«Anyqtama apaı»
Bala kezim. Ol kezde úıge telefon kirgizý úlken jańalyq bolatyn. Úıdegilerdiń aınaldyrǵyshtyń kishkentaı tesigine saýsaǵyn suǵyp nómir tergeni, ásirese, qyzyq bolatyn. Tutqany alsań, arǵy jaǵynan tiri adamnyń daýysy shyǵatyny qalaı? Túk túsinbeıtinmin. Keıde telefonǵa qarap, uzaq otyryp qalady ekenmin. Birde anamnyń «1», «0» jáne «5» degen nómirdi aınaldyrǵanda, arǵy jaǵynan «Anyqtama tyńdap tur» degen sózdi esitip qaldym. Sol daýyspen anam jıi sóılesetin. Birneshe ret bireýlerdiń nómirin surap bildi. Birde úıdegi saǵat toqtap qalǵanda, ony da sol «Anyqtama apaıdan» surap aldy.
Sodan keıin bul apaı ne surasań da lezde jaýap beretinin bilip aldym. Qaıdan bileıin, balalyq shyǵar, men de sol apaımen bir sóılesýge qumarym artyp júrgen. Kúnderdiń kúninde sol múmkindikke aqyry qol jetkizdim. Úıde eshkim joq. Anam qalaǵa ketken. Esik aldyndaǵy tóske óriktiń dánegin shaǵyp jep otyrǵanmyn. Bir kezde qolymdaǵy tas námárttik jasap qate ketti de, suq saýsaǵymdy bir soqty. Qap, áttegen-aı! Kishkentaı saýsaqta ne jan bar deısiz, shyryldadym da qaldym. Tyrnaǵym qanap ketken. Endi jylap kimge baram? Sol kezde oıyma Anyqtama apaı sap ete qaldy. Apyl-ǵupyl úıge kirdim de, telefonǵa júgirdim. Kishkentaı oryndyqty jaqyndatyp alyp, sonyń ústinen telefon tutqasyna qolymdy jetkizdim-aý! Baıaǵy jattap alǵan «105» nómirin saý qolymmen aınaldyryp shyqtym. Arǵy jaqtan bir daýys shyqqany sol eken: «Anyqtama apaı! Kómektesińizshi!» dep jylap jiberdim.
- Ne bolyp qaldy, balam!
- Taspen qolymdy qanatyp aldym. Qatty aýyryp jatyr.
- Úıde anań joq pa?
- Joq, qalaǵa ketken.
- Sen tońaztqyshty asha alasyń ba?
- Iá!
- Onda bir kesek muz al da, qanaǵan jerińe basa ǵoı. Ol bolmasa, muzdaı sýdy aǵyzyp, sonyń astyna saýsaǵyńdy bir sát ustap tur. Qanaǵany toqtaıdy!
- Iá, qazir!
- Biraq, abaıla! Basqa zattardy tógip alyp júrme! Budan bylaı baıqap oına, jaraı ma?
Mine, osy oqıǵadan keıin telefon men úshin aýyldaǵy eń danyshpan adamdaı bolyp ketti. Keregimniń bárin surap alamyn. Túsinbegen sabaǵymdy da, tipti qoradan ustap alǵan shymshyqqa ne tamaq beretinimdi de!
Bir kúni taýyq qoraǵa kirsem, eń jaqsy kóretin qyzyl qorazym ólip qalypty. Ishimniń ashyǵany-aı! Taǵy telefonǵa júgirdim. Qaıǵymdy bólistim. Ádemi daýysy bar qoraz ólmeýi kerek qoı dedim óksigimdi basa almaı.
- Meni tyńda, Qurmashjan, ol qoraz endi basqa bir álemge baryp shaqyratyn bolady. Úlkeıgende ony óziń túsinesiń. Al endi bekerge qaıǵyra berme, sen batyr emes pe ediń? Batyrlar jylamaıdy!
- Raqmet, Anyqtama apaı!
Toǵyz jasymda ákemniń jumys babymen basqa aýylǵa kóship kettik. Sonda Anyqtama apaı burynǵy úıdegi telefonnyń ishinde qaldy dep oılappyn. Jańa úıde oǵan shaýyp barýdy qoıdym.
Ne kerek, aılar aýysyp, jyldar jyljı berdi. Men qalada ınstıtýt bitirip, maman boldym. Keıde balalyq shaǵymda oılaǵanda, osy bir Anyqtama apaı balamen bala bolyp, meniń búkil erkelikterimdi kóterip júrgende, bastyqtarynan talaı urys estigen shyǵar, á! Nege ekenin qaıdam, sol telefondaǵy apaıdy men ólerdeı jaqsy kórdim. Ol apaı balalyq ómirimniń bir bólshegine aınalǵandaı edi.
Bir kúni balalyǵym ustap telefondy aldym da, sol kezde bizdiń aýyldy qamtamasyz etken anyqtama bólimine qońyraý shaldym.
Tutqany kótergen kisi «Anyqtama qyzmeti tyńdap tur!» - dedi. Mine, ǵajap! Sol baıaǵy meıirimdi daýys! Balalyq shaǵymnyń daýysy! Ishimde qandaı kúı keship jatqanymdy bir Qudaıdyń ózi ǵana biledi. Áıteýir bir jylylyq, jaqsy kórý, qurmet, meıirim, adaldyq, jaýapkershilik sekildi jaqsy qasıetterdiń bári birimen-biri jarysa kelip, júregimdi túrtkileı bastaǵanyn bilemin.
- Anyqtama apaı, meniń qyzyl qorazym ólip qaldy, endi ne isteımin, dedim daýysymdy ózgertip.
Bir-eki sát oılanǵan arǵy jaqtaǵy kisi: «Saýsaǵyń jazylyp qalǵan shyǵar, balapanym!» demesi bar ma?
Ishim burynǵydan da astań-kesteń! Kúlip jiberdim.
- Apaı, siz áli osy jerde jumys jasaıdy ekensiz ǵoı. Sizdi qalaı saǵynǵanymdy bilseńiz ǵoı!
- Men de seni saǵyndym, qaraǵym! Bir kúni ózi taýyp habarlasar dep armandaýshy edim. Sol armanyma búgin jetip otyrmyn. Qalaısyń, janym! Batyr da sotqar balam, meniń!
- Iá, sizge balańyzdaı erkeleppin ǵoı. Sonyń bárine shydap, kótergenińizge raqmet. Ne aıtsam da, ashýlanbaı, analyq aqylyńyzdy berip otyrǵanyńyzǵa myń alǵysymdy bildiremin.
- Sen de maǵan qandaı jaqsylyqtar jasaǵanyńdy sezbediń-aý, sirá! Meniń óz balam bolmaǵan soń, sen sekildi tap-taza, shynaıy, táp-tátti balany janyma qalaı jaqyn tutqanymdy bilseń ǵoı! Onyń lázzatyn men qazir sózben jetkize almaspyn. Júrek qana sezedi! Bar ómirimniń jartysy seni erkeletýmen, ekinshi jartysy seni saǵynýmen ótti ǵoı, shamamda. Raqmet, qaraǵym!
Osy sózder aıtylyp jatqanda, meniń júregim syzdap jylap jatqandaı edi. Júregimniń kózi bolsa, jasy kól bolar edi-aý sonda.
- Anyqtama apaı, keshiresiz! Taǵy da sizge habarlasyp, qońyraý shalyp turýyma bola ma?
- Árıne, balapanym! Biraq Anyqtama apaı demeı, Muńlyq apa dep surasań, maǵan qosyp beredi ǵoı.
Aradan eki aı ótkende, taǵy osy nómirge habarlastym. Biraq tutqany bóten daýys aldy. Biraq bul da meıirimdi daýys sııaqty!
- Muńlyq apany telefonǵa bola ma eken?
- Muńlyq apa deısiz be? Bul kim eken?
- Men, men jaqyn tanysy edim. Joq, dálirek aıtqanda balasy edim.
- Esimiń Qurmash pa?
- Iá, ony qaıdan bildińiz?
- Qurmashjan, apań uzaq jyldar boıy syrqattanyp júretin. Sol syrqaty asqynyp birneshe kún buryp apańdy shyǵaryp saldyq.
Ústime bireý muzdaı sý quıyp jibergendeı boldy.
- Shyǵaryp salǵany qalaı? Qaıda?
- Kelmes saparǵa, balam! Keterinde saǵan sálem aıtty. Meni suraıtyn bolsa, «Budan keıin de ómir bar, sol jerde jolyǵarmyz. Ol jaqta árkim súıgenimen birge bolady dep aıtarsyń», dedi. Apańnyń ımany salamat bolsyn, balam!
- Aıtqanyńyz kelsin! Láıim, solaı bolsyn! Súıikti Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) aıtqan súıinshi qandaı tamasha! Iá, árkim súıgenimen birge bolady.
Raqmetimdi aıtyp, tutqany qoıǵanymda kóılegimniń keýdesi jasqa shylanyp qalǵan eken. Allaǵa uzaq duǵa ettim...
Asylbek Áýezhanuly