اساتۋ - ٴداستۇرلى اس-تاعام مادەنيەتىندە جولى ۇلكەن ادامنىڭ جاسى كىشىلەرگە تاباقتاعى ەتتىڭ سىباعالى مۇشەسىنەن ٴدام تاتتىرۋ ارقىلى ٴوزىنىڭ ٴىلتيپاتىن بىلدىرەتىن ەتيكالىق ٴراسىم. ەت جەپ بولعان سوڭ، قوناقتىڭ جاسى ۇلكەنى سىي تاباقتان ۋىسىن تولتىرا ەت الىپ، باسقالارعا ٴوز قولىمەن اساتادى. كىشىلەر قالىپتاسقان ادەت بويىنشا اساتۋ راسىمىنەن باس تارتپايدى، ەتتى اسار كەزىندە ەر ادامدار «قۇلدىق» دەپ ايتادى. بۇل وزىنەن ۇلكەنگە قۇرمەت كورسەتكەنى، راحمەت ايتقانى بولىپ ەسەپتەلەدى. ال كەلىندەرگە...
قاي كەزەڭ بولماسىن پايداسى مول كوك ٴشوپسىز بىردە-بىر تاعام ازىرلەنبەيدى. جاز مەزگىلىندە كوك ٴشوپتى، مۇمكىندىگىنشە، كوپ پايدالانعان ٴجون. ديەتولوگ-ماماندار ٴاربىر كوك ٴشوپتىڭ پايداسىن دالەلدەپ، ونىڭ ٴارقايسىسىن قالاي جانە قانداي كەزدە پايدالانۋ كەرەكتىگىن انىقتادى.
ەگەر دە 10-15 سم كولەمدە تۋرالعان كوك ٴشوپتى جاتار الدىندا قايناتىلعان سۋعا سالىپ، تاڭەرتەڭ سول سۋمەن جۋىنسا تەرى نارلەنىپ، اجارلانا تۇسەدى. سەبەبى، كوك ٴشوپ بار قاسيەتىن سۋعا بەرەدى ەكەن.
اقجەلكەن (پەترۋشكا). قۇرامىندا ٴتۇرلى...
سارىمساقتىڭ پايداسى جايلى كوبىمىز ەستىگەنبىز. تۇماۋ ىندەتى جايلاعان ۋاقىتتا ەڭ الدىمەن سارىمساقتى ەسكە الاتىنىمىز سوندىقتان بولار. سەبەبى سارىمساق ۆيرۋسقا قارسى قاسيەتتەرگە يە. ال ونىڭ قۇرامىنداعى، ەمدىك زاتتار، فيتونسيدتەر ورگانيزمگە ىندەتكە قارسى تۇرۋعا كومەكتەسەدى. بۇل رەتتە، سارىمساق بولىكتەرىن ۇساقتاعاندا پايدا بولاتىن ەرەكشە قوسىلىستار، ٴالليسيننىڭ ماڭىزى زور. ول اۋرۋ قوزدىرعىشتارىن جويىپ قانا قويماي، جۇرەك-قان تامىرلار جۇيەسىنە وڭ ىقپال ەتىپ، اسقازان-ىشەك جولدارىنىڭ...
مەيىزدىڭ پايدالى قاسيەتتەرىن ەجەلگى قىتاي ەلىندە جاقسى بىلگەن ەكەن. ونىڭ قاسيەتى قۇرامىنداعى مينەرالدار مەن قۇنارلى زاتتارعا بايلانىستى.
مىسالى بەتا-كاروتين جانە كاراتينويدتار، دارۋمەندەر مەن كالسيي كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىن ساقتاپ، قابىنۋدان قورعايدى.
مەيىزدەگى فەنولدى قوسپالار قاتەرلى ىسىك جاسۋشالارىنىڭ ٴوسۋىن توقتاتادى. سوندىقتان مەيىزدى كەز-كەلگەن جەمىس دەسەرتى مەن جەمىس ٴنارسۋلارىنا قوسۋعا بولادى. مەيىز جاسۇنىققا باي بولعاندىقتان اسقورىتۋ جۇيەسىنىڭ قىزمەتىن جاقسارتىپ،...
الما مەن شوكولاد
بۇل تاعام اعزاعا پايدا اكەلەتىن انتيوكسيدانتتى ەكى ەسە بەرەدى. ول تەرىنىڭ جاس قالپىن ساقتاپ قالۋدى، مي مەن جۇرەك قان-تامىرلارى جۇيەسىن جاقسارتۋدى قامتاماسىز ەتەدى.
س ۇلى بوتقاسى جانە اپەلسين شىرىنى
س ۇلى جارماسى (وۆسيانايا حلوپيا) مەن جاڭا سىعىلعان اپەلسين شىرىنى فەنولدارعا باي، سونىڭ ارقاسىندا اس قورىتۋ جۇيەسى جاقسارىپ، مايبەز جۇمىسىن قالپىنا كەلتىرەدى.
قىزاناق پەن باۋىر
باۋىر تەمىرگە باي، ال بۇل قۇرامىندا س دارۋمەنى كوپ قىزاناقپەن قوسىلعان كەزدە تابيعي...
جازعى ىستىقتاردا ۇلكەندەر مەن بالالاردىڭ ٴشولىن باساتىن جولاقتى جەمىس — قاربىز. قاربىزدىڭ ٴتاتتى جۇمساعى ٴشولىڭىزدى باسىپ، اعزاڭىزعا از پايدا اكەلمەيتىنى بەلگىلى. قاربىزدىڭ قۇرامىندا قانداي اعزاعا قاجەتتى قۇنارلى زاتتار بار جانە ونى قانداي مولشەردە جەۋ كەرەك؟
قاربىز تەك كەرەمەت دامىمەن ەرەكشەلەنبەيدى. بۇل جەمىستىڭ ادام دەنساۋلىعىنا پايداسىن قۇرامىندا ۆ، س، رر دارۋمەندەرىنىڭ بولۋىمەن تۇسىندىرۋگە بولادى. بوتەكەدە تاس كوپ بولعاندا جانە قۋىققا بايلانىستى سىرقاتتار بولعاندا عانا...
شيە – راۋشانگۇلدەر تۇقىمداسى، سۇيەكتى جەمىستەر توبىنا جاتاتىن اعاش جانە بۇتالى وسىمدىك. شيە تۇقىمداسىندا 200 جۋىق ٴتۇرى بار. قازاقستاندا 7 ٴتۇرى تارالعان. تروپيكالىق جانە سۋبتروپيكالىق ايماقتاردا، قۇنارلى سازداق توپىراقتا جاقسى وسەدى جانە جەلسىز، ىق جانە كۇننىڭ كوزى مول تۇسەتىن جەردە جاقسى وسەدى. جەمىستەرى تەگىس – دومالاق ٴپىشىندى، ورتاشا سالماعى 35 گرامم، ٴتۇسى كۇڭگىرت-قىزىل، قانىق قىزىل جانە اشىق قىزىل بولادى. ەتجەڭ، شىرىندى جەمىسىنىڭ سۇيەگى بار. سۇيەگىنىڭ ۇلكەندىگى 15 مم-دەي. جەمىستەرى...
مال سويۋدى ۇمىتقانى ازداي، قوناققا ارناپ تاباق تارتۋدى بۇگە-شىگەسىنە دەيىن بىلەتىندەر سيرەك. ەتتىڭ ٴبارىن ۇيىپ-توگىپ دايىن تۋراپ اكەلۋ ادەتكە اينالدى. سىيلى قوناققا، ۇلكەن-كىشىگە تارتىلاتىن تاباققا قانداي كادەلى سۇيەكتەر سالىنۋ كەرەكتىگىن ورتا جاسقا تاياعان ايەلدەردىڭ اراسىندا «كۇيەۋ بالاعا ٴتوس بەرەدى، قالعانىن اپام بىلەدى...» دەيتىندەر كوپ. كۇيەۋ جىگىتتىڭ سىباعاسىن عانا بىلەتىندەر، قازاقتىڭ سالتىن ساقتاعان اجەلەرىمىزدەن كەيىن قوناققا تاباق تارتۋدىڭ ٴجونىن بىلەتىن جان تاپپاي...
بالمۇزداقتى جاقسى كورمەيتىن ادام جوق شىعار. ٴبىراق سول ادامداردىڭ ٴبارى بىردەي بۇل ٴتاتتى تاعامدى ۇيدە وتىرىپ-اق دايىنداۋعا بولاتىنىن بىلمەيدى. ٴبىز سىزدەرگە بالمۇزداق دايىنداۋدىڭ ەڭ جەڭىل ادىستەرىن تاۋىپ بەردىك.
پلومبير
پلومبير ەڭ مايلى بالمۇزداقتىڭ ٴتۇرى. ونىڭ مايلىلىعى 15% تومەن بولماۋى كەرەك. سول سەبەپتەن پلومبير جوعارى كالوريالى بالمۇزداق بولىپ سانالادى. ٴبىراق، بۇل ونى ٴجيى تۇتىنۋعا ەش كەدەرگى بولىپ جاتقان جوق. پلومبير – الەمدە ەڭ كوپ ساتىلاتىن بالمۇزداق.
قاجەتتى نارسەلەر:
•...
اعزاعا پايدالى استىڭ ٴبارى ٴدامدى بولا بەرمەيدى. ٴبىراق، مۇنىڭ بانانعا ەش قاتىسى جوق. جەمىستىڭ بۇل ٴتۇرىن ٴسۇيىپ جەيتىندەر كوپ ٴارى ول ورگانيزمگە دە پايدالى. كۇنىنە 2 بانان جەسەڭىز، دەنساۋلىعىڭىز ايتارلىقتاي جاقسارادى.
1. ارتەريالىق قىسىم دەڭگەيى قالپىنا كەلەدى
باناننىڭ قۇرامىندا 420 مگ-عا جۋىق كاليي بار. سوندىقتان ول جوعارى قان قىسىمىن تومەندەتۋگە سەپ بولادى.
2. ارتىق سالماقتان ارىلاسىز
بانان جاسۇنىققا باي – سونىڭ ارقاسىندا ادامنىڭ قارنى اشا بەرمەيدى.
3. انەميا ٴقاۋپى تومەندەيدى
انەميادان...
1976196319531937192519161889187818711865
