtaryn oryndaý jolynda janymyzdy pıda eter edik. Bizde kerisinshe boldy. Sol úshin Allanyń buıryqtarynan aınalyp ótýde, oryndamaýda, ózimizdi aqtaýda aldymyzǵa jan salmaımyz».
Adamnyń qulshylyǵy Allany durys tanýǵa negizdelgen bolýy kerek. Sol kezde jasalǵan qulshylyqtar jemisin beredi. Qazirgi tańda namaz oqı tura, adamdarmen mámile jasaǵanda qatygez, dóreki bolyp júrgen baýyrlar qanshama. Bes ýaqyt namazyn meshitte oqıdy, biraq ata-anasymen til tabysa almaıdy. Dúısenbi, beısenbiniń orazasyn qaldyrmaıdy, biraq kórshi-qolańdarymen jaqsy qarym‑qatynasta emes. Nege bulaı? Adam namazǵa turǵanda, anamyzdan da meıirimdi bolǵan raqymdy Alla taǵalamen baılanysqa túsip jatqan joq pa? Nege onda júreginde meıirimdilik joq? Rahman, rahım, ra-ýýf, ıaǵnı meıirimdi, raqymdy, jumsaq bolǵan Allamen durys baılanysta bolǵan adamnyń qatygez, dóreki bolyp qala berýi múmkin emes.
Alla Taǵala Quranda ardaqty Paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.):
فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ
«Allanyń saǵan bergen meıirimdiliginiń arqasynda sen olarmen jumsaq mámiledesiń»,[1] – degen.
Meıirimdilik adamnyń júregine beriledi jáne onyń áseri adam balasynyń ózgelermen, jan-janýarlarmen, qajet bolsa jándiktermen, jalpy qorshaǵan ortamen mámilesinde mindetti túrde kórinedi. Budan ne túıemiz? Ne túsinemiz? Budan adamnyń aqıdasynyń (seniminiń) durys bolýynyń mańyzdylyǵyn túsinemiz. Olaı bolsa aqıdańy túzetip, Jaratýshyny durys tanýǵa talpynǵanymyz durys bolar. Oryndap jatqan qulshylyq durys senimge negizdelgen bolsa ǵana saýapqa kenelte túspek. Sol kezde qulshylyǵyń tula boıyńa sińip, mańaıyńa nur shashyp, óz jemisin beredi.
Qulshylyǵymyzdy durys aqıdanyń ústine quratyn bolsaq, mindetti túrde eki dúnıeniń baqytyna kenelemiz. Ǵulamalar qulshylyqty myna keremet sózdermen túsindirip bergen: «Qulshylyq – Allany dáleldermen qýattalǵan ıaqın senimmen tanyǵannan keıin keletin, adamdy baqytqa jeteleıtin erikti túrdegi Allaǵa baǵyný. Allany durys tanyǵan adamnyń ony jaqsy kórmeýi múmkin emes. Jaqsy kórgennen soń baǵynbaýy múmkin emes. Baǵynǵannan soń baqytty bolmaı qalýy da múmkin emes».
Alla Taǵala barshamyzdyń júrekterimizge durys senim, Ózine degen mol mahabbat násip etsin!
