ماقالالار
قاجىلىق عيباداتى شاماسى جەتكەن ٴارٴبىر ادامعا ٴومىٴرىندە ٴبىر رەت پارىز.
قاجىلىقتىڭ پارىزدىعىنىڭ ٴدالەلدەٴرى
(قۇران، ٴسۇننەت، يجماع)
1. قۇران
«ول جەرگە بارۋعا شاماسى جەتكەن بارلىق ادامعا اللاھ ٴۇشىن قاعبانى زيارات ەتىپ، قاجىلىق جاساۋ پارىز».[1] «قاجىلىقتى ٴجانە ۋمرانى اللاھ ٴۇشىن ٴتامامداڭدار».[2]
2. ٴسۇننەت
پايعامبارىمىز (س.ا.ۋ.)...
حاج (اراب ٴتىٴلىندە) – قۇرمەت تۇتىلعان قاسيەتٴتى جەرٴدى زيارات ەتۋ ماعىناسىن ٴبىلٴدىرەٴدى. ال شاريعاتتاعى تەرميندىك ماعىناسى – قاجىلىق ايلارى دەپ اتالاتىن ارنايى ۋاقىتتا ساۋد ارابياداعى مەككە قالاسىنىڭ جانىنداعى ارافات تاۋىندا عيبادات نيەتىمەن ٴبىر مەزەت تۇرۋ، سوسىن قاعبانى تاۋاپ* ەتۋ ٴجانە قاجىلىقتىڭ ارنايى باسقا امالدارىن...
قازىرگى اتا-انا بالاسى «اللا» اتىن اۋزىنا الىپ، نامازعا جىعىلا باستاسا كادىمگىدەي قورقىپ، قوبالجيتىن جاعدايعا جەتكەن. مۇنداي جايت اتا-بابامىزدىڭ ٴۇش ۇيىقتاسادا تۇسىنە كىرمەگەن بولار. الايدا، وكىنىشكە قاراي، بۇگىنگى عالامدانۋ زامانىنداعى ەلىمىزدەگى احۋال وسىعان سايادى. بۇل ارادا ماسەلە ٴدىننىڭ وزىنەن ەمەس، ٴدىن اتىن جامىلۋشى تەرىس پيعىلدىلاردىڭ قۇيتىرقى ارەكەتىنەن ۋشىعىپ تۇرعان جايى بار. دارىگەر ماماندار ۇلتىمىزعا جات اعىمدار پايدالاناتىن امال-تاسىلدەردىڭ پسيحيكاعا تەرىس اسەرى...
زەكەت عيباداتى يسلام ٴدىٴنىندەگى نەگىزگى بەس عيباداتتىڭ ٴىشىنەن ورىن تەۋىپ، ھيجرەتٴتىڭ ەكىنٴشى جىلى رامازان ورازاسىنان كەيىن ٴشاۋۋال ايىندا پارىز بولدى.
پارىزدىعىنىڭ ٴدالەلدەٴرى (قۇران كاٴرىم، ٴسۇننەت، يجماع)
1. قۇران كاٴرىم:
«ناماز وقىڭدار، زەكەت بەٴرىڭدەر…»[1] «ولاردىڭ كۇٴنالارىنان تازالانىپ، مالدارى كوبەيىپ...
اراب ٴتىٴلىندە زەكەت – كوبەيۋ، ٴوسۋ، بەرەكەتتەنۋ، تازالىق سياقتى ماعىنالاردى ٴبىلٴدىرەٴدى. ال زەكەتٴتىڭ شاريعاتتاعى تەرميندىك ماعىناسى: نيساپ* كولەٴمىنە جەتەٴتىن بايلىققا يە بولعان مۇسىلماننىڭ بايلىعىنىڭ بەلگىٴلى ٴبىر ٴبوٴلىگىن جىلىنا ٴبىر رەت اللا تاعالانىڭ ريزالىعى ٴۇشىن قۇراندا بەلگىلەنگەن ادامدارعا يەلەنٴدىرۋى.
بۇل...
ورازا – پارىز، ٴۋاٴجىپ، ٴناٴپىل ٴجانە ماكٴرۇھ بولىپ ٴتورتكە ٴبوٴلىنەٴدى.
پارىز ورازا
پارىز ورازا ەكىگە ٴبوٴلىنەٴدى:
تاعايىندالعان ورازا: رامازان ورازاسى.
تاعايىندالماعان ورازا: قازاعا قالعان ورازا مەن «كاففارات» رەٴتىندە ۇستالعان ورازالار.
ٴۋاٴجىپ ورازا
بۇل دا ەكىگە ٴبوٴلىنەٴدى. اتاۋ (ٴناٴزىر) ورازاسى سياقتى. بەلگىٴلى ٴبىر ۋاقىتتا...
1. رامازان مەن ايت مەيرامى
«رامازان كەلەردە سانسىز سەٴزىمدەر مەن تولىپ تاسىعان ويلار سالتانات قۇرادى. كۇن مەن ٴتۇن دە تۇتاستاي يلاھي (قۇدايلىق) راقىمدىلىق پەن كەٴشىٴرىمٴدىلىككە تولىپ تاسادى. مەزگىٴلى ٴبىتكەن ٴساتتە ٴجۇرەكتەرگە ٴوزىنە دەگەن قيماس سەٴزىم مەن ساعىنىش-سازى تۇنادى. ٴبىراق سول ٴبىر ٴجۇرەكتەٴرى رامازانعا اينالعان جانداردى...
ورازانىڭ ٴسوزدىك ماعىناسى – ٴبىر ٴنارسەدەن الىستاۋ. شاريعات تەرميٴنىندە ورازا – ۇستاۋعا كۇٴشى جەتكەن ادامنىڭ نيەت ەتىپ، ەكىنٴشى شاپاقتان باستاپ، كۇن باتقانعا دەيىن ورازانى بۇزاتىن ٴنارسەلەردەن ساقتانۋى. ورازا بەلگىٴلى ٴبىر ۋاقىت ىشىپ-جەۋدەن، ٴناپٴسى قالاۋلارىنان تىيىلۋ. مۇنىڭ پارىزى – ىشىپ-جەۋ مەن قۇمارلىق سەٴزىمدەردەن ساقتانۋ.
ورازانىڭ...
نامازدىڭ اقىلدى، باليعات جاسىنا جەتكەن، حايىز بەن نيفاستان تازالانعان مۇسىلماندارعا پارىز ەكەٴنى جايلى اۋىزٴبىرلىك بار. ناماز بەن ورازا سەكىلٴدى ٴتاندىك عيباداتتاردا وكىلدىك ٴىسكە اسپايدى. نامازدىڭ پارىزدىعىن تەٴرىسكە شىعارعان ٴدىننەن شىعادى. ويتكەٴنى، ناماز ايقىن ايات، حاديس ٴجانە يجماع ٴدالەلدەٴرىمەن انىقتالعان. جالقاۋلىق،...
اللانىڭ بار ەكەنٴدىگى مەن دارالىعىن ٴبىٴلىپ راستاۋ – ەڭ ٴۇلكەن پارىز. وسىدان كەيىنگى پارىزداردىڭ ەڭ ٴۇلكەٴنى ٴجانە ەڭ ماڭىزدىسى – ناماز. ناماز – ٴجۇرەكٴتىڭ نۇرى، رۋحتىڭ كۇٴشى، مۇسىلماننىڭ كەرەمەٴتى.
ناماز – ٴسوزدىكتە «دۇعا ەتۋ»، «جاقسى دۇعا ەتۋ» دەگەن ماعىنانى ٴبىلٴدىرەٴدى. اللا تاعالا قۇراندا: «ولارعا دۇعا ەت. سەٴنىڭ دۇعاڭ ولارعا...
1690168916861684168316821681168016791678
