ALLAǴA ǴAShYQTYQ

Jaratýshyǵa degen ǵashyqtyq – júrek pen jan azyǵy ári kózdiń nury.

Ǵashyqtyq – rýhtyń senimi, rýhtyń amaly, rýh dárejesi, rýhtyń hali. Eger qul Rabbysyna ǵashyq bolmasa, senim de, amal da dárejeler de jansyz denege uqsap qalady! Allaǵa degen ǵashyqtyqqa qol jetkizý úshin Jaratýshysyn shynaıy taný kerek, ıaǵnı Onyń kórkem esimderi men sıpattaryn jaqsy tanı bilý kerek.

Alla Taǵala quranda bylaı deıdi: «Eger Allany súıseńder maǵan erińder. Sonda senderdi ol súıip, kúnálaryńdy keshiredi. Alla asa keshirimdi de qaıyrymdy, dep aıt» («Álı Imran» súresi, 31-aıat).  Allany jaqsy kórgen jan eshbir qaıǵymen ýaıymǵa, bolmashy dúnıeler úshin Allaǵa qarsy shyǵyp aldanbaı, ǵıbadatyn jasap, Allaǵa táýekel etetin bolady. 

Əbý Razın Týkaı Paıǵambardan (s.ǵ.s.): «Ýa, Allanyń elshisi, ıman degenimiz ne?» – dep suraǵanda: «Allany jəne Onyń elshisin basqa nərselerden artyq súıýiń», – dep jaýap bergen eken (Ahmad).

Ánas ıbn Məlık (r.a.) rıýaıat etken kelesi hadıste Allanyń elshisi (s.ǵ.s.): «Meni otbasynan, maly men adamdardan artyǵyraq jaqsy kórmeıinshe, pendeniń ımany kemeldenbeıdi», – dep aıtqan. Basqa rıýaıatta: «Tipti ózinen de artyq jaqsy kórmeıinshe», – delingen (Buharı, Múslım).

Abaı atamyz – Allanyń adamdy mahabbatpen, súıispenshilikpen jaratqanyn kóńil kózimen kóredi. Allanyń adam balasyn mahsharda suraý beretuǵyn qylyp jaratqandyǵynda hám ǵadalát, hám mahabbat bar ekendigine kóz jetkizedi. Cóıtedi de: «Kim ózińe mahabbat qylsa, sen de oǵan mahabbat qylmaǵyń qaryz emes pe?» – deıdi. 

Bul Abaı atamyzdyń alǵashqy súıýi – adamnyń Allaǵa degen mahabbaty. Bul jaıynda ol óziniń:
Mahabbatpen jaratqan adamzatty,
Sen de súı ol Allany jannan tátti,
Júrektiń aqyl sýaty,
 Mahabbat qylsa táńiri úshin, degen óleń joldarynda jetkizgen. Eń birinshi mahabbat – Jaratýshyǵa arnalatynyn osydan baıqaı alamyz.

Adamzatqa ár sátinde ónege bola bilgen ardaqty Paıǵambar (s.ǵ.s) myna bir duǵasyna da kóńil bólip qarasaq. Mýǵaz ıbn Jəbəl: «Allanyń elshisi (s.ǵ.s.): «Eı, Alla! Maǵan Óz mahabbatyńdy, Seni súıgen pendeleriniń mahabbatyn, Seniń mahabbatyńa jaqyndatatyn amaldy jaqsy kórýimdi nəsip et! Mahabbatyńdy maǵan salqyn sýdan da jaqsy kórset!», – dep duǵa qylatyn» – degen habardy jetkizgen (Tırmızı).

Əbý Bəkir Syddyq (r.a): «Kim Alla Taǵalanyń mahabbatyn tatyp kórse, dúnıemen isi bolmaı qalady jəne adamdardan oqshaýlanady», – deıdi.

Hasan Basrı (r.h.): «Kim Rabbyny tanysa, Ony súıedi. Kim dúnıeni tanysa, odan júzin burady. Múmın ómirin uıqyda ótkizbeıdi, bəlkim aqyretin oılap, qaıǵyda bolady», – degen.

Iahııa ıbn Mýǵaz (r.a.): «Allanyń keshiriminiń keńdigi sonsha, oǵan barlyq kúnəlar batyp ketedi. Sonda Onyń razylyǵy qandaı bolmaq?! Allanyń razylyǵynyń keńdigi sonsha, barlyǵy batyp ketedi. Olaı bolsa, Onyń mahabbaty qandaı bolmaq?! Allanyń mahabbatynan aqyl-esinen adasady. Olaı bolsa, Onyń dostyǵy qandaı bolmaq?! Onyń dostyǵy Ózinen basqasynyń barlyǵyn umyttyrady. Olaı bolsa, onyń meıirimdiligi qandaı bolmaq?!» – degen.

Kelesi rıýaıatynda: «Ýa, Alla Seniń qasyńda kórinbeı ǵumyr keshemin. Saǵan madaq aıtyp qulshylyq etemin. Meni bala kezimnen jolyńa saldyń, Ózińdi tanytyp sýǵardyń. Ózińniń izgiligińnen berdiń. Túrli oqıǵalardy basyma berdiń. Kemshilikterdi jasyrdyń, təýbe qyldyrdyń, oqshaýlandyrdyń, yntyzarlyqqa saldyń, mahabbatpen amal qyldyrdyń, sóıtip meni synaqqa saldyń. Meni haýyzyńa jiber, shólimdi basaıyn. Saǵan qulshylyq etip shynyǵaıyn. Seniń əmirińe boısunaıyn, Sózińdi únemi qalap turaıyn! Balalyq shaǵymnan Saǵan qulshylyq etip, ədet qyldym, endi saqal-murtyma oq túskende qaıtyp Senen ketpekpin?! Men bul dúnıede qansha ýaqyt qalsadaǵy zikir aıtamyn, saǵan minəjat qylamyn. Sebebi men saǵan ǵashyqpyn. Ərbir ǵashyq óz mahabbatyn tileıdi, odan basqa eshkimdi kórmeıdi», – dep aıtqan. Osy sııaqty, Alla taǵalaǵa degen maǵan mahabbat jaıynda aıtylǵan kóptegen habarlar bar. 

Allaǵa degen shynaıy mahabbat – musylmannyń uly sıpaty. Allany jaqsy kóretin quldarynan bolaıyq, aqyrymyz jánnat bolsyn! Ámın! 

«Cádýaqas qajy Ǵylmanı» meshitiniń naıb ımamy
Anarbekov Jomart Amandyquly