Ол білімді болумен қатар мемлекеттік жоғары қызметтерді де абыроймен атқарған қабілетті сахаба. Хазірет Османның тұсында Африка жорығына Ислам әскерлерінің Елшісі ретінде қатысты. Африкадағы Византияның әкімі Георгий және оның адамдарымен ғылыми мәселелер бойынша пікір таластырады. Византиялықтар алғыр ақылына, ойы мен білімінің тереңдігіне тәнтілікпен оны “арабтардың ең данасы” деген-ді.
Халық ибн Аббастың төрелігіне жиі жүгінетін. Оның үйі, есік алды үнемі кісіден...
Хазіреті Омар заманында бір жас жігіт бар еді. Бұл жігіт бейне бір мешіттің көгершіні тәрізді болған. Құлшылықтың парыздарына сақ болып, онымен қоймай нәпіл ғибадаттар арқылы Хақ Тағалаға жақындығын көрген кісі бірден білетін. Бірде Халифа Омар әлгі жігітті мешіттен көре алмады. Ол мешітке келген қарақұрым жамағаттың бәрін танып, келіп- келмегендерін бақылап отыратын. Ол әлгі жігітті ары-бері қарап таба алмаған соң жамағатына дауыстап: «Пәлен деген жігіт бар еді ғой. Қайда өзі?...
Имам Тирмизиден жеткен хадисте былай дейді:«Муаз ибн Жабал айтты: «Мен Расулалламен (с.ғ.с.) бірге сапарға шыққан едім. Кетіп бара жатқанымызда Расулаллаға (с.ғ.с.) жақындап:– Я, Алланың Елшісі, мені жәннатқа кіргізетін және тозақтан алыстататын істің хабарын берші, – дедім.– Шын мәнінде ұлы нәрсені сұрадың. Ол Алла лайықты қылған адам үшін өте оңай: Аллаға ғибадат қылуың, Оған еш нәрсені серік қоспауың, намазға тұруың, зекет беруің, Рамазан айында ораза ұстауың, қажылық...
Кезекті іссапармен жолға шығып, тірлік тындырып, «Астанам, қайдасың?» деп қайтып келе жатқам. Жаныма түнде бір әйел баласымен мінді. Шекарадан өтерде шекарашылардың жарық жаққанынан аңдадым. Қайта ұйықтап кеткем.
Таңда оянсам, қырыққа қадамдап қалған әйел пыс-пыс еткен, екіден енді асқан сүп-түйкімді қызымен ұйықтап жатыр екен. Күн көтеріліп келеді, перденің өз жағымдағы бұрышын түрдім де кітап кеміруге кірістім. Бір уақытта барып әйел оянды, әрлі-берлі ұйқысын ашты. Сәлемдесіп,...
Қазақтың ұлы композиторы Құрманғазы патша үкіметі тұсында жала жабылып, түрмеге қамалады. Ол бір күні түрмеден қашып, өзен жағасымен келе жатқанында артынан қуғыншылар келіп қалыпты. Қуғыншыларды көрген Құрманғазы жағада өсіп тұрған қамысты сындырып алып, аузына салыпты да, су астына сүңгіп барып, жата қалыпты. Аузындағы қамыстың бір ұшын судың бетіне шығарып қойып, өзен түбінде сол арқылы ауа жұтқан. Қуғыншылар Құрманғазының ізін таба алмай кейін қайтады. Сөйтіп кемеңгер...
Әбу Үбәйда өзінің орнына Муаз ибн Жәбәлді қойдырып, мына өсиетті айтады:
“Намаздарыңды оқып, оразаларыңды ұстап, садақаларыңды беріп, қажылықтарыңды өтеңдер. Бір-бірлеріңізге қамқор болып, басшыларыңызға бағынып, оларға адал қызмет етіңдер. Дүние сізге опық жегізбесін. Адам мың жыл өмір сүрсе де, көретін нәтижесі мынау: Алла адамдардың пешенесіне өлімді жазған, сондықтан бәрі де өледі. Адамдардың ең ақылдысы – Аллаға бағынып, ақырет үшін еңбек еткен адам. Бәріңізге Алланың...
Усама ибн Зәйд былай дейді: «Алла елшісінің немересі Мұхсиннің науқасы артқан кезде хазіреті Фатима Пайғамбарымызға хабар бергізіп үйіне шақырды. Хақ елшісі жанына бірнеше сахабаларды ертіп келді.
Пайғамбар қызын жұбатып: «Алланың бергені де, алғаны да Алла Тағаланың өзіне тиесілі. Әрбір тірі жанның бір өмірі бар. Сабырлы бол! Сауабыңды Алладан күт!» - деді. Сосын немересін алдырып құшағына басты. Мұхсиннің жүрегінің қатты соғып жатқанын естігендей болдым. Оның жағдайын...
Кезінде қажылықтан келген шәкірттері ұстаздарына әртүрлі сыйлық әкеліп береді. Ұстаздары сыйлықтарына ризашылығын білдірген соң: - Шәкірттерім, Алла қажылықтарыңды қабыл етсін! Сыйлықтарыңа рахмет, бірақ маған Пайғамбарымыздың (с.ғ.с.) мінезін, Әбубәкірдің (р.а.) шыншылдығын, Омардың (р.а.) әділдігін, Османның (р.а.) ұяңдығын, Әлидің (р.а) өжеттілігін ала келсеңіздер жақсы болар еді", - депті. Яғни, сондай сипаттармен өзгеріп келудің абзалдығына меңзеген екен. Алла баршамызға қажыға...
Бір Ибраһим бин Адһам Басраның базарынан келе жатып, бір топ адамға жолығады. Олар айтады: «Алла Тағала: Дұға етіңдер, жауап берем» деген. Расында біз дұға етеміз. Алайда, дұғамыз қабыл етілмейді. Бұл неліктен? – деп сұрақ қояды. Бұған тақуа Ибраһим бин Адһам әрі ғұлама (р.а.): «Сендердің жүректерің мына он түрлі нәрседен өлген. Олар:
1. Расында, сендер Алланы таныдыңдар, бірақ Оның ақысын өтемедіңдер. Яғни, бұйырғанын орындап, тыйым салғанынан тыйылмадыңдар.
2. Алла елшісін жақсы...
Ибн Халлиқан «Уафаятул-аян» атты еңбегінде Имам Шағбидан мынадай оқиғаны риуаят еткен:
«Бірде жас кездерінде Абдуллаһ ибн Зүбәйр, бауыры Мұсғаб ибн Зүбәйр, Абдулмәлік ибн Мәруан мен Абдуллаһ ибн Омар – бәрі Қағбаның жанында отырды. Бір уақытта араларында «Әрбіріміз тап қазір дұға жасайықшы, бәлкім, қабыл болар» деген ой айтылды.
Абдуллаһ ибн Зүбәйр: «Уа, Раббым, ұлылығыңның құрметіне мені Хижазға патша қылуыңды өтінемін», – деп дұға жасады.
Мезгілі...
1983197719681958195519521947194019311920
