مۇسىلمان جانە ۋاقىت
دىنمۇحاممەد سمانوۆ
ۇيىمدە زاعيپ بار
حاليمە كارابۋلۋت
ۋاعالەيكۋماسسالام ٴۋا راحماتۋللاھي ٴۋا باراكاتۋھ!
قۇرمەتتى ازامات، ەتى ادال مالدىڭ ٴسۇتى دە ادال. بۇندا يسلام عالىمدارى اراسىندا تالاس جوق. قىمىز - ەتى ادال سانالاتىن جىلقى ٴسۇتى بولعاندىقتان حارام دەۋگە بولمايدى.
تەك، حانافي عۇلامالارى اراسىنان يمام مۇحاممەد قاتتى اشىعان جىلقى ٴسۇتىن ٴىشۋ حارامعا جاقىن ماكرۋھ دەپ ەسەپتەگەن. (عۇلامانىڭ «قاتتى اشىعان جىلقى ٴسۇتى» دەگەنى، سول ٴبىزدىڭ قىمىزىمىز بولسا كەرەك).
دەگەنمەن، ۇلىق يمام ٴابۋ حانيفا جانە يمام ٴابۋ يۋسۋف بويىنشا اشىعان بولسا دا، جىلقى ٴسۇتى ادال. ارينە، ماسايتاتىن ەرەكشەلىگى پايدا بولىپ، كوپ ىشكەن ادامدى ماس قىلىپ جاتسا، ونىڭ ۇكىمى بولەك[1]. سەبەبى پايعامبارىمىز (س.ع.س.): «ماس ەتۋشى ىشىمدىكتەردىڭ ٴبارى حارام. كوپ ىشكەندە ماس ەتەتىننىڭ ازى دا حارام»[2]، - دەگەن.
ٴبىراق، قىمىزدى قانشا ىشسە دە كىسىنى ماس قىلمايتىنى بەلگىلى. سوندىقتان دا، قىمىز ٴىشۋدىڭ ٴدىني تۇرعىدا ەشقانداي كۇناسى جوق دەۋگە نەگىز بار.
ال، قۇرامىنداعى اشۋ بارىسىندا وزدىگىنەن پايدا بولعان از مولشەردەگى سپيرت سىرتتان ادەيى قوسىلماعاندىقتان ٴارى قانشا ىشسە دە ماسايتپايتىنداي از بولعاندىقتان نەگىزگە الىنبايدى. ويتكەنى، از كولەمدە وزدىگىنەن پايدا بولعان سپيرت اشىعان ايراندا دا، ٴتىپتى اشىعان ناندا دا بار.
ەڭ دۇرىسى – اللاعا ٴمالىم!
[1] حاشياتۋ يبن عابيدين – 10/38 بەت.
[2] يبن ٴماجا: ٴاشريبا – 3392 حاديس.