Maqalalar

Maqalalar › Barlığı

Mûsılman emesterdîñ Ramazan ayına közqarası

Мұсылман еместердің Рамазан айына көзқарасы

Ramazan – beybîtşîlîk, ruhani tolısu jâne mûsılman janınan, malınan, tânînen qûrbandıq qılatın ay. Osı ayğa tân negîzgî erekşelîkterdîñ bîrî – jer betîndegî milliondağan mûsılmandardıñ oraza ûstauı. Bûl aydıñ qadîrîn mûsılmandar öte jaqsı tüsînedî. Degenmen, ülken âlemnîñ kîşkene bîr bölşegî retînde bîz basqa senîmdî ûstanğan adamdardıñ da osı bîz auız bekîtken mezgîl turalı oy-pîkîrlerîn, jeke közqarastarın bîle ketkendî jön kördîk. Bîz özîmîzdî qorşağan ortadan tıs, odan...

22.08.2012 readCount

3380

Tolığıraq

Qazaqtıñ dâstürî – dîn, dînî – dâstür...

Қазақтың дәстүрі – дін, діні – дәстүр...

(Ayt künî «aytşılap» kelgen oy) Bala kezîmîzde oraza-namazdı bîlmesek te, ayt degendî ûmıtpauşı edîk. Jarapazan aytıp, jan-jaqtağı körşîlerge aytşılap barıp, qorjınımızdı bauırsaq pen tâttî-pâttîge qampitıp keletînbîz. Aramızda Qûran oqi alatındar bolsa, Qûran oqıp, ol bolmasa, mektepte jattatqan taqpaqtardı taqıldatıp aytıp berîp, âr üyden ayttıq jinaytın edîk qoy. Üy-üydegî aytqa dayındıq ta erekşe bolatın. Üyde tük bolmasa da, ayt üşîn bîrdeñe tabılatın. Âyteuîr, üstel...

21.08.2012 readCount

4456

Tolığıraq

Dala örkenietî dana örkenietten şıqqan

Dala örkenietî – dara örkeniet. Onı otırıqşı jûrttardıñ örkenietîmen salıstıruğa kelmeydî. Sebebî, ekeuînde qarama-qayşılıq köp. Sodan da otırıqşılar öz tarihnamalarında dala örkenietîn âdeyî elemeydî, jazbaydı. Dala örkenietî – âr salada qaytalanbaytın mâdenietter jasadı. Qoğamdıq qûrılısı tuıstıq jüyemen qûrılğan. Bîr ne bîrneşe atadan tarağan tütînder auıl atandı. Bîr auıl qıstau, töldeu, jaylau, küzeu dep atalatın bîr qonısta îrgeles otırdı. Bûlar jetî atağa deyîn ösîp,...

21.08.2012 readCount

5114

Tolığıraq

Âzîrge bûl – sektor, tübî – îrgelî elge aynalatınına senemîz

Әзірге бұл – сектор, түбі – іргелі елге айналатынына сенеміз

Arab âlemî bîrîne ürey âkeletîn, endî bîrîne ümît sıylaytın köktemge ûqsaydı. Bûl eyforiyada küllî âlem palestindîk anklav dep atalatın ûltaraqtay jerdî ûmıt qaldırğan târîzdî. Jetî jılğa sozılğan blokadadan âbden titıqtağan osınau ölke kelîp bolmaytın köktemnîñ azattıqtıñ iîsî añqığan auasımen bîrge tınıstaydı. Reseylîk dârîgerlerdîñ alğaşqı tobı blokadada qalğan Gaza sektorına taban tîredî. Tatarstan men Mâskeuden kelgen bes dârîger halıqqa kömek qolın sozbaq. Bîr qolımen...

07.08.2012 readCount

3591

Tolığıraq

Taqualıq

Taqualıqtı batırlıqtıñ balaması deuge de boladı. Öz nâpsîsîmen soğısıp jürgen adamdı «taqua» deymîz. İmannıñ tüp negîzî bîr Qûdayğa senu. Sene tûrıp pende balası künâ jasamay tûrmaydı. Sonda künâ jasau Qûdayğa senbeuden emes. İmannıñ bîr körînîsî Qûdaydan qorqu. Qorqa tûrıp pende balası künâ jasaydı. Sonda künâ jasau Qûdaydan qorıqpaudan da emes eken. İmannıñ naq körînîsî – Qûdaydan ümît etu. Ümît ete tûra pende balası künâ jasağış. Sonda, künâ jasau Qûdaydan ümîtsîzdîkten de...

03.08.2012 readCount

6268

Tolığıraq

Onınşı tîlek tîleñîz...

Ûlı Jaratuşı ata-ananı ûrpaq jalğastığınıñ bastı sebebî etîp jaratqan. Erlî-zayıptılar şañıraq qûrıp, bala-şağalı bolıp, otbasınıñ örîsî keñeyedî. Ata-ana qolınan kelgenşe perzentterîn bağıp-qağıp, qanattığa qaqtırmay, tûmsıqtığa şoqtırmay ösîredî. Osı jolda barın jûmsaydı, tîptî özîn qûrban etuge de dayar tûradı. Bîraq uaqıt ozadı, ata-ana da qartayıp, qauqarsız küyge tüsedî. Dünie kezek, endî ata-anası balasına qonaq bolıp, Jaratuşı ienîñ amanatın arqalau mîndetî perzenttîñ moynına...

03.08.2012 readCount

6878

Tolığıraq

Ramazandağı quğın-sürgîn

Bûrınğı Birma, qazîrgî Myanmadağı mûsılmandar üşîn biılğı jaz qorlıq pen zorlıq nâubetîne aynaldı. Jergîlîktî halıqtıñ 89 payızın qûraytın buddister İslam dînîn ûstanuşı Rohinya qauımın quğın-sürgînge ûşıratıp jatır. Âsîrese, buddister 1,8 million mûsılman tûratın Rakhan ştatın basıp alıp, qanğa böktîrdî. Qandı oqiğalar dâl qazîr de jalğasıp jatır. Osı uaqıtqa deyîn 20 mıñ mûsılman azaptalıp, öltîrîlgen. Bastı nazar audaratın nârse, jazıqsız mümînderdî dîni ne etnikalıq toptar emes,...

31.07.2012 readCount

4099

Tolığıraq

Tâsbih - zîkîrdî sünnet namazınan keyîn tartu qate me?

Тәсбих - зікірді сүннет намазынан кейін тарту қате ме?

Meşîtte parız namaz bîtkennen keyîn jalpı jamağat namazdıñ soñğı sünnetîn oqidı. Sosın ğana zîkîr tartıp (33 ret subhanalla, 33 Alhamdulillaĥ, 33 ret Allaĥu âkbar), dûğa jasaydı. Al bîreñ-sarañ kîsîler parız namazdan keyîn bîrden zîkîr, dûğaların jasap jatadı. Sodan keyîn ğana sünnet namazdı oqısa oqidı, âytpese tûrıp ketedî. Olardıñ oyınşa «parızdan keyîn bîrden zîkîr aytıp, dûğa jasau sünnet. Al onı hanafi mâzĥabındağıday sünnet namazınan keyîngî uaqıtqa qaldıru Alla elşîsînîñ...

31.07.2012 readCount

8222

Tolığıraq

Dîn tınıştıqta damidı nemese Maturidi aqidası adasqan ba?

Дін тыныштықта дамиды немесе Матуриди ақидасы адасқан ба?

Adamzat balası üşîn eñ qajet dünie – tınıştıq pen mol rizıq. Öytkenî, barlıq nârse tınıştıqta ğana dami aladı jâne mol rizıq sebeptî alañsız ğûmır keşedî. Qûranda Alla tağala: «Sol uaqıtta Ibırayım (Ğ.S.) «Rabbım! Bûnı bîr tınış qala qıla kör! Jâne onıñ tûrğındarınan kîm Allağa, aqıret künîne iman keltîrse, âr türlî önîmdermen rizıqtandır» dep, jalbarındı». (2/126). Osı ayatqa mân bersek: Allanıñ süyîktîsî bolğan Ibırayım ğ.s. Rabbısınan öz jerîne, yağni Mekke qalasına eñ âuelî...

30.07.2012 readCount

7434

Tolığıraq

Tüyeqûstar

Ûşpaytın qûstar tobına qarastı tüyeqûstar köne dâuîrden berî ömîr sürîp keledî. Jartılay şöldî klimatta ömîr süretîn bûl qûsqa degen adamdardıñ qızığuşılığı sonau erte kezden bastalğan körînedî. Köne Mısırda tüyeqûs jûmırtqaların emdîk maqsatta paydalanğan. Rim sarbazdarınıñ belbeulerîne sıy retînde tüyeqûstıñ bîr tal qanatı tağılatın bolğan. Tüyeqûstıñ etî men terîsîne qızıqqandıqtan keybîr arab taypaları onı aulaumen de aynalısqan. Keyîngî jıldarı âlem elderîndegî qûs...

03.07.2012 readCount

12251

Tolığıraq