QAZAQ BOLÝ MUSYLMAN BOLÝǴA, MUSYLMAN BOLÝ QAZAQ BOLÝǴA KEDERGI EMES

Keıingi kezde «aldymen qazaq bolǵan durys pa, musylman bolǵan» durys pa? degen sekildi ultty jeleý etip, eldi eliktiretin suraqtar jáne ult pen dindi, dástúr men dindi, ǵylym men dindi bir-birine qarsy qoıý kóbeıip júr.

Bul suraq orynsyz jáne olaı ult pen dindi qarsy qoıyp, dıhotomııa jaratý durys emes.

Biz qazaq bolyp týdyq, eshkim ultyn tańdap týmaıdy. Ol – taǵdyr, ol – Allnyń zańdylyǵy.

Bul týraly Quranda bylaı delingen:

 «Kók pen jerdiń jaratylýy, tilderiń men tústerińniń áralýan bolýy Allanyń dálelderinen...» (Rým súresi 22-aıat)

 «Ýa, adamdar! Senderdi er men áıel qylyp jarattyq. Sondaı-aq ózara mádenıet qurý úshin senderdi rýlar men ulttarǵa bóldik. Senderdiń Allanyń aldynda eń qurmettileriń – eń taqýa bolǵandaryń...» Hýjýrat súresi, 13-aıat).

Aıattaǵy taqýa sózine túsindirme keltirer bolsaq, taqýalyq – tek qana namaz oqý, oraza ustaý, qajyǵa barý emes, shyn taqýalyq kúnáli is jasamaý, haram jemeý, adal, ádil, taza adam bolý isi.

 Sondyqtan aldymen qazaq bolǵan durys pa degen suraq orynsyz. Olaı suramasań da qazaqsyń! Qazaq bolyp týǵandyqtan qazaqsha sóıleý kerek, tegin, tarıhyn bilý kerek, ultyn, otanyn, elin, jerin súıý kerek jáne tarıhyn, dástúrin, mádenıetin, qundylyǵyn qurmetteý kerek. Oǵan ıslam dini tyıym salmaıdy.

Allanyń aqıqat dini bir ultty, ulttyń tilin, tarıhyn, dástúrin, mádenıetin joıý úshin kelmeıdi, kelmegen de. Islam dini kez kelgen qaýymnyń dástúr-ǵurpymen sanasady. Ból jóninde ıslam sharıǵatynda «Ǵuryp» (العرف) degen mańyzdy taqyryp bar.

 «Shala molda din buzar» degendeı dinmen júrseń boldy, qazaqtyń anasy teris, mynasy teris, qazaqtyń tarıhy men dástúri mańyzdy emes degen sekildi ultty, tarıhty, tildi, eldi, jerdi, ulttyq mádenıetti mansuqtaıtyndardy, óz ıdeooshııasyn tyqpalaıtyn haltýralardy, fanat, radıkal kózqarasty baýyrlardy árıne biz de maquldamaımyz. Sondaılarǵa qarap tutas ıslamdy qaralaý, tutas ıslamnan bas tartý - aqyly saý adamnyń isi emes.

Qazaq 8 ǵasyrdan bastap qazirge deıin 1200 jyl ıslamdy ustanyp keldi, arab bolyp, tilinen, dilinen, dástúrinen aıyrylǵan eshteńesi joq. Sondyqtan áleýmettik jelidegi keıbir daqpyrt, jeleý, uran sózderge aldanbaǵan, ár máselege aqylmen, paıymmen baǵa bergen durys.

Dinsiz qoǵamnyń da, din isinde kózsiz, fanat qoǵamnyń da ońǵany joq. Ár nárseniń orta joly, tepe-teńdigi bar. Sony saqtaǵan abzal.

Jolaman BULAN-nyń fb paraqshasynan